اجرا گذاشتن سفته یا نحوه وصول سفته
اجرا گذاشتن سفته یا وصول سفته یکی از موارد متداول مراجعین به کارشناسان حقوقی است. همانطور که می‌دانید به سندی تجاری که به وسیله آن فرد تعهد میکند مبلغی مشخص را عندالمطالبه یا در زمانی معیّن به شخصی دیگر بپردازد، سفته می‌گویند. در مبادلات تجاری بازار به دلیل پرکاربرد بودن اسنادی مانند چک و سفته، عدم پرداخت مبلغ سفته در زمان معین یکی از اتفاقات پرتکرار است. بنابراین کسانی که از سفته استفاده می‌کنند، باید حتما از نحوه اجرا گذاشتن سفته و وصول آن اطلاع داشته باشند.
نحوه وصول سفته؛ سریعترین راه وصول سفته چیست؟
به مطالبه قانونی وجه سفته، واخواست یا اجرا گذاشتن سفته می‌گویند که به گواهی عدم پرداخت چک نیز شباهت دارد. با این کار دارنده نشان میدهد که با وصول سفته میخواهد از طریق قانونی وجه خود را از صادرکننده و ضامن‌های او طلب کند، زیرا به محض صدور واخواست در مراجع قانونی، ابلاغیه‌ای هم برای متعهدان ارسال می‌شود.
مسئولیت ظهرنویس یا پشت‌نویس
باید بدانید که اگر متعهدان سفته بیش از یک نفر باشند، یعنی یک یا چند نفر پشت سفته را امضا کرده باشند، در مقابل پرداخت وجه آن مسئولیت تضامنی خواهند داشت. طبق ماده ۲۸۶ قانون تجارت، دارنده برات تنها تا یک سال از تاریخ اعتراض به عدم تادیه می‌تواند به ظهرنویسان برات مراجعه کند. اگر چه به موجب رای وحدت رویه شماره ۵۹۷ مورخ ۱۲/۰۲/۱۳۷۴، «ظهرنویس» در این ماده به معنای مصطلح کلمه بوده و ناظر به شخصی که به عنوان ضامن برات را امضا کرده نیست. بنابراین با توجه به هدف اصلی از ضمانت، هیچ محدودیتی برای مراجعه به ضامن‌های برات جهت تادیه مبلغ وجود ندارد.
اگر دارنده بخواهد بر علیه صادرکننده و ضامن با هم واخواست تهیه کند، باید در برگه واخواست و در قسمت خوانده، هم نام صادرکننده و هم نام ضامن را درج کند. در قسمت شرح خواسته نیز می‌تواند تقاضای محکومیت هر دو را به ثبت برساند.
نحوه تنظیم سفته
بر اساس ماده ۳۰۸ قانون تجارت، علاوه بر مهر و امضا در سفته، باید تاریخ نیز درج شده باشد و هم‌چنین مبلغ موردتعهد باید در آن ذکر شود. علاوه بر این در سفته قسمتی برای نام و نام خانوادگی و نشانی محل سکونت صادرکننده دارد که نوشتن آنها ضروری است.
اگر می‌خواهید این سند برای شخص خاصی قابل وصول باشد، باید حتما نام و مشخصات او را در قسمت گیرنده درج کنید. البته سفته را می‌توان در وجه حامل نیز نوشت که در این صورت کسی که آن را در دست دارد، می‌تواند وجه آن را مطالبه کند.
اجرا گذاشتن سفته تاریخ گذشته
اگر در مهلت قانونی یعنی ده روز پس از تاریخ تعهد، برای اجرا گذاشتن سفته اقدام نشود، این سند تجاری مزایای حقوقی خود را برای مطالبه در مراجع قانونی از دست خواهد داد، یعنی دیگر به عنوان یک سند عادی تلقی می‌شود.
در این شرایط برای این که شخص بتواند طلب خود را وصول کند، می‌تواند آن را همراه ارائه دادخواست به دادگاه و به عنوان مدرک طلب، به پرونده ضمیمه کند. به عبارتی بدون واخواست هم می‌توانید سفته را وصول کنید ولی فقط به عنوان یک رسید معمولی به محکمه ارائه می‌شود.
مدت اعتبار سفته تاریخ دار
همانطور که گفته شد، ظرف مدت ده روز از تاریخ سررسید سفته، باید نسبت به واخواست آن اقدام کرد تا سفته سند تجاری محسوب شود. بعد از واخواست، مدت یک سال از تاریخ واخواست فرصت دارید تا علیه صادرکننده و ظهرنویسان اقدام کنید. بعد از گذشت این یک سال، دیگر امکان اقدام علیه ظهرنویسان وجود نداشته و تنها علیه صادرکننده می‌توان اقدام به شکایت نمود.
هزینه اجرا گذاشتن سفته
وقتی می‌خواهید به عنوان یک سند تجاری و از طریق حقوقی برای اجرا گذاشتن سفته اقدام کنید، طبیعتا باید مبلغی را برای انجام عملیات حقوقی به مراجع قانونی بپردازید. مقدار این مبلغ کاملا بستگی به مبلغ سفته خواهد داشت. قسمتی از این هزینه برای صدور واخواست و بخشی نیز مربوط به ارائه دادخواست است.
به عنوان مثال برای مبلغ ۵۰ میلیون تومان، باید دو درصد از آن را به عنوان هزینه اجرا گذاشتن سفته و سه درصد برای تنظیم دادخواست بپردازید. البته اگر استطاعت پرداخت نداشته باشید، می‌توانید تقاضای اعسار از پرداخت را در دادگاه ثبت کنید. گفتنی است اگر مبلغ سند تا ۲۰ میلیون تومان باشد، رسیدگی به آن به عهده شورای حل اختلاف است و اگر بیشتر باشد، این امر در صلاحیت دادگاه است.
اجرا گذاشتن سفته بدون تاریخ
اگر در قسمت تاریخ سند زمان دقیق معیّن نشود، معمولا برای اجرا گذاشتن سفته به یکی از روش‌های زیر عمل می‌شود که هر کدام شرایط وصول خودش را خواهد داشت:
- ممکن است در قسمت تاریخ بنویسند: به محض رؤیت یا عندالمطالبه، که در این صورت هر زمان که دارنده آن را برای وصول نزد صادرکننده ببرد، باید وجه مندرج در آن به فرد دارنده پرداخت شود.
- اگر زمان پس از رؤیت تعیین شود، مثلا در قسمت تاریخ بنویسند که پانزده روز پس از رؤیت، صادرکننده مکلف است ظرف این مدت مبلغ را بپردازد.
- گاهی هم در قسمت تاریخ، زمانی به نسبت تاریخ صدور آن درج می‌شود که در همان موعد صادرکننده مکلّف به پرداخت وجه خواهد بود.
امّا اگر سفته بدون تاریخ و هیچ نوشته‌ای صادر شود، دارنده می‌تواند آن را هر زمان که بخواهد پس از درج تاریخ، برای صدور واخواست و مطالبه نزد مراجع قانون ببرد.
حکم جلب سفته چقدر طول میکشد؟
از ابتدای طرح شکایت تا مراحل پرداخت مبلغ سفته حدود ۷۰ روز زمان طول می کشد که در صورت عدم پرداخت پس از این مدت، شاکی می تواند حکم جلب صادرکننده سفته را بگیرد.
مراحل شکایت سفته
پیش از این اشاره شد که حداکثر ده روز پس از تاریخ سررسید، باید برای اجرا گذاشتن سفته اقدام کنید. در غیر این صورت سفته به عنوان سند عادی محسوب شده و قابلیت پیگرد حقوقی نخواهد داشت.
برای اجرا گذاشتن سفته ابتدا باید به اداره واخواست دادگستری مراجعه کنید و پس از صدور آن علیه صادرکننده، دادخواست حقوقی تنظیم کنید. پس از این کار، برای صادرکننده ابلاغیه و سپس احضاریه فرستاده می‌شود تا او را از طریق قانونی ملزم به پرداخت وجه کنند. البته طی مراحل دادرسی می‌توانید تقاضای توقیف اموال نیز برای گرفتن طلب خود داشته باشید.
قابلیت انتقال سفته
طبق مقرراتی که برای این سند تجاری در نظر گرفته شده است، دارنده می‌تواند آن را به فرد دیگری نیز انتقال دهد. عبارتی با عنوان «حواله کرد» روی سفته موجود است که به فرد اجازه میدهد آن را به شخص دیگری حواله کند.
نحوه به اجرا گذاشتن سفته ضمانت
سفته ضمانت، سفته‌ای است که فرد برای تضمین حسن انجام کار به کارفرما میدهد. در این نوع از سفته، به جای تاریخ سررسید، عبارت «ضمانت بابت حسن انجام کار» درج خواهد شد. برخلاف سفته‌های دیگر، این نوع از سفته باید در دادگاه مورد بررسی قرار بگیرد. بنابراین امکان اجرا از طریق ثبت برای آن وجود ندارد. کارفرما باید عدم انجام کار و یا ورود ضرر را در دادگاه اثبات کرده و پس از آن اقدام به وصول سفته کند.
آیا مبلغ سفته قسط بندی می‌شود؟
پس از تشکیل جلسه دادرسی در شورای حل اختلاف یا دادگاه که بستگی به مبلغ سفته دارد، صادرکننده می‌تواند تقاضای اعسار داشته باشد. یعنی ادعا کند که قدرت پرداخت مبلغ را به صورت یک جا ندارد و برای این کار شهادت شاهدان معتبر الزامی است.
وقتی دادگاه تقاضای صادرکننده را پذیرفت، می‌توانند بسته به درآمد فرد و به صورت توافقی، مبلغی را برای پرداخت ماهیانه تعیین کنند و دارنده نیز حق دارد برای قسط بندی کردن ضامن طلب کند که این امور با توافق حاصل می‌شود.
آیا سفته زندان دارد؟
همانطور که می‌دانید، امکان پیگیری سفته به صورت کیفری وجود ندارد. پس در قانون، مجازات حبس برای صادرکننده تعریف نشده است. امّا پس از ارائه دادخواست و تشکیل جلسه دادرسی، اگر شخص نتواند مبلغ بدهی خود را پرداخت کند، ممکن است قرار بازداشت برای او صادر شود.
البته شخص می‌تواند با تقاضای اعسار از بازداشت رها شده و به صورت اقساطی بدهی خود را تسویه کند که اگر در این مورد هم به تعهد خود عمل نکند، دادگاه می‌تواند قرار بازداشت را صادر کند تا صادرکننده مبلغ را بپردازد.
سخن پایانی
اسناد تجاری از گذشته تا امروز نقش مهمی در مبادلات تجاری داشته‌اند، به همین دلیل اطلاع از مقررات و قوانین مربوط به آنها ضروری است. اکنون که از مقررات مربوط به اجرا گذاشتن سفته، مدت زمان و هزینه آن و نحوه وصول و مراحل وصول سفته مطلع شدید، باید بدانید که طی کردن مراحل حقوقی برای وصول آن نیاز به تجربه و آگاهی کامل از مواد قانونی خواهد داشت. البته در صورت مراجعه به پلتفرم حقوقی ترازو دیگر نگران این موضوع نخواهید بود.
سوالات متداول
۱. آیا سفته حکم جلب و زندان دارد؟
سفته مانند چک حکم جلب ندارد و حقوقی است، ولی در صورت محکومیت به پرداخت مبلغ سفته و نپرداخت آن، می‌توان حکم جلب گرفت.
۲. شکایت و حکم جلب سفته چقدر زمان میبرد؟
از ابتدای طرح شکایت تا مراحل پرداخت مبلغ سفته، حدود ۷۰ روز زمان طول میبرد که جزئیات آن را به طور کامل در این بخش بیان کردهایم.
۳. چگونه سفته را به اجرا بگذاریم؟
از طریق اداره واخواست دادگستری، ظرف مدت ۱۰ روز از تاریخ سررسید باید اقدام کرده و سپس دادخواست داد.
۴. آیا سفته شاهد میخواهد؟
خیر. امضای متعهد به تنهایی سبب ایجاد مسئولیت برای او می‌گردد.
درود برشما.
من مقداری پول به دوستم دادم بابت کارکردن که سودحاصل ازآن ۵۰۵۰تقسیم بشه ولی متاسفانه ایشون سودی پرداخت نکرده ولی ۲عددسفته ازش دارم وبه دفترقضایی مراجعه کردم وتاریخ رسیدگی اعلام شدکه امروز بودمن به دلیل امتهانات دانشگاه قادرنبودم به وقت رسیدگی حاضربشم ورفتم درخواست کردم دفترقضایی که نمیتوانم حاضربشم وطبغ قوانین راه پرونده دنبال شودواجراع شود.آیا این کار روند پرونده رامخطل نمیکنه ونتیجه چی میشه
سلام و وقت بخیر
به شعبه مربوطه مراجعه کنید.
سلام .وقتی برای سفته اقدام کردم گفت ثنای بدهکارشهرستان میباشد بایدبری شهرستان آیا راهی داره من نرم شهرستان همین جا اقدام کنم میگن چون ثبت ثناشهرستان باید ازاون شهراقدام کنم ..ممنون میشم راهناییم کنید .سپاس
سلام وقت بخیر
خیر باید در محل اقامت خوانده طرح دعوا کنید.
سلام
من ۳۰ تومن سفته برای حسن انجام کار به شرکت دادم( پشت سفته هم نوشتم برای انجام کار) قرداد هم‌دارم که میتونم پس از شش ماه سفته هامو بگیرم
ولی پایین قرارداد مهر امور مالی خورده و امضای مدیر به نظر خودم امضای خودشون نبوده
مشکلی پیش نمیاد؟
سلام و وقت بخیر
بهتره قید کنید سفته بابت ضمانت حسن انجام کار در شرکت… میباشد.
سلام وصبح بخیر
بنده تعداد۱۵فقره سفته جعل امضاشده هرکدام به مبلغ دومیلیون تومن جمعابه مبلغ۳۰میلیون تومن ازکسی بابت ضمانت وام گرفتم چگونه اقدام کنم؟
سلام و وقت بخیر
بعد از واخواست، دادخواست مطالبه وجه بدید.
سلام ببخشید من برای کسی ضمانت کردم موبایل خرید الان قسط نمیده من بجاش دادم سفته گرفتم ۲۰ میلیون شکایت کردم جلسه شورا نیومد حکم غیابی براش زدم.
اگه بعد ۴۰ روز اعتراض نزنه چی میشه؟
سلام و وقت بخیر
بعد از گذشت مهلت مذکور، پرونده میره بخش اجرا و شناسایی اموال محکوم علیه برای اجرای حکم انجام میشه. اگه مالی نداشت میتونید حکم جلب بگیرید.
سلام
من دوماه پیش با یه نفر قرارداد بستم به این طریق که سرمایه ۲۰۰ میلیون ازمن و کار از ایشون وماهانه سود حاصل نصف نصف تقسیم شود بابت ضمانت هم ۴۰۰ تومن سفته به تاریخ ۱ سال بعد و (۲۰۰ تومن سفته بدون تاریخ گرفتم البته پشت این ۲۰۰ تومن نوشته( سفته در وجه ضمانت))
الان سر پرداخت سود بدقولی میکنه
سوال ۱ :چکار کنم سر عقل بیاد سودمو بده؟
سوال ۲: سفته هایی که پشتشون نوشته در وجه ضمانت چه محدودیتی برای من ایجاد میکند؟
سلام و وقت بخیر
باید قرارداد مطالعه بشه اما اجمالا با توجه به توضیحات شما راهکار اینه که ابتدا اظهارنامه برای اون شخص ارسال کنید و یه مهلتی تعیین کنید تا به تعهدش عمل کنه. چنانچه عمل نکرد دادخواست بدید و حقوق قراردادی رو مطالبه کنید.
تو اظهار نامه چی مینویسن ؟
برای ارسال اظهارنامه از چه طریق باید اقدام کنم؟
تشکر
سلام و وقت بخیر
از طریق لینک زیر با وکلای ما ارتباط برقرار کنید تا شما رو راهنمایی کنند.
مشاوره حقوقی آنلاین پلتفرم حقوقی ترازو
سلام وقت بخیر
مبلغ ۲۰۰ تومن از کسی سفته دارم تاریخ سررسید ۱۴۰۱/۱۲/۲۹ بوده و حالا شراکتو بهم زدیم و قرار شده ک ب تاریخ ۰۱/۰۸/۱۵ مبلغ سفته و بدهی ک تر از قبل داشته رو پرداخت کنه
من میخواستم بدونم ک اگه نتونه تا ۱۵ سهم مارو پرداخت کنه میتونم با سفته و قرارداد سهم ایشون رو مصادره کنم؟
چون نزدیک ب هفت ماهه هم پولمونو برده هم سهم ما از شراکتو نداده.
ممنون میشم راهنمایی کنید
درود دوست عزیز
بله می تونید بر اساس قرارداد و سفته در دادگاه طرح دعوا کنید و حقوقتون رو مطالبه کنید. منتهی فرایند صدور حکم طولانیه.
سلام
اگه سفته امضا نداشته باشه و فقط اثر انگشت باشه که هیچ اسمش زیرش نوشته نشده بازم طرف میتونه سفترو اجرا بزاره؟
سلام و وقت بخیر
امضا برای سفته الزامی است اما همون سند به عنوان یک سند عادی در دادگاه معتبر هست.
سلام واخواست سفته از طریق دفاتر قضایی انجام میشه؟
و هزینه اش چقدر میشه برای ۲۰۰ میلیون
باتشکر
سلام و وقت بخیر
از طریق لینک زیر با وکلای ما ارتباط برقرار کنید تا شما رو راهنمایی کنند.
معرفی وکیل
سلام من یک مسافر کشم یک نفر مرادربستی چند سال به شهرهای مختلف می برد ۲۰ سال پیش بود که ۵۰۰ هزارتومان گرایش شود حال صفته ۵ ملین تومان ازش دارم بارها بحش کوفتم پولم نمید نمیدانم چکارکنم
سلام و وقت بخیر
ابتدا سفته رو واخواست کنید و سپس دادخواست مطالبه وجه بدید.