اجرا گذاشتن سفته یا نحوه وصول سفته
اجرا گذاشتن سفته یا وصول سفته یکی از موارد متداول مراجعین به کارشناسان حقوقی است. همانطور که می‌دانید به سندی تجاری که به وسیله آن فرد تعهد می‌کند مبلغی مشخص را عندالمطالبه یا در زمانی معیّن به شخصی دیگر بپردازد، سفته می‌گویند. در مبادلات تجاری بازار به دلیل پرکاربرد بودن اسنادی مانند چک و سفته، عدم پرداخت مبلغ سفته در زمان معین یکی از اتفاقات پرتکرار است. بنابراین کسانی که از سفته استفاده می‌کنند، باید حتما از نحوه اجرا گذاشتن سفته و وصول آن اطلاع داشته باشند.
نحوه وصول سفته؛ سریعترین راه وصول سفته چیست؟
به مطالبه قانونی وجه سفته، واخواست یا اجرا گذاشتن سفته می‌گویند که به گواهی عدم پرداخت چک نیز شباهت دارد. با این کار دارنده نشان میدهد که با وصول سفته میخواهد از طریق قانونی وجه خود را از صادرکننده و ضامن‌های او طلب کند، زیرا به محض صدور واخواست در مراجع قانونی، ابلاغیه‌ای هم برای متعهدان ارسال می‌شود.
مسئولیت ظهرنویس یا پشت‌نویس
باید بدانید که اگر متعهدان سفته بیش از یک نفر باشند، یعنی یک یا چند نفر پشت سفته را امضا کرده باشند، در مقابل پرداخت وجه آن مسئولیت تضامنی خواهند داشت. طبق ماده ۲۸۶ قانون تجارت، دارنده برات تنها تا یک سال از تاریخ اعتراض به عدم تادیه می‌تواند به ظهرنویسان برات مراجعه کند. اگر چه به موجب رای وحدت رویه شماره ۵۹۷ مورخ ۱۲/۰۲/۱۳۷۴، «ظهرنویس» در این ماده به معنای مصطلح کلمه بوده و ناظر به شخصی که به عنوان ضامن برات را امضا کرده نیست. بنابراین با توجه به هدف اصلی از ضمانت، هیچ محدودیتی برای مراجعه به ضامن‌های برات جهت تادیه مبلغ وجود ندارد.
اگر دارنده بخواهد بر علیه صادرکننده و ضامن با هم واخواست تهیه کند، باید در برگه واخواست و در قسمت خوانده، هم نام صادرکننده و هم نام ضامن را درج کند. در قسمت شرح خواسته نیز می‌تواند تقاضای محکومیت هر دو را به ثبت برساند.
نحوه تنظیم سفته
بر اساس ماده ۳۰۸ قانون تجارت، علاوه بر مهر و امضا در سفته، باید تاریخ نیز درج شده باشد و هم‌چنین مبلغ موردتعهد باید در آن ذکر شود. علاوه بر این در سفته قسمتی برای نام و نام خانوادگی و نشانی محل سکونت صادرکننده دارد که نوشتن آنها ضروری است.
اگر می‌خواهید این سند برای شخص خاصی قابل وصول باشد، باید حتما نام و مشخصات او را در قسمت گیرنده درج کنید. البته سفته را می‌توان در وجه حامل نیز نوشت که در این صورت کسی که آن را در دست دارد، می‌تواند وجه آن را مطالبه کند.
اجرا گذاشتن سفته تاریخ گذشته
اگر در مهلت قانونی یعنی ده روز پس از تاریخ تعهد، برای اجرا گذاشتن سفته اقدام نشود، این سند تجاری مزایای حقوقی خود را برای مطالبه در مراجع قانونی از دست خواهد داد، یعنی دیگر به عنوان یک سند عادی تلقی می‌شود.
در این شرایط برای این که شخص بتواند طلب خود را وصول کند، می‌تواند آن را همراه ارائه دادخواست به دادگاه و به عنوان مدرک طلب، به پرونده ضمیمه کند. به عبارتی بدون واخواست هم می‌توانید سفته را وصول کنید ولی فقط به عنوان یک رسید معمولی به محکمه ارائه می‌شود.
مدت اعتبار سفته تاریخ دار
همانطور که گفته شد، ظرف مدت ده روز از تاریخ سررسید سفته، باید نسبت به واخواست آن اقدام کرد تا سفته سند تجاری محسوب شود. بعد از واخواست، مدت یک سال از تاریخ واخواست فرصت دارید تا علیه صادرکننده و ظهرنویسان اقدام کنید. بعد از گذشت این یک سال، دیگر امکان اقدام علیه ظهرنویسان وجود نداشته و تنها علیه صادرکننده می‌توان اقدام به شکایت نمود.
هزینه اجرا گذاشتن سفته
وقتی می‌خواهید به عنوان یک سند تجاری و از طریق حقوقی برای اجرا گذاشتن سفته اقدام کنید، طبیعتا باید مبلغی را برای انجام عملیات حقوقی به مراجع قانونی بپردازید. مقدار این مبلغ کاملا بستگی به مبلغ سفته خواهد داشت. قسمتی از این هزینه برای صدور واخواست و بخشی نیز مربوط به ارائه دادخواست است.
به عنوان مثال برای مبلغ ۵۰ میلیون تومان، باید دو درصد از آن را به عنوان هزینه اجرا گذاشتن سفته و سه درصد برای تنظیم دادخواست بپردازید. البته اگر استطاعت پرداخت نداشته باشید، می‌توانید تقاضای اعسار از پرداخت را در دادگاه ثبت کنید. گفتنی است اگر مبلغ سند تا ۲۰ میلیون تومان باشد، رسیدگی به آن به عهده شورای حل اختلاف است و اگر بیشتر باشد، این امر در صلاحیت دادگاه است.
اجرا گذاشتن سفته بدون تاریخ
اگر در قسمت تاریخ سند زمان دقیق معیّن نشود، معمولا برای اجرا گذاشتن سفته به یکی از روش‌های زیر عمل می‌شود که هر کدام شرایط وصول خودش را خواهد داشت:
- ممکن است در قسمت تاریخ بنویسند: به محض رؤیت یا عندالمطالبه، که در این صورت هر زمان که دارنده آن را برای وصول نزد صادرکننده ببرد، باید وجه مندرج در آن به فرد دارنده پرداخت شود.
- اگر زمان پس از رؤیت تعیین شود، مثلا در قسمت تاریخ بنویسند که پانزده روز پس از رؤیت، صادرکننده مکلف است ظرف این مدت مبلغ را بپردازد.
- گاهی هم در قسمت تاریخ، زمانی به نسبت تاریخ صدور آن درج می‌شود که در همان موعد صادرکننده مکلّف به پرداخت وجه خواهد بود.
امّا اگر سفته بدون تاریخ و هیچ نوشته‌ای صادر شود، دارنده می‌تواند آن را هر زمان که بخواهد پس از درج تاریخ، برای صدور واخواست و مطالبه نزد مراجع قانون ببرد.
حکم جلب سفته چقدر طول میکشد؟
از ابتدای طرح شکایت تا مراحل پرداخت مبلغ سفته حدود ۷۰ روز زمان طول می کشد که در صورت عدم پرداخت پس از این مدت، شاکی می تواند حکم جلب صادرکننده سفته را بگیرد.
مراحل شکایت سفته
پیش از این اشاره شد که حداکثر ده روز پس از تاریخ سررسید، باید برای اجرا گذاشتن سفته اقدام کنید. در غیر این صورت سفته به عنوان سند عادی محسوب شده و قابلیت پیگرد حقوقی نخواهد داشت.
برای اجرا گذاشتن سفته ابتدا باید به اداره واخواست دادگستری مراجعه کنید و پس از صدور آن علیه صادرکننده، دادخواست حقوقی تنظیم کنید. پس از این کار، برای صادرکننده ابلاغیه و سپس احضاریه فرستاده می‌شود تا او را از طریق قانونی ملزم به پرداخت وجه کنند. البته طی مراحل دادرسی می‌توانید تقاضای توقیف اموال نیز برای گرفتن طلب خود داشته باشید.
قابلیت انتقال سفته
طبق مقرراتی که برای این سند تجاری در نظر گرفته شده است، دارنده می‌تواند آن را به فرد دیگری نیز انتقال دهد. عبارتی با عنوان «حواله کرد» روی سفته موجود است که به فرد اجازه میدهد آن را به شخص دیگری حواله کند.
نحوه به اجرا گذاشتن سفته ضمانت
سفته ضمانت، سفته‌ای است که فرد برای تضمین حسن انجام کار به کارفرما میدهد. در این نوع از سفته، به جای تاریخ سررسید، عبارت «ضمانت بابت حسن انجام کار» درج خواهد شد. برخلاف سفته‌های دیگر، این نوع از سفته باید در دادگاه مورد بررسی قرار بگیرد. بنابراین امکان اجرا از طریق ثبت برای آن وجود ندارد. کارفرما باید عدم انجام کار و یا ورود ضرر را در دادگاه اثبات کرده و پس از آن اقدام به وصول سفته کند.
آیا مبلغ سفته قسط بندی می‌شود؟
پس از تشکیل جلسه دادرسی در شورای حل اختلاف یا دادگاه که بستگی به مبلغ سفته دارد، صادرکننده می‌تواند تقاضای اعسار داشته باشد. یعنی ادعا کند که قدرت پرداخت مبلغ را به صورت یک جا ندارد و برای این کار شهادت شاهدان معتبر الزامی است.
وقتی دادگاه تقاضای صادرکننده را پذیرفت، می‌توانند بسته به درآمد فرد و به صورت توافقی، مبلغی را برای پرداخت ماهیانه تعیین کنند و دارنده نیز حق دارد برای قسط بندی کردن ضامن طلب کند که این امور با توافق حاصل می‌شود.
آیا سفته زندان دارد؟
همانطور که می‌دانید، امکان پیگیری سفته به صورت کیفری وجود ندارد. پس در قانون، مجازات حبس برای صادرکننده تعریف نشده است. امّا پس از ارائه دادخواست و تشکیل جلسه دادرسی، اگر شخص نتواند مبلغ بدهی خود را پرداخت کند، ممکن است قرار بازداشت برای او صادر شود.
البته شخص می‌تواند با تقاضای اعسار از بازداشت رها شده و به صورت اقساطی بدهی خود را تسویه کند که اگر در این مورد هم به تعهد خود عمل نکند، دادگاه می‌تواند قرار بازداشت را صادر کند تا صادرکننده مبلغ را بپردازد.
سخن پایانی
اسناد تجاری از گذشته تا امروز نقش مهمی در مبادلات تجاری داشته‌اند، به همین دلیل اطلاع از مقررات و قوانین مربوط به آنها ضروری است. اکنون که از مقررات مربوط به اجرا گذاشتن سفته، مدت زمان و هزینه آن و نحوه وصول و مراحل وصول سفته مطلع شدید، باید بدانید که طی کردن مراحل حقوقی برای وصول آن نیاز به تجربه و آگاهی کامل از مواد قانونی خواهد داشت. البته در صورت مراجعه به پلتفرم حقوقی ترازو دیگر نگران این موضوع نخواهید بود.
سوالات متداول
۱. آیا سفته حکم جلب و زندان دارد؟
سفته مانند چک حکم جلب ندارد و حقوقی است، ولی در صورت محکومیت به پرداخت مبلغ سفته و نپرداخت آن، می‌توان حکم جلب گرفت.
۲. شکایت و حکم جلب سفته چقدر زمان میبرد؟
از ابتدای طرح شکایت تا مراحل پرداخت مبلغ سفته، حدود ۷۰ روز زمان طول میبرد که جزئیات آن را به طور کامل در این بخش بیان کردهایم.
۳. چگونه سفته را به اجرا بگذاریم؟
از طریق اداره واخواست دادگستری، ظرف مدت ۱۰ روز از تاریخ سررسید باید اقدام کرده و سپس دادخواست داد.
۴. آیا سفته شاهد میخواهد؟
خیر. امضای متعهد به تنهایی سبب ایجاد مسئولیت برای او می‌گردد.
سلام من بابت فروش وام ازدواجم، سفته از خریدار گرفتم اما خریدار بعد از پرداخت چند قسط رفته خارج الان هم قسط ها عقب افتاده ومشکلات که بانک قراره برام پیش بیاد وچندین بار تذکردادن… حالا سفته ها بدون تاریخ هستش و در پشت سفته نوشته شده در وجه بازپرداخت وام خودم. می تونم سفته رو به اجرا بزارم؟ پول قسط وام خودم پرداخت کنم و از طریق سفته پول وام ازدواجم ازش مطالبه کنم؟ لطفا راهنمای کنید. البته خریدار بازنشسته بیمه هستش…
سلام و وقت بخیر
سفته ها قابل مطالبه هست.
سلام.بنده مبلغ ۸۰۰میلیون تومان.چک قرضی به یه نفر آدم که سرتاریخ چک راپاس کنه.ودرعوض این چک سفته گرفتم.چک برگشت شده وطرف حکم جلب گرفته.میخواستم ببینم میتونم کاری بکنم.اگه توان پرداخت نداشته باشم حبس داره یامیتونم قسطی پرداخت کنم.واینکه میتونم روسفته هااقدام کنم
سلام و وقت بخیر
دعوای اعسار طرح کنید. اگه ناتوانی مالی شما ثابت بشه قسط بندی میشه
سلام وقتتون بخیر جناب من پولی مشارکت درکاری دادم به دوستم ودرقبالش سفته گرفتم وتاریخ پرداخت راعندالمطالبه زدم وازموعد پرداختش گذشته بنده راراهنمایی بفرمایید برای وصول آن ممنونم
سلام و وقت بخیر
ابتدا سفته رو واخواست کنید سپس با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، دعوای مطالبه وجه سفته طرح کنید.
خسته نباشید من یه سفته ۵۰ میلیون تومان به کسیددادم قراره تا برج ۴ددستش باشه کاسبه کاسبی میکنهیه چیزی ۳۵۰۰ میده الان ۱۰ تومن لازم دارم ۱ ماه مت رو مسخره کرده امروز فردا…الان بخوام بهم بزنم کلا ۵۰ بگیرم ۳ ماه زودتر از قرار دانسته دست نوشتم داریم مغازه کناری امضا کرده فسخش چقدر تاواندداره دسه ماه زودتر هزینه پولی
سلام و وقت بخیر
از طریق لینکزیر با وکلای ما ارتباط برقرار کنید تا شما رو راهنمایی کنند.
مشاوره حقوقی آنلاین پلتفرم حقوقی ترازو
سلام ببخشید من در عوض طلب از یه نفری سفته گرفتم و قرار بود که قبل از سررسید سفته پول رو واریز کنه اما داره امروز و فردا میکنه و تو سفته تاریخ و امضای اون طرف هست و نوشته بابت چی بوده الان اگر من برم سفته را بزارم اجرا میتوانم اموال و حساب هاشو توقیف کنم و چقدر طول میکشد
سلام و وقت بخیر
ابتدا اظهارنامه رسمی بفرستید و ضمن اون وجه رو مطالبه کنید. اگه موثر مواقع نشد سفته رو واخواست و دادخواست مطالبه وجه بدید. حتما ظرف ۱۰روز از تاریخ سررسید سفته رو واخواست کنید.
سلام ، وقت بخیر
از شخصی دو میلیارد تومان سفته بدون تاریخ دارم ، اموال بدهکار سهم الارثی است که بهش میرسه ولی فعلا مشخص و تقسیم نشده ، آیا میشه از دادگاه درخواست وجه سفته از محل سهم الارث را داشت ؟ در ضمن هزینه دو درصدی واخواست و دادرسی و اجرا را ندارم چکار می تونم بکنم ؟
سپاس فراوان از مشاوران محترم
سلام و وقت بخیر
بله از محل سهم الارثی که به متعهد رسیده قابل مطالبه هست. میتونید دعوای اعسار از هزینه دادرسی مطرح کنید.
سلام وقتتون بخیر. ببخشید من میخواهم خونه ای رو اجاره کنم صاحب خونه میگه که رهن نمیگیرم. فقط سفته میخوام که باید هیچ توضیحی هم روش نباشه. بنظرتون اینجوری مشکل ساز نمیشه برام. ؟
سلام و وقت بخیر
قطعا مشکل ساز خواهد شد. حتما پشت سفته قید بشه بابت ضمانت هست.
سلام ب شخصی سفته دادم الان جلو حساب و ماشینم رو گرفته و ماشینم باهاش قیمت شده الان چطور باقی مانده پولشو بدم ک جلو حسابام باز بشه طرف قبول نمیکنه تو حساب دادگاه پول رو بزنم چکار کنم لطفا راهنمایی کنید شدید گیرم
سلام و وقت بخیر
به شعبه اجرای احکام مربوطه مراجعه کنید و با واریز باقی مانده به حساب صندوق دادگستری، نامه رفع توقیف از حساب ها را دریافت کنید.
سلام من به یه بنده خدایی موتورسیکلت فروختم سفته پنج برابر گرفتم بدون تاریخ هم امضا واثر انگشت از تاریخ که فرار بود پول بده ۱۵روز گزشته میخام همیه سفته را تاریخ بزنم واقدام کنم چون قرارمون ود از گذشت یک روز از تاریخ کل وجه را میتوانم بگیرم حلال پاکیزه حالا باید در شهر ایشان اقدام کنم چطوری زودتر میشه
سلام و وقت بخیر
بله باید در محل اقامت خوانده یا محل انعقاد عقد طرح دعوا کنید. ابتدا سفته رو واخواست کنید سپس دادخواست مطالبه وجه سفته رو از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ارسال کنید.
سلام وقتتون بخیر
بنده جایی کار میکردم بدون حقوقی چون قصدم یادگیری بود سفته ۲۰میلیون تومانی دادم که در ازای یادگیری تا یک تاریخی باید سرکار باشم حتما حالا باهم بحثمون شد من اومدم بیرون ایشون الکی میگه خسارت زدی اگر خسارت و بدی من سفته رو پس میدم من نمیخوام پول به ناحق رو بهش بدم دوماه تا تاریخ انقضا سفته هم مونده آیا میتونه کاری کنه
سلام و وقت بخیر
اگه ثابت کنید سفته بابت ضمانت حسن انجام کار بوده نمیتونه مطالبه کنه.
سلام اگر مبلغی دستی دادیم به شخصی ولی سفته ای که گرفتیم چند برابر اون مبلغ هست ،میتونیم رقم سفته رو اقدام کنیم ؟ طرف میتونه ادعا کنه مبلا واقعی قرض گرفته شده کمتر بوده ؟
سلام و وقت بخیر
اگه ثابت کنه سفته بابت ضمانت بوده، تا مبلغ دین وجه سفته قابل مطالبه هست.