اجرا گذاشتن سفته یا نحوه وصول سفته
اجرا گذاشتن سفته یا وصول سفته یکی از موارد متداول مراجعین به کارشناسان حقوقی است. همانطور که می‌دانید به سندی تجاری که به وسیله آن فرد تعهد می‌کند مبلغی مشخص را عندالمطالبه یا در زمانی معیّن به شخصی دیگر بپردازد، سفته می‌گویند. در مبادلات تجاری بازار به دلیل پرکاربرد بودن اسنادی مانند چک و سفته، عدم پرداخت مبلغ سفته در زمان معین یکی از اتفاقات پرتکرار است. بنابراین کسانی که از سفته استفاده می‌کنند، باید حتما از نحوه اجرا گذاشتن سفته و وصول آن اطلاع داشته باشند.
نحوه وصول سفته؛ سریعترین راه وصول سفته چیست؟
به مطالبه قانونی وجه سفته، واخواست یا اجرا گذاشتن سفته می‌گویند که به گواهی عدم پرداخت چک نیز شباهت دارد. با این کار دارنده نشان میدهد که با وصول سفته میخواهد از طریق قانونی وجه خود را از صادرکننده و ضامن‌های او طلب کند، زیرا به محض صدور واخواست در مراجع قانونی، ابلاغیه‌ای هم برای متعهدان ارسال می‌شود.
مسئولیت ظهرنویس یا پشت‌نویس
باید بدانید که اگر متعهدان سفته بیش از یک نفر باشند، یعنی یک یا چند نفر پشت سفته را امضا کرده باشند، در مقابل پرداخت وجه آن مسئولیت تضامنی خواهند داشت. طبق ماده ۲۸۶ قانون تجارت، دارنده برات تنها تا یک سال از تاریخ اعتراض به عدم تادیه می‌تواند به ظهرنویسان برات مراجعه کند. اگر چه به موجب رای وحدت رویه شماره ۵۹۷ مورخ ۱۲/۰۲/۱۳۷۴، «ظهرنویس» در این ماده به معنای مصطلح کلمه بوده و ناظر به شخصی که به عنوان ضامن برات را امضا کرده نیست. بنابراین با توجه به هدف اصلی از ضمانت، هیچ محدودیتی برای مراجعه به ضامن‌های برات جهت تادیه مبلغ وجود ندارد.
اگر دارنده بخواهد بر علیه صادرکننده و ضامن با هم واخواست تهیه کند، باید در برگه واخواست و در قسمت خوانده، هم نام صادرکننده و هم نام ضامن را درج کند. در قسمت شرح خواسته نیز می‌تواند تقاضای محکومیت هر دو را به ثبت برساند.
نحوه تنظیم سفته
بر اساس ماده ۳۰۸ قانون تجارت، علاوه بر مهر و امضا در سفته، باید تاریخ نیز درج شده باشد و هم‌چنین مبلغ موردتعهد باید در آن ذکر شود. علاوه بر این در سفته قسمتی برای نام و نام خانوادگی و نشانی محل سکونت صادرکننده دارد که نوشتن آنها ضروری است.
اگر می‌خواهید این سند برای شخص خاصی قابل وصول باشد، باید حتما نام و مشخصات او را در قسمت گیرنده درج کنید. البته سفته را می‌توان در وجه حامل نیز نوشت که در این صورت کسی که آن را در دست دارد، می‌تواند وجه آن را مطالبه کند.
اجرا گذاشتن سفته تاریخ گذشته
اگر در مهلت قانونی یعنی ده روز پس از تاریخ تعهد، برای اجرا گذاشتن سفته اقدام نشود، این سند تجاری مزایای حقوقی خود را برای مطالبه در مراجع قانونی از دست خواهد داد، یعنی دیگر به عنوان یک سند عادی تلقی می‌شود.
در این شرایط برای این که شخص بتواند طلب خود را وصول کند، می‌تواند آن را همراه ارائه دادخواست به دادگاه و به عنوان مدرک طلب، به پرونده ضمیمه کند. به عبارتی بدون واخواست هم می‌توانید سفته را وصول کنید ولی فقط به عنوان یک رسید معمولی به محکمه ارائه می‌شود.
مدت اعتبار سفته تاریخ دار
همانطور که گفته شد، ظرف مدت ده روز از تاریخ سررسید سفته، باید نسبت به واخواست آن اقدام کرد تا سفته سند تجاری محسوب شود. بعد از واخواست، مدت یک سال از تاریخ واخواست فرصت دارید تا علیه صادرکننده و ظهرنویسان اقدام کنید. بعد از گذشت این یک سال، دیگر امکان اقدام علیه ظهرنویسان وجود نداشته و تنها علیه صادرکننده می‌توان اقدام به شکایت نمود.
هزینه اجرا گذاشتن سفته
وقتی می‌خواهید به عنوان یک سند تجاری و از طریق حقوقی برای اجرا گذاشتن سفته اقدام کنید، طبیعتا باید مبلغی را برای انجام عملیات حقوقی به مراجع قانونی بپردازید. مقدار این مبلغ کاملا بستگی به مبلغ سفته خواهد داشت. قسمتی از این هزینه برای صدور واخواست و بخشی نیز مربوط به ارائه دادخواست است.
به عنوان مثال برای مبلغ ۵۰ میلیون تومان، باید دو درصد از آن را به عنوان هزینه اجرا گذاشتن سفته و سه درصد برای تنظیم دادخواست بپردازید. البته اگر استطاعت پرداخت نداشته باشید، می‌توانید تقاضای اعسار از پرداخت را در دادگاه ثبت کنید. گفتنی است اگر مبلغ سند تا ۲۰ میلیون تومان باشد، رسیدگی به آن به عهده شورای حل اختلاف است و اگر بیشتر باشد، این امر در صلاحیت دادگاه است.
اجرا گذاشتن سفته بدون تاریخ
اگر در قسمت تاریخ سند زمان دقیق معیّن نشود، معمولا برای اجرا گذاشتن سفته به یکی از روش‌های زیر عمل می‌شود که هر کدام شرایط وصول خودش را خواهد داشت:
- ممکن است در قسمت تاریخ بنویسند: به محض رؤیت یا عندالمطالبه، که در این صورت هر زمان که دارنده آن را برای وصول نزد صادرکننده ببرد، باید وجه مندرج در آن به فرد دارنده پرداخت شود.
- اگر زمان پس از رؤیت تعیین شود، مثلا در قسمت تاریخ بنویسند که پانزده روز پس از رؤیت، صادرکننده مکلف است ظرف این مدت مبلغ را بپردازد.
- گاهی هم در قسمت تاریخ، زمانی به نسبت تاریخ صدور آن درج می‌شود که در همان موعد صادرکننده مکلّف به پرداخت وجه خواهد بود.
امّا اگر سفته بدون تاریخ و هیچ نوشته‌ای صادر شود، دارنده می‌تواند آن را هر زمان که بخواهد پس از درج تاریخ، برای صدور واخواست و مطالبه نزد مراجع قانون ببرد.
حکم جلب سفته چقدر طول میکشد؟
از ابتدای طرح شکایت تا مراحل پرداخت مبلغ سفته حدود ۷۰ روز زمان طول می کشد که در صورت عدم پرداخت پس از این مدت، شاکی می تواند حکم جلب صادرکننده سفته را بگیرد.
مراحل شکایت سفته
پیش از این اشاره شد که حداکثر ده روز پس از تاریخ سررسید، باید برای اجرا گذاشتن سفته اقدام کنید. در غیر این صورت سفته به عنوان سند عادی محسوب شده و قابلیت پیگرد حقوقی نخواهد داشت.
برای اجرا گذاشتن سفته ابتدا باید به اداره واخواست دادگستری مراجعه کنید و پس از صدور آن علیه صادرکننده، دادخواست حقوقی تنظیم کنید. پس از این کار، برای صادرکننده ابلاغیه و سپس احضاریه فرستاده می‌شود تا او را از طریق قانونی ملزم به پرداخت وجه کنند. البته طی مراحل دادرسی می‌توانید تقاضای توقیف اموال نیز برای گرفتن طلب خود داشته باشید.
قابلیت انتقال سفته
طبق مقرراتی که برای این سند تجاری در نظر گرفته شده است، دارنده می‌تواند آن را به فرد دیگری نیز انتقال دهد. عبارتی با عنوان «حواله کرد» روی سفته موجود است که به فرد اجازه میدهد آن را به شخص دیگری حواله کند.
نحوه به اجرا گذاشتن سفته ضمانت
سفته ضمانت، سفته‌ای است که فرد برای تضمین حسن انجام کار به کارفرما میدهد. در این نوع از سفته، به جای تاریخ سررسید، عبارت «ضمانت بابت حسن انجام کار» درج خواهد شد. برخلاف سفته‌های دیگر، این نوع از سفته باید در دادگاه مورد بررسی قرار بگیرد. بنابراین امکان اجرا از طریق ثبت برای آن وجود ندارد. کارفرما باید عدم انجام کار و یا ورود ضرر را در دادگاه اثبات کرده و پس از آن اقدام به وصول سفته کند.
آیا مبلغ سفته قسط بندی می‌شود؟
پس از تشکیل جلسه دادرسی در شورای حل اختلاف یا دادگاه که بستگی به مبلغ سفته دارد، صادرکننده می‌تواند تقاضای اعسار داشته باشد. یعنی ادعا کند که قدرت پرداخت مبلغ را به صورت یک جا ندارد و برای این کار شهادت شاهدان معتبر الزامی است.
وقتی دادگاه تقاضای صادرکننده را پذیرفت، می‌توانند بسته به درآمد فرد و به صورت توافقی، مبلغی را برای پرداخت ماهیانه تعیین کنند و دارنده نیز حق دارد برای قسط بندی کردن ضامن طلب کند که این امور با توافق حاصل می‌شود.
آیا سفته زندان دارد؟
همانطور که می‌دانید، امکان پیگیری سفته به صورت کیفری وجود ندارد. پس در قانون، مجازات حبس برای صادرکننده تعریف نشده است. امّا پس از ارائه دادخواست و تشکیل جلسه دادرسی، اگر شخص نتواند مبلغ بدهی خود را پرداخت کند، ممکن است قرار بازداشت برای او صادر شود.
البته شخص می‌تواند با تقاضای اعسار از بازداشت رها شده و به صورت اقساطی بدهی خود را تسویه کند که اگر در این مورد هم به تعهد خود عمل نکند، دادگاه می‌تواند قرار بازداشت را صادر کند تا صادرکننده مبلغ را بپردازد.
سخن پایانی
اسناد تجاری از گذشته تا امروز نقش مهمی در مبادلات تجاری داشته‌اند، به همین دلیل اطلاع از مقررات و قوانین مربوط به آنها ضروری است. اکنون که از مقررات مربوط به اجرا گذاشتن سفته، مدت زمان و هزینه آن و نحوه وصول و مراحل وصول سفته مطلع شدید، باید بدانید که طی کردن مراحل حقوقی برای وصول آن نیاز به تجربه و آگاهی کامل از مواد قانونی خواهد داشت. البته در صورت مراجعه به پلتفرم حقوقی ترازو دیگر نگران این موضوع نخواهید بود.
سوالات متداول
۱. آیا سفته حکم جلب و زندان دارد؟
سفته مانند چک حکم جلب ندارد و حقوقی است، ولی در صورت محکومیت به پرداخت مبلغ سفته و نپرداخت آن، می‌توان حکم جلب گرفت.
۲. شکایت و حکم جلب سفته چقدر زمان میبرد؟
از ابتدای طرح شکایت تا مراحل پرداخت مبلغ سفته، حدود ۷۰ روز زمان طول میبرد که جزئیات آن را به طور کامل در این بخش بیان کردهایم.
۳. چگونه سفته را به اجرا بگذاریم؟
از طریق اداره واخواست دادگستری، ظرف مدت ۱۰ روز از تاریخ سررسید باید اقدام کرده و سپس دادخواست داد.
۴. آیا سفته شاهد میخواهد؟
خیر. امضای متعهد به تنهایی سبب ایجاد مسئولیت برای او می‌گردد.
سلام.من ۱میلیارد و پانصد ملیون تومن از کسی سفته دارم.فقط امضا کرده و کد ملی من بعندان گیرنده و کد ملی خودش بعنوان صادر کننده موجوده.و تاریخ و مبلغ و… نداره.حالا که برای دریافت بهش میگم منکر دادن سفته شده.آیا امکان به احرا گزاشتن و رسیدن به پولم هست؟
سلام و وقت بخیر
بله. جهت راهنمایی بیشتر و دقیق تر از طریق لینک زیر با وکلای ما ارتباط برقرار کنید تا شما رو راهنمایی کنند.
مشاوره حقوقی آنلاین پلتفرم حقوقی ترازو
سلام وقت بخیر من ی وام ۱۰تومنی خانگی دارم ک بعداز قرعه کشی پول رو میدم برنده و ازش ۱۵ تومن سفته میگرم ، سفته هایی ک گرفتم فقط امضا شدن و کد ملی نوشتن فقط همین چند نفری دارن اذیت میکنن خواستم ببینم اگه بخوام سفته رو اجرا بزارم میتونم یا ن ؟
سلام و وقت بخیر
بله.
سلام من ۵۰ میلیون تومان دادم ب کی اون ب من ۵۰ تومن سفته دادی الان ی سال از تاریخ میگذری میتونم ۵۰ تومن بگیرم
سلام و وقت بخیر
بستگی به قرارداد فیمابین طرفین داره. پیشنهاد میکنم از طریق لینک زیر با وکلای ما ارتباط برقرار کنید تا شما رو راهنمایی کنند.
مشاوره حقوقی آنلاین پلتفرم حقوقی ترازو
سلام. از یک نفر ۷۰ میلیون سفته دارم. ۷ ماه پیش باید پولو می‌داده. سفته ها تاریخ ندارن
آیا الان میتونم بابت این ۷ ماه تاخیرش هم خسارت ازش بگیرم؟
سلام و وقت بخیر
خیر. خودتون تاریخ بزنید و بلافاصله ظرف ۱۰روز واخواست سفته رو انجام بدید. از زمان واخواست به شما خسارت تعلق خواهد گرفت.
درود عرض تبریک سال نو
من به شخصی ماشینی اجاره دادم و تو قرارداد ذکر شده که ماشین از نظر بدنه و فنی سلامت هست الان که تحویل داده کاملا ماشین اسیب دیده هم بدنه و هم فنی از ایشون سفته دارم که فقط اسم ادرس و امضا و اور انگشت داره و چیزی ذکر نشده
دوتا سوال دارم
۱ من موقع واخواست و حضور تو دفاتر الکترونیک ملزم به توضیح هستم که چرا این سفته رو از اون شخص دارم ؟
۲ من با فاکتورهایی که از تعمیرگاه ها دارم میتونم اثبات کنم مشکلاتی ک داشته ماشین رو؟
سلام و وقت بخیر
خیر در دفاتر خدمات از شما دلیل یا توضیحی نمیخوان.
در خصوص سوال دوم پاسخ خیر هست. اساسا کسی نمیتونه قاضی ادعای خودش باشه مگه اینکه دلیل محکمه پسندی مثل شاهد داشته باشید که اثبات بشه خسارت رو اون شخص خاص وارد کرده.
سلام الهی فداتون بشم ببخشین شرمنده آن کسی که سفته اش را به وکیل میدهد تا کجا باید اعتماد کرد اگر سفته را وخواست کرده باشه می‌تواند با طرف کی سفته داده باهاش همکاری کند یعنی بهم که شاکی هستم وکیل خودم هست بهم زرنگی کنه
سلام و وقت بخیر
اساس و بنای ارتباط وکیل و موکل، اعتماد هست بنابراین پیشنهاد میکنم با تنظیم یک قرارداد خوب و شفاف، اقدامات رو به وکیل بسپارید.
سلام وقت بخیر من یه جا که کار می‌کردم به کارفرماسفته ۲۰میلیونی عندالمطالبه گرفته که رسیدشوبهم داده برای ضمانت کار بوده ومن تا۲۹ اسفنددرخواست استعفا دادم ولی از۱۷ اسفد مریض شدم استعلاجی بهم دوروز دکتر داده ،حالا من ۲۱اسفند هنوز خوب نشدم حالم بدشده نرفتم آیا نرم تاروز استعفا کارفرما میتونه شکایت کنه
سلام و وقت بخیر
خیر نمیتونه اقدامی روی سفته انجام بده
سلام وقت بخیر
من در ازای فروش پوشاک از شخصی سفته گرفتم متاسفانه پولو پرداخت نکردن
امضا و اثرانگشت زده ولی تاریخ نزدم
الان میخوام شکایت کنم چطور تاریخ بزنم که بهتر باشه و زودتر بررسی بشه؟
سلام و وقت بخیر
با درج تاریخ روز و واخواست سفته ظرف ۱۰روز از تاریخ سررسید، دعوای مطالبه وجه مطرح کنید.
من از شخصی مبلغ ۸۰ تومن سفته گرفتم ولی تاریخش برای ۲۵ اسفند هستش و همه جا خوندم که شما گفتید تا ۱۰ روز پس از سررسید باید واخواست بدم الان که میفته توی تعطیلات نوروز باید چیکار کنم؟؟؟مشکلی پیش نمیاد اگه بعدش انجامش بدم؟؟؟
سلام و وقت بخیر
اگه روز دهم تعطیل باشه شما روز بعدش میتونید واخواست کنید. هر چند تا ۲۹اسفند۴روز مهلت هست.
سلام من ازکسی یه گوشی سفته ای گرفتم به قیمت هشت میلیون ولی قیمت اسمی سفته پنجاه میلیونیه الان بعدازدوماه ازسررسید سفته تازه شکایت کرده میگه چون گوشی گرون شده باید پنجاه میلیون بهم بدی تا سفتتو بهت بدم.بعد باگوشی باپسرعموم صحبت کرده گفته چندروز دیگه بهت میده اونم گفته پسرعموت ضمانت کرده شکایت اونم کردم.میخواستم ببینم کسیکه پشت سفترو امضانکرده و هیچ تعهد کتبیی نداره میشه شکایتشو کرد.
بعدمیخواستم ببینم چنددرصد امکان داره این هشت میلیون تودادگاه پنجاه میلیون بشه و الانم سفتش یه سندعادیه چقدرطول میکشه تا حکم جلب بگیره
سلام و وقت بخیر
اگه ثابت کنید سفته بابت خرید گوشی صادر شده فقط میتونه۸میلیون از وجه سفته رو از شما بگیره در غیر این صورت محکوم به پرداخت۵۰میلیون به انضمام خسارات خواهید شد. نمیتونه ضمانت پسر عمو رو با دلیل محکمه پسنند ثابت کنه.
با عرض سلام
کارفرمای من به زور و تهدید از من ۱۵۰ میلیون سفته گرفته است
بنابر دلایلی مجبور به امضا.و اثر انگشت شدم
الان اجرا گذاشته
من هیچ سندی بنامم نیس هیچ مالی ندارم
میتونه جلبمو بگیره؟
در ضمن ایشون سابقه کیفری داره با سند بیرونه
سابقه نزاع دست جمعی داره که تو نزاع قتل اتفاق افتاده
میتونم بر علیهش استفاده کنم که به زور ازم گرفته؟
سلام و وقت بخیر
اثبات اجبار شما بسیار دشواره. اگه اموالی به نامتون نباشه میتونید دعوای اعسار مطرح کنید. پس از اثبات اعسار بدهی تقسیط میشه.