تقسیم ارث بین دختر و پسر و قوانین ارث فرزندان

تقسیم ارث بین دختر و پسر و قوانین ارث فرزندان

آبان 1, 1399
  /  
منتشر شده در ارث
،
مقالات
،

نحوه تقسیم ارث بین فرزندان دختر و پسر متوفی از جمله موارد مهم در تقسیم ارث یا ماترکی است که از متوفی بر جا می‌ماند و در نظام حقوقی ایران احکام و قوانین خاصی دارد.

حتما تا به حال در مورد قانون تقسیم ارث بین فرزندان دختر و پسر چیزهایی شنیده‌­اید و می­‌دانید که پسران دو برابر دختران ارث می‌برند، اما شاید از استثنائات آن خبر نداشته باشید. گاهی برخی افراد از وکلا می‌پرسند که آیا سهم‌الارث پسر و دختر مساوی شده است؟ در ادامه به بررسی قوانین تقسیم ارث بین فرزندان می‌پردازیم و به تمامی این ابهامات پاسخ می‌دهیم.

قانون جدید تقسیم ارث بین فرزندان در سال ۱۴۰۱

طبق ماده ۸۶۱ قانون مدنی، موجب ارث دو امر است: نسب و سبب. خویشاوندان نسبی آنهایی هستند که رابطه­‌ی هم‌خونی با متوفی دارند و خویشاوندان سببی آن دسته از افرادی هستند که به سبب ازدواج، دارای رابطه‌­ی فامیلی با متوفی شده‌­اند.

به موجب رابطه­­‌ی نسبی، دختر از طبقه اول ارث می‌­باشد و سهم ارث دختر از پدر، بر طبقات بعدی مقدم است. یعنی در صورتی­‌که متوفی فرزندانی داشته باشد، خویشاوندان دیگرِ ایشان در طبقات دوم و سوم، ارث نمی‌برند.

تا اینجا متوجه شدیم که دختر متوفی از طبقه اول ارث است و نسبت به بقیه­­‌ی وراث مقدم‌­تر است. حال به بررسی حالت‌­های مختلف ارث دختر از والدین می‌­پردازیم.

اگر متوفی ابوین نداشته اما یک یا چند اولاد داشته باشد، ماترک به شکل زیر بین آنها تقسیم می­‌شود:

  • اگر فرزند یک نفر باشد خواه پسر یا دختر، تمام‌ ترکه به او می‌رسد.
  • اگر همه­‌ فرزندان دختر باشند، ماترک بین آنها به طور مساوی تقسیم می­‌شود.
  • اگر تعداد اولاد، متعدد بوده و بعضی دختر و بعضی پسر باشند، پسر دو برابر دختر ارث می‌برد.
  • اگر تنها وارثان متوفی مادر و پدر و یک دختر باشند، یک ششم ارث به پدر، یک ششم به مادر و سه ششم به دختر تعلق می­‌گیرد و باقی مانده که یک ششم است، تقسیم بر پنج می‌­شود. از این مقدار یک پنجم به پدر، یک پنجم به مادر و سه پنجم به دختر تعلق می­‌گیرد.
  • اگر تنها وارث متوفی مادر و پدرش با چند دختر باشند، یک ششم ترکه به پدر و یک ششم به مادر و بقیه که چهار ششم است، بین دختران به طور مساوی تقسیم خواهد شد.
  • اگر تنها وارث متوفی مادر، پدر، دختر و پسرش باشند، یک ششم ارث به پدر، یک ششم به مادر و بقیه (چهار ششم) بین دختران و پسران تقسیم می‌­شود. به طوری که به پسران دو برابر سهم‌الارث دختران برسد.

با توجه به این ماده متوجه می‌شویم که اگر وارث متوفی تنها یک دختر باشد و وراث دیگری از طبقه اول یا زوج و زوجه وجود نداشته باشد، دختر متوفی تمامی ارث را خواهد برد.

قانون جدید تساوی ارث دختر و پسر ۱۴۰۱

بسیار از ما سوال می‌شود که در قانون جدید آیا سهم دختر و پسر مساوی شده است یا خیر؟ باید بگوییم که هیچ قانون جدیدی در این باره تصویب نشده و کماکان به طور کلی سهم الارث پسر به اندازه دو برابر سهم دختر است.

نحوه تقسیم ارث پدر بین فرزندان دختر و پسر

در توضیح سهم پسر از تقسیم ارث، باید به این نکته توجه داشته باشید که چنانچه فرزندان، همه پسر یا همه دختر باشند، سهمشان مساوی است. بنابراین قانون برابری ارث دختر و پسر، تنها در همین مورد امکان­‌پذیر است در غیر این صورت، سهم پسر دو برابر سهم دختر است. در واقع بعد از پرداخت دیون و وصایای متوفی، چنانچه مالی باقی بماند، پسر دو برابر دختر ارث می‌­برد.

سهم الارث دختر و پسر از مادر

مدتی است که این سوال به یکی از پرسش‌­های متداول تبدیل شده و بسیاری از افراد می­‌خواهند بدانند که طبق قانون جدید سهم الارث دختران و پسران از مادر متوفیِ خود چه مقدار خواهد بود. جالب است بدانید که در تقسیم سهم الارث بین پدر و مادر تفاوتی وجود ندارد. یعنی در هر صورت سهم پسران دو برابر سهم دختران است. برای اطلاعات بیشتر در این خصوص می توانید به مقاله ارث از مادر مراجعه کنید.

 استثناء در سهم الارث دختران

در مطالبی که برایتان عنوان کردیم، حالات مختلف قواعد تقسیم ارث در صورت وجود دختر و پسر را برای متوفی بررسی کردیم. اکنون به یکی از استثنائات طبقه اول می‌­پردازیم.

بر مبنای ماده ۹۱۰ قانون مدنی، هرگاه میت اولاد داشته باشد، حتی یک نفر، اولادِ اولاد او (نوه) ارث نمی‌برند. یعنی اگر متوفی، دختر یا دخترانی داشته باشد، نوه‌­ها و یا نتیجه­‌های او ارث نخواهند برد.

ماده ۹۱۱ قانون مدنی می‌گوید: هر گاه میت اولادِ بلا­واسطه نداشته باشد، اولادِ اولاد او قائم‌ مقام اولاد بوده و بدین طریق جزو وراث طبقه­‌ی اول محسوب شده و با هر یک از ابوین که زنده باشد ارث‌ می‌­برد. تقسیم ارث بین اولاد بر حسب نسل به عمل می­آید. یعنی هر نسل حصه‌­ی کسی را می­‌برد که توسط او به میت می‌­رسد. بنابراین اولاد پسر دو برابر اولاد دختر ارث می‌­برند.

این ماده همچنین بیان می‌کند که اگر هیچکدام از فرزندان میت در قید حیات نباشند، نوه‌ها ارث پدر یا مادر خود را می‌برند. به این معنا که اگر دختر متوفی در هنگام فوت والدین خود در قید حیات نباشد اما فرزندانی داشته باشد، آنها سهم الارث مادر خود را بر مبنای قواعد بالا به ارث می‌­برند.

برابر کردن سهم دختر و پسر با استفاده از وصیت

شاید تا به حال عبارت قانون برابری ارث دختر و پسر را شنیده باشید و بخواهید اطلاعاتی در مورد آن کسب کنید. اگر تعداد پسران، کمتر از نصف تعداد دخترها باشند مثلاً دو پسر و پنج دختر، وصیت زیاده بر ثلث می‌شود و می‌توان سهم الارث را به صورت مساوی بین آنها تقسیم کرد.

اگر وارث، مازاد بر ثلث را تنفیذ کنند، مثل حالت اول سهم پسران و دختران برابر خواهد شد و اگر تنفیذ نکنند، وصیت تا ثلث معتبر خواهد بود. نتیجه‌ای که به دست خواهد آمد این است که سهم دختران تا جایی که ممکن است به سهم پسران نزدیک خواهد شد.

تقسیم زمین کشاورزی بین دختر و پسر

طبق آنچه که در قانون آمده، تمامی وراث در تمامی زمین‌های موروث به نسبت دو سهم پسر و یک سهم دختر شریک هستند. در کل، زمین کشاورزی هر مقدار که باشد، مابین فرزندان به نسبت سهم‌الارثشان که دختران نصف پسران می‌باشد، ارث می‌برند.

همچنین دختران می‌توانند اجرت‌المثل سال‌های تصرف و منافع حاصل از آن را از پسران مطالبه کنند. در مورد حفر چاه هم این مسئله را بهتر است  بدانیم که حفر چاه جدید بر مالکیت نیست. اگر چاه حفر شده، صرفاً متعلق به زمین کشاورزی مورد نظر باشد، می‌توانند هزینه حفر را به نسبت قدرالسهم وراث مطالبه کنند. ولی چنانچه به آن زمین کشاورزی مربوط نباشد، چاه، متعلق به حفرکنندگان آن است. همچنین اگر تقسیم نامه بین وراث وجود نداشته باشد، آنها می‌توانند دادخواست تقسیم ترکه بدهند.

سخن پایانی

در این مقاله در مورد سهم الارث دختر و پسر، تقسیم ارث بین دختر و پسر و ارث فرزندان اطلاعاتی را در اختیار شما گذاشتیم. امیدواریم که این مطالب برای شما مفید بوده باشد. برای اطلاعات بیشتر می­‌توانید با مشاوران حقوقی پلتفرم ترازو ارتباط برقرار کنید.

سوالات متداول

اگر متوفی تنها یک دختر داشته باشد و غیر از او وارث دیگری نباشد نحوه تقسیم ارث چگونه خواهد بود؟

در این صورت دختر متوفی تمامی اموال ماترک را به ارث خواهد برد.

اگر متوفی چند دختر داشته و وارث دیگری نداشته باشد، ماترک او چگونه تقسیم خواهد شد؟

در این حالت تمام اموال به جامانده بین دختران به صورت مساوی تقسیم می­‌شود.

در صورت وجود فرزندان دختر و پسر تقسیم ارثیه چگونه خواهد بود؟

در این صورت فرزندان پسر دو برابر فرزندان دختر ارث می­‌برند.

آیا سهم الارث پسر و دختر مساوی شده است؟

خیر. هنوز هم سهم دختر نصف پسر است.

ارث پدر بین فرزندان دختر و پسر چگونه تقسیم میشود؟

ارث پسر دو برابر ارث دختر است.

۴.۱/۵ - (۱۰۱ امتیاز)

دیدگاه شما

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

۱۴۲ دیدگاه ثبت شده
ali آذر 6, 1400
پاسخ

خانواده ما ۶ دختر و ۳ پسر و ۱ مادر دارند.آیا سهم تقسیم ارث مساوی یا نزدیک به مساوی میشود؟

با سلام
طبق فرض سوال اگر منظور از مادر، همسر مرحوم باشد، یک هشتم از اموال و الباقی بین دخترها و پسر ها به نسبت یک به دو تقسیم خواهد شد. یعنی هر پسر دو سهم و هر دختر یک سهم از هفت هشتم باقی را خواهند برد.

لیلا آبان 28, 1400
پاسخ

سلام و خسته نباشید . آیا ملکی که سندش به نام مادر است ، آیا راهی هست که مادر بتواند در زمان حیات خود قید کند که بعد از فوتش ملک بصورت مساوی بین ۳ پسر و ۱ دختر و همسرش تقسیم شود؟ ممنون میشوم راهش را توضیح دهید

پاسخ

سلام لیلای عزیز
طبق قانون ارث نمیشه
ولی تا سقف یک سوم از اموال رو میشه برای هر کس که داشون میخاد وصیت کرد
البته راه دیگه ای هم هست. میشه اموال رو به نام فرزندان کنن و در مقابل صلح عمری بسته بشه بین مادر و فرزندان که تا مادر زنده هست اونها در اختیار مادر بمونه
موفق باشید

پویا علیزاده آبان 19, 1400
پاسخ

سلام . اگه موتوفی (پدر)دارای دو فرزند پسر و دختر .که دختر دم بخت باشد جهیزیه دختر از اموال موتوفی برداشته میشود ؟؟یا از سهمی که بهش میرسد برمیدارند ؟؟

کارشناس حقوقی آبان 23, 1400
پاسخ

پویای عزیز سلام.
جهیزیه دختر از دیون پدر محسوب نشده و دختر می‌تواند جهیزیه خود را از سهم ارث خود تهیه کند.

اکبر آبان 12, 1400
پاسخ

سلام، خب اونجایی که‌ گفتید میشه برابر شد در چه حالتی هستش؟؟؟

پاسخ

اکبر عزیز سلام
این حالت فقط وقتی رخ میده که یک سوم اموال رو به نفع دخترها وصیت کنن که با سهم الارثشون برابر با سهم الارث پسر بشه
البته در برخی موارد این مقدار دقیقا برابر میشه ولی تو بعضی موارد ارث دخترها نزدیک به ارث پسرها میشه فقط.

حسن. آبان 9, 1400
پاسخ

سلام.سوالم این بود پدرم فوت کرده ما۸برادرو ۲تاخواهریم ومادرمون هم تو قیدحیات هست.ایا سهم ارث زمین های کشاورزی بین مون مساوی تقسیم میشه یانه؟وبعد ایا مادر مون هم سهم میبره یانه؟تشکر خیلی سریع منتظرجواب هستم.

کارشناس حقوقی آبان 23, 1400
پاسخ

حسن عزیز سلام.
مادر شما از قیمت ملک و نه از خود زمین ملک سهم خواهند داشت. درمورد خواهران و برادران هم به پسران دو برابر دختران از زمین‌ها ارث تعلق خواهد گرفت.

Eli آبان 1, 1400
پاسخ

سلام درصورتیکه متوفی دو فرزند پسر و سه دختر داشته باشه سهم ارث چگونه است با تشکر

پاسخ

سلام الی عزیز
هر پسر ۲ هفتم و هر دختر یک هفتم از اموال رو به ارث میبره
موفق باشید

حسن آبان 1, 1400
پاسخ

سلام ما دو خواهر و دو برادر هستیم به جز یک خواهر همه مجرد هستیم و پسران از لحاظ سنی بزرگتر از دختران هستند و پدرمان فوت کرده و فقط یه خانه برایمان گذاشته حالا خواهر کوچک بنده که مجرد هست میخواد خانه رو از طریق قانونی بفروشه و ارثش رو بگیره ولی هیچکدوم ما راضی به فروش نیستیم حالا رفته شکایت کرده و پرونده رو فرستادن حل اختلاف،،،حالا سوال اینجاست که چگونه باید جلوی این کار را گرفت آیا راهی هست؟؟؟

با سلام
شما میتوانید با پرداخت سهم الارث خواهر خود جلوی فروش خانه را بگیرید.

Aseman مهر 21, 1400
پاسخ

سلام‌ خسته نباشید
دختر می‌تواند در مورد سال هایی که ذر خانه ی پدری بر روی زمین کشاورزی کار کرده سهمی بهش تعلق نگرفته شکایت کند

پاسخ

سلام آسمان عزیز
در صورتی که ثابت کنه این کارها رو مجانی انجام نداده میتونه اجرت کارایی رو که انجام داده مطالبه کنه
موفق باشی

مهدی محمدی مهر 13, 1400
پاسخ

سلام خداقوت یه سوال داشتم خدمتتون
پدرخانمم ۳فرزندپسرداره سه تاخونه داشته زده بنامشون،همسرم راجع به ارثیه که سهم خودش میشده بهش گفته ولی اون میگه من دیگه چیزی ندارم میخاستم بدونم حالاکه پدرخانمم تمام داراییش زده بنام پسراش آیامنوهمسرم راهی داریم که بتونیم حق همسرم روازش بگیریم ممنون میشم اگه جوابم روبدید

با سلام
ارث سهمی است که پس از مرگ فرد به وراث او میرسد بنابر این با توجه به زنده بودن پدر همسرتان،‌اموال او به ارث نرسیده بلکه وی اموال خود را میتواند به هر کسی هبه کرده یا بفروشد. بنا براین اگر پس از فوت ایشان مالی برای ایشان وجود داشته باشد به دختر ایشان که همسر شماست هم ارث خواهد رسید.

فیروزی مهر 12, 1400
پاسخ

سلام،
در صورت فوت پدر تقسیم ارث بین همسر پدر (مادر فرزندان) و یک پسر و ۴ دختر چگونه است؟
آیا قبل از تقسیم ارث، مهریه همسر باید پرداخت شود؟ مبلغ مهریه چگونه به نرخ روز محاسبه شود؟

با سلام
مهریه همسر باید از ماترک متوفی پرداخت شود و پس از آن یک هشتم از اموال برای زوجه و ما بقی به نسبت یک به دو بین دختر ها و پسرها تقسیم خواهد شد. یعنی پسرها دو برابرر دخترها از باقی مانده اموال ارث خواهند برد. برای دیدن نحوه مبلغ مهریه بصورت بروز میتوانید به این مقاله مراجعه کنید .
محاسبه مهریه