بخشنامه جدید طلاق توافقی؛ قانون طلاق در ۱۴۰۳

می‌دانید که هر قانونی ممکن است به مرور زمان دست‌خوش تغییر و تحول قرار بگیرد و این به دلیل آن است که دستگاه قضا و قوای اجرایی و تصمیم‌گیرنده به واسطه تجربه پرونده‌های دعاوی مختلف، نقاط ضعف و قوّت قوانین اجراشده را دریافته و سعی در بهتر کردن آنها دارند. بخشنامه جدید طلاق توافقی نیز از این قاعده مستثنی نیست و در سال‌های اخیر تغییراتی داشته که در این مقاله به آنها می‌پردازیم.

بخشنامه جدید طلاق توافقی

پیش از این مراحل طلاق توافقی بر اساس قانون حمایت از خانواده که در سال ۹۱ تصویب شده بود، انجام می‌شد؛ امّا مقررات جدید طلاق توافقی که در حقیقت در سال ۹۷ و بر اساس بخشنامه جدید قوه قضاییه اعلام شد، تغییراتی اساسی و مهم در شکل و شیوه ثبت‌نام و بعضی مراحل جدایی دارد که در ادامه مراحل آن را بر اساس قوانین جدید بررسی می‌کنیم.

۱. ثبت نام اولیه بر اساس بخشنامه جدید طلاق توافقی

در گذشته ابتدا زن و مرد باید در دفاتر الکترونیک قضایی ثبت نام می‌کردند و دادخواست خود را ثبت می‌کردند تا نوبت دادگاه مشخص شود. امّا بر اساس بخشنامه جدید که از آذرماه سال ۹۷ در تهران اجرایی شد، دفاتر قضایی فقط در صورتی دادخواست آنها را ثبت می‌کنند که پیش از این برگه عدم انصراف از طلاق داشته باشند. امّا این برگه را چگونه باید دریافت کنند؟

زن و شوهر باید ابتدا در سامانه‌ای موسوم به «تصمیم» ثبت نام انجام دهند و مرکزی را برای غربالگری انتخاب کرده و زمان آن را مشخص کنند. سپس کارهای لازم را در مرکز مربوطه انجام داده و گواهی دریافت خواهند کرد.

۲. حضور در جلسات مشاوره

در سامانه «تصمیم» زمان و مرکزی برای انجام جلسات مشاوره اولیه مشخص می‌شود که زوجین باید طبق برنامه به آن مراجعه کنند. جلسات مشاوره معمولا ۴ یا ۵ جلسه است، امّا ممکن است بر اساس شرایط زن و شوهر و برای ایجاد سازش احتمالی، جلسات بیشتری تعیین شود که بسته به تشخیص مشاور است.

در این جلسات کارشناس مشاور، دلایل اختلافات زوجین را بررسی خواهد کرد و مسائل آنها را ریشه‌یابی می‌کند. سعی او بر آن خواهد بود که مشکلات را حل و فصل کند و آنها را به زندگی بازگرداند. دلیل اصلی اجباری شدن مشاوره پیش از دادخواست در بخشنامه جدید طلاق توافقی نیز همین است.

امّا اگر موفق نشد تا زن و مرد را از تصمیم خود برای طلاق توافقی منصرف کند، گواهی عدم انصراف از طلاق را امضاء کرده و به آنها می‌دهد. طبق مقررات جدید طلاق توافقی، دفاتر قضایی تنها با وجود این گواهی، دادخواست را ثبت می‌کنند. البته این گواهی طبق مقررات جدید تقریبا ۴۵ روز پس از آخرین جلسه مشاوره صادر می‌شود تا باز هم زوجین برای انجام سازش فرصت بیشتری داشته باشند.

۳. ثبت دادخواست

پیش از این اشاره کردیم که مانند گذشته، ثبت دادخواست در دفاتر الکترونیک قضایی صورت می‌گیرد. امّا طبق بخشنامه جدید طلاق توافقی، این دفاتر بدون داشتن گواهی عدم انصراف از طلاق، این کار را انجام نمی‌دهند. پس از این که دادخواست به شیوه‌های قانونی و با کمک مشاور حقوقی یا وکیل تنظیم و ثبت شد، زوجین منتظر می‌مانند تا برای آنها پیامک تعیین شعبه در دادگاه ارسال شود که معلوم می‌شود پرونده به شعبه مشخصی ارجاع شده است.

پس از آن پیامکی دیگر برای آنها ارسال می‌شود مبنی بر این که ابلاغیه الکترونیکی در حساب کاربری ثبت شده است. البته طبق بخشنامه جدید طلاق توافقی و تمامی دعاوی قضایی، باید برای این کار زن و مرد قبلا در سامانه ثنا که مربوط به همین مسئله است، ثبت نام کرده باشند و حساب کاربری برای مشاهده ابلاغیه‌ها داشته باشند.

۴. حضور در دادگاه

زوجین باید در ساعت و روزی که در ابلاغیه مشخص شده، به شعبه‌ای که آن هم در ابلاغیه تعیین می‌شود مراجعه کرده و برای قاضی توضیحات لازم را بدهند که این مرحله تقریبا طبق قانون گذشته اجرا می‌شود؛ با این تفاوت که در بخشنامه جدید، دادگاه زوجین را دوباره به مرکز مشاوره ارجاع نخواهد داد و این کار با همان مشاوره خارج از دادگاه انجام شده است. قاضی پس از بررسی مستندات و دلایل دو طرف طبق قوانین و مقررات، گواهی عدم سازش یا رای خود را صادر می‌کند.

۵. مراحل پایانی طلاق توافقی

طبق مقررات جدید طلاق توافقی، مراحل بعدی تقریبا مانند گذشته انجام خواهند شد. بنابراین گواهی مشاوره اجباری معمولا در همان روز به دادگاه تقدیم شده و طی جلسه‌ای دیگر، بر اساس آن رأی یا گواهی عدم امکان سازش صادر می‌شود. اگر رأی قطعی باشد، یعنی زوجین حق تجدیدنظر را از خود سلب کرده باشند، تا سه ماه فرصت دارند با استناد به این گواهی، به دفاتر ثبت ازدواج و طلاق مراجعه کرده و صیغه طلاق توافقی را جاری کنند.

سخن پایانی

مراحل طلاق توافقی قبلا بر اساس قانون حمایت از خانواده انجام می‌شد، امّا در بخشنامه جدید طلاق توافقی سال ۱۴۰۱، زن و شوهر ابتدا باید در سامانه‌ “تصمیم” ثبت نام کنند و پس از مشخص شدن مرکز غربالگری، گواهی عدم امکان سازش را دریافت کنند.

در این مطلب تلاش کردیم تا بخشنامه جدید طلاق توافقی و تغییرات آن در سالهای اخیر را بررسی کنیم. در پایان باید بدانید که تمام مراحل طلاق توافقی را می‌توانید به وکلای باتجربه بسپارید و از انجام امور طاقت‌فرسای اداری آسوده شوید، در غیر این صورت حتما برای تمام مراحل با مشاور حقوقی مشورت کنید و برای انجام تمام این کارها با وجود پلتفرم حقوقی ترازو نگران هیچ چیز نباشید.