آشنایی با جرایم مواد مخدر و مجازات آنها
مواد مخدر و روانگردانهای صنعتی یکی از معضلات امروزه جهانی است که در این راستا در دنیا سیاست‌های مختلفی در پیش گرفته شده است. در کشور ما نیز به عنوان یکی از کشورهای پیشرو در امر مبارزه با مواد مخدر، ممنوعیت کامل فعالیت‌های مرتبط با این حوزه مدنظر بوده است و به همین دلیل قانون‌گذار، مجازات‌های سنگینی برای جرایم مواد مخدر در نظر گرفته است. در ادامه به بررسی جرایم مختلف مرتبط با مواد مخدر و مجازات هر کدام می‌پردازیم.
انواع جرایم مواد مخدر
قانونی به نام قانون مبارزه با مواد مخدر وجود دارد که در سال‌های اخیر اصلاحاتی بر روی آن انجام شده است. در ماده یک این قانون، عناوین مجرمانه‌ای بیان شده که جرم‌انگاری شده‌اند. اگر بخواهیم جرایم مواد مخدر را در یک دسته‌بندی کلی بیان کنیم، می‌توانیم به این موارد اشاره کنیم:
- کشت مواد مخدر؛
- تولید و عرضه مواد مخدر؛
- جابجایی و عرضه مواد مخدر؛
- دایر کردن مکان استعمال مواد مخدر؛
- جرایم مربوط به آلات مصرف مواد مخدر
در ادامه به بیان جزئیات و مجازات هریک از این جرایم خواهیم پرداخت.
کشت مواد مخدر و مجازات آن
بر اساس ماده ۲ قانون مبارزه با مواد مخدر و الحاقات بعدی آن، هر کس مبادرت به کشت خشخاش یا کوکا کند و یا برای تولید موادمخدر یا روانگردانهای صنعتی غیرداروئی به کشت شاهدانه بپردازد، علاوه بر امحای کشت، برحسب میزان کشت به شرح زیر مجازات خواهد شد:
- بار اول، به صد میلیون (۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰) تا دویست و پنجاه میلیون (۲۵۰,۰۰۰,۰۰۰) ریال جریمه نقدی؛
- بار دوم، صد میلیون (۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰) ریال تا یک میلیارد و پنجاه میلیون ریال (۱,۰۵۰,۰۰۰,۰۰۰) جریمه نقدی و ۳۰ تا ۷۰ ضربه شلاق؛
- بار سوم، صد میلیون (۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰) تا یک میلیارد (۱,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰) ریال جریمه نقدی و ۱ تا ۷۰ ضربه شلاق و ۲ تا ۵ سال حبس؛
- بار چهارم، اعدام.
هر گاه ثابت شود کشت خشخاش یا کوکا یا شاهدانه به دستور مالک و یا مستاجر ملک و یا قائم‌مقام قانونی آنها صورت گرفته است، شخص دستوردهنده که سبب جرم بوده به شرط آن که اقوی از مباشر باشد، به مجازات‌های مقرر در این ماده محکوم می‌شود و مباشر که متصدی کشت بوده، به بیست و پنج میلیون (۲۵,۰۰۰,۰۰۰) تا صد میلیون (۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰) ریال جریمه نقدی و ۱۵ تا ۴۰ ضربه شلاق محکوم خواهد شد.
همچنین هر کس بذر یا گرز خشخاش یا بذر یا برگ کوکا و یا بذر شاهدانه را نگهداری، مخفی و یا حمل کند، به پانزده میلیون (۱۵.۰۰۰.۰۰۰) تا صد میلیون (۱۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال جریمه نقدی و ۱ تا ۷۰ ضربه شلاق محکوم خواهد شد. در مورد بذر شاهدانه قصد تولید موادمخدر یا روانگردانهای صنعتی غیرداروئی از آنها باید احراز شود.
در این بخش از جرایم، فرد در واقع اقدام به کاشت موادمخدر کرده و لزوما تولید محصول نهایی را انجام نخواهد داد.
تولید، قاچاق و عرضه مواد مخدر و مجازات آن
هر کس بنگ، چرس، گراس، تریاک، شیره، سوخته، تفاله تریاک و یا دیگر مواد مخدر یا روانگردانهای صنعتی غیرداروئی که فهرست آنها به تصویب مجلس شورای اسلامی می‌رسد را به هر نحوی به کشور وارد و یا به هر طریقی صادر یا ارسال کند یا مبادرت به تولید، ساخت، توزیع یا فروش کند یا آن را در معرض فروش قرار دهد، با رعایت تناسب و با توجه به مقدار مواد مذکور، به مجازات‌های زیر محکوم می‌شود:
- تا ۵۰ گرم ماده مخدر، تا شصت میلیون (۶۰,۰۰۰,۰۰۰) ریال جریمه نقدی و تا ۵۰ ضربه شلاق؛
- بیش از ۵۰ گرم تا ۵۰۰ گرم، از شصت میلیون (۶۰,۰۰۰,۰۰۰) تا صد و پنجاه میلیون (۱۵۰,۰۰۰,۰۰۰) ریال جریمه نقدی و ۲۰ تا ۷۴ ضربه شلاق و درصورتی‌که دادگاه لازم بداند تا ۳ سال حبس؛
- بیش از ۵۰۰ گرم تا ۵ کیلوگرم، از صد و پنجاه میلیون (۱۵۰,۰۰۰,۰۰۰) تا ششصد میلیون (۶۰۰,۰۰۰,۰۰۰) ریال جریمه نقدی و ۵۰ تا ۷۴ ضربه شلاق و ۳ تا ۱۵ سال حبس؛
- بیش از ۵ کیلوگرم، اعدام و مصادره اموال ناشی از همان جرم.
هرگاه محرز شود مرتکبین جرایم موضوع بند ۴ این ماده برای بار اول مرتکب این جرم شده و موفق به توزیع یا فروش آنها هم نشده‌اند و وزن مواد ۲۰ کیلو یا کمتر باشد، دادگاه با جمع شروط مذکور آنها را به حبس ابد و ۷۴ ضربه شلاق و مصادره اموال ناشی از همان جرم می‌کند. برای مواد بیش از ۲۰ کیلوگرم، مرتکبین تحت هر شرایطی اعدام می‌شوند.
خرید و حمل مواد مخدر و مجازات آن
هر کس تریاک و دیگر مواد مخدر ممنوعه را خریداری، نگهداری، مخفی یا حمل کند، با رعایت تناسب و با توجه به مقدار مواد به مجازات‌های زیر محکوم می‌شود:
- تا ۵۰ گرم، تا ۵۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال جریمه نقدی و تا ۵۰ ضربه شلاق؛
- بیش از ۵۰ گرم تا ۵۰۰ گرم، ۳۰,۰۰۰,۰۰۰ تا ۹۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال جریمه نقدی و ۱۰ تا ۷۴ ضربه شلاق؛
- بیش از ۵۰۰ گرم تا ۵ کیلوگرم، ۸۰,۰۰۰,۰۰۰ تا ۳۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال جریمه نقدی و ۴۰ تا ۷۴ ضربه شلاق و ۲ تا ۵سال حبس؛
- بیش از ۵ کیلوگرم تا ۲۰ کیلوگرم، ۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تا ۳۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال جریمه نقدی و ۵۰ تا ۷۴ ضربه شلاق و ۵ تا ۱۰ سال حبس و در صورت تکرار برای بار دوم، علاوه بر مجازات‌های مذکور، به جای جریمه، مصادره اموال ناشی از همان جرم و برای بار سوم اعدام و مصادره اموال ناشی از همان جرم؛
- بیش از ۲۰ کیلوگرم تا ۱۰۰ کیلوگرم، علاوه بر مجازات مقرر در بند ۴ به ازاء هر کیلوگرم ۳۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال به مجازات جزای نقدی مرتکب اضافه می‌شود و در صورت تکرار، اعدام و مصادره اموال ناشی از همان جرم؛
- بیش از ۱۰۰ کیلوگرم، علاوه بر مجازات جریمه نقدی و شلاق مقرر در بندهای (۴) و (۵)، حبس ابد و در صورت تکرار، اعدام و مصادره اموال ناشی از همان جرم
مواد مخدر صنعتی و مجازات آن
هر کس هروئین، مرفین، کوکائین و دیگر مشتقات شیمیایی مرفین و کوکائین و یا لیزرژیک اسید دی اتیل آمید (ال اس دی)، متیلن دی اکسی مت آمفتامین (ام دی ام آ یا اکستاسی)، گاما هیدروکسی بوتیریک اسید (جی اچ بی)، فلونیترازپام، آمفتامین، مت آمفتامین (شیشه) و یا دیگر مواد مخدر یا روانگردانهای صنعتی غیردارویی که فهرست آنها به تصویب مجلس شورای اسلامی می‌رسد را وارد کشور کند و یا مبادرت به ساخت، تولید، توزیع، صدور، ارسال، خرید یا فروش آنها نماید و یا آنها را در معرض فروش قرار دهد و یا آنها را نگهداری، مخفی یا حمل کند، با رعایت تناسب و با توجه به میزان مواد، به شرح زیر مجازات خواهد شد:
- تا ۵ سانتی‌گرم، از ۱۵,۰۰۰,۰۰۰ تا ۳۵,۰۰۰,۰۰۰ ریال جریمه نقدی و ۲۰ تا ۵۰ ضربه شلاق؛
- بیش از ۵ سانتی‌گرم تا ۱ گرم، از ۳۰,۰۰۰,۰۰۰ تا ۹۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال جریمه نقدی و ۳۰ تا ۷۰ ضربه شلاق؛
- بیش از ۱ گرم تا ۴ گرم، از ۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تا ۲۵۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال جریمه نقدی و ۲ تا ۵ سال حبس و ۳۰ تا ۷۰ ضربه شلاق؛
- بیش از ۴ گرم تا ۱۵ گرم، از ۲۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تا ۵۵۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال جریمه نقدی و ۵ تا ۸ سال حبس و ۳۰ تا ۷۴ ضربه شلاق؛
- بیش از ۱۵ گرم تا ۳۰ گرم، از ۳۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تا ۶۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال جریمه نقدی و ۱۰ تا ۱۵ سال حبس و ۳۰ تا ۷۴ ضربه شلاق؛
- بیش از ۳۰ گرم، اعدام و مصادره اموال ناشی از همان جرم
در مورد شخصی که برای بار اول با موادی با وزن بیش از ۳۰ گرم دستگیر شود و موفق به توزیع یا فروش آن هم نشده باشد، اگر مواد کشف‌شده از او بیش از ۱۰۰ گرم نباشد، با جمع شروط مذکور یا عدم احراز قصد توزیع یا فروش در داخل کشور، با توجه به کیفیت و مسیر حمل، دادگاه به حبس ابد و مصادره اموال ناشی از همان جرم، حکم خواهد داد.
در کلیه موارد فوق چنانچه متهم از کارکنان دولت یا شرکت‌های دولتی و شرکت‌ها و یا مؤسسات وابسته به دولت باشد، علاوه بر مجازات‌های مذکور در این ماده، به انفصال دائم از خدمات دولتی نیز محکوم خواهد شد.
دایر کردن مکان استعمال مواد مخدر
هر کس به منظور استعمال مواد مخدر یا روانگردانهای صنعتی غیردارویی مکانی را دایر و یا اداره کند، به ۲۵ میلیون (۲۵,۰۰۰,۰۰۰) تا هفتاد میلیون (۷۰,۰۰۰,۰۰۰) ریال جریمه نقدی و ۲۰ تا ۷۴ ضربه شلاق و ۱ تا ۲ سال حبس و انفصال دائم از خدمات دولتی محکوم می‌شود. مجازات تکرار این جرم، ۲ تا ۴ برابر مجازات بار اول خواهد بود.
درصورتی‌که مکان مذکور، واحد تولیدی یا تجاری و یا خدماتی باشد، علاوه بر مجازات مقرر در این ماده، موافقت اصولی و پروانه بهره‌برداری واحد تولیدی و نیز پروانه کسب واحد تجاری و خدماتی مربوط به مدت ۱ سال از اعتبار می‌افتد و در صورت تکرار جرم، واحد مذکور به نفع دولت ضبط می‌شود.
سخن پایانی
جرایم مواد مخدر از انواع جرایمی است که قانون‌گذار برای مقابله با آن، به وضع مجازات‌های سنگینی پرداخته است تا جنبه بازدارندگی آن را افزایش دهد. البته ما در این مقاله تنها بخشی از این جرایم را بیان کردیم. اگر شما نیز در این مورد سوالی دارید، بهتر است آن را با وکلای مجرب ما در پلتفرم حقوقی ترازو در میان بگذارید.