مبلغ نفقه فرزند دختر و پسر چقدر است؟

می‌دانید که تأمین هزینه زندگی زن و فرزند در درجه اول با پدر است. قانون ما که بر اساس شرع مقدس اسلام است، در این رابطه مقررات خاصی دارد. در این مطلب شما را با نفقه فرزند، مبلغ نفقه فرزند دختر و پسر و مقررات مربوط به آن، آشنا می‌کنیم.

محاسبه نفقه فرزند

پرداخت مخارج زندگی فرزند از مهم‌ترین تکالیفی است که والدین در قبال او دارند. در قانون مدنی، دو نوع نفقه تعریف شده است: یکی مربوط به زن است و دیگری تحت عنوان نفقه اقارب یا نزدیکان تعریف شده , مخارج فرزند نیز جزو همین دسته دوم محسوب می‌شود.

طبق ماده ۱۲۰۴ قانون مدنی، نفقه نزدیکان که نفقه فرزند نیز جزو آنها است، عبارت است از: خوراک، پوشاک، مسکن و لوازم زندگی با توجه به توانایی کسی که آن را پرداخت می‌کند و به قدری که رفع نیاز کند. البته اینها مهمترین مصادیق مخارج فرزندان هستند و هزینه‌های عرفی مانند: هزینه تحصیل، درمان، بهداشت و دیگر نیازها نیز جزو نفقه هستند.

برای محاسبه نفقه فرزند، نرم‌افزار یا فرمول خاصی وجود ندارد و محاسبه آنلاین نفقه فرزند، امکان‌پذیر نیست. زیرا نفقه هر شخص، با توجه به شرایط هر دو طرف پرداخت‌کننده و دریافت‌کننده محاسبه می‌شود و در هر مورد، این مبلغ متفاوت است.

قانون نفقه فرزند

قانون مدنی وظیفه پرداخت نفقه فرزند را در ماده ۱۱۹۹ بیان کرده است و طبق آن، در درجه اول پرداخت مخارج فرزندان با پدر است و اگر پدر فوت شود یا توانایی پرداخت نداشته باشد، اجداد پدری موظف به پرداخت آن هستند. این مسئله با رعایت نزدیکتر بودن بستگان انجام می‌شود، یعنی اول پدربزرگ مسئولیت دارد و بعد بالاتر از او یعنی جد و … .

امّا در صورت فوت اجداد پدری و پدر و یا عدم توانایی آنها برای پرداخت نفقه فرزند، مخارج بر عهده مادر است. در درجه بعدی اگر مادر نیز فوت کرده باشد و یا توانایی نداشته باشد، پرداخت نفقه بر عهده اجداد و جدات (پدر و مادر یا مادربزرگ و پدربزرگ) مادری یا جدات (مادر یا مادربزرگ‌) پدری خواهد بود. باید بدانید که اگر فقط یکی از اجداد مادری و جدات پدری زنده باشند که هم‌ردیف هم هستند، مثلا دو مادربزرگ، مخارج بین آنها تقسیم می‌شود.

نفقه دختر مجرد از پدر چقدر است؟

باید بدانید که طبق عرف و قانون، نفقه فرزند پسر تا سنی که در حال تحصیل است و هنوز شغل و درآمد ثابتی ندارد، بر عهده پدر است. مخارج فرزند دختر نیز تا زمانی که ازدواج نکرده است، بر عهده پدر و سپس سایر بستگان درجه اول خواهد بود. زیرا طبق قانون، اقارب یا نزدیکان درجه اولی که نتوانند مخارج خود را با اشتغال به کار فراهم کنند، مستحق دریافت نفقه هستند.

در هر صورت اگر نفقه پرداخت نشود، فرزند می‌تواند با ثبت دادخواست در دفاتر قضایی و مراجعه به دادگاه خانواده یا شوراهای حل اختلاف (بسته به میزان نفقه)، این حق را از والدین خود و در درجه اول پدر، مطالبه کند. دادگاه در این رابطه طبق عرف و قانون تصمیم می‌گیرد و پدر را مجبور به پرداخت می‌کند.

اما اگر  فرزند در حضانت مادر باشد، مادر می‌تواند طبق ماده ۶ قانون حمایت از خانواده، نفقه فرزند خود را مطالبه کند.

نفقه گذشته فرزند

باید بدانید که برخلاف نفقه زن که نسبت به گذشته و آینده قابل مطالبه است، نفقه فرزند فقط نسبت به آینده قابلیت پیگیری دارد. به عبارتی، اگر دادخواست مطالبه مخارج از طرف زن مطرح شود، می‌تواند علاوه بر نفقه آینده، نفقه به تعویق افتاده خود را نیز بگیرد.

امّا اگر این دادخواست از طرف فرزند مطرح شود، مخارج گذشته او قابل مطالبه نیست و فقط از زمان ارائه دادخواست می‌‌تواند حق خود را بگیرد. زیرا مخارج فرزند جزو نفقه اقارب محسوب شده و آن هم نسبت به گذشته قابل مطالبه نیست.

نفقه فرزند چگونه محاسبه می‌شود؟

در صورت مطالبه فرزند در دادگاه، معمولا قاضی تعیین میزان نفقه فرزند را به کارشناس می‌سپارد. کارشناس معمولا وضعیت اجتماعی و نیازهای فرزند را مدنظر قرار می‌دهد و مدارک ارائه شده را بررسی می‌کند. سپس طبق عرف جامعه و میزان توانایی پدر یا کسی که این مسئولیت بر گردن اوست، مبلغی را محاسبه می‌کند.

نفقه فرزند بعد از طلاق

 طبق قانون، حتی اگر پس از طلاق، نگهداری فرزند به مادر محول شود، پدر تا آخر عمر ولی طفل محسوب شده و وظیفه دارد مخارج او را بپردازد. ولی اگر پدر فوت شود و یا توانایی نداشته باشد، این وظیفه بر عهده اجداد پدری است.

نفقه فرزند دختر بعد از طلاق چقدر است؟

با توجه به این که دختر بیشتر نیاز به مراقبت دارد و مخارج زندگی او با توجه به حساسیت‌های جامعه، مهم تلقی می‌شود، نفقه فرزند دختر پس از طلاق والدین حتی اگر با مادرش زندگی کند، تا زمانی که ازدواج نکرده بر عهده پدر و اجداد پدری است. در صورت نبود و یا عدم توانایی هر یک از آنها، طبق مواردی که بر اساس ماده ۱۱۹۹ قانون مدنی بیان کردیم، عمل می‌شود.

سخن پایانی

در قانون مدنی، دو نوع نفقه تعریف شده که یکی مربوط به زن و دیگری تحت عنوان نفقه اقارب یا نزدیکان است. با توجه به این که تامین هزینه زندگی زن و فرزند در درجه اول با پدر است، در نتیجه نفقه‌ فرزندان دختر و پسر نیز برعهده‌ی او است.

هر چند آشنایی با قوانین مربوط به مبلغ نفقه فرزند بسیار مهم است امّا در صورت بروز دعاوی مربوط به آن حتما از مشاورین باتجربه در زمینه حقوق خانواده در پلتفرم حقوقی ترازو تماس بگیرید.