دادخواست مطالبه وجه یا مطالبه طلب چیست؟
در معاملات تجاری همیشه ممکن است یکی از طرفین از پرداخت وجه مورد معامله خودداری کند که در این صورت قانون برای مطالبه وجه یا مطالبه طلب روش‌هایی را در نظر گرفته است. در این مقاله روش‌های مطالبه وجه را به شما معرفی می‌کنیم و شرایط دریافت طلب را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
روش‌های مطالبه وجه
اگر یک فرد از شخص دیگری مبلغی را طلب داشته باشد و فرد بدهکار از پرداخت بدهی خودداری کند، طلبکار باید برای وصول طلب خود از روش‌های قانونی استفاده کند. مطالبه وجه ممکن است به موجب چک، سفته، فاکتور، رسید، قرارداد، فیش بانکی یا پرینت حساب، تعهد یا شهادت افراد دیگر قابل اثبات باشد.
البته در خصوص فاکتور باید گفت که از نظر قانونی در صورتی قابل اثبات است که طرف بدهکار آن را امضاء کرده باشد یا اثر انگشت خود را به عنوان تأیید بر آن مهر کرده باشد. البته ممکن است شواهد و مدارک دیگری نیز برای اثبات آن وجود داشته باشد.
همچنین در مورد مبالغی که به عنوان قرض به بدهکار داده شده است، باید فیش بانکی، پرینت حساب و دلایل و شواهدی وجود داشته باشد که این مبلغ به عنوان قرض به آن شخص پرداخت شده و او از پس دادن آن خودداری کرده است.
امّا از لحاظ قانونی، مطالبه وجه به دو صورت امکان‌پذیر است که در ادامه آنها را توضیح خواهیم داد:
۱- فرستادن اظهارنامه
فرد طلبکار برای مطالبه وجه خود طبق قانون ابتدا می‌تواند برای طرف مقابل اظهارنامه ارسال کند. البته این کار اجباری نیست امّا پیش از تنظیم دادخواست و مراجعه به دادگاه، فرد می‌تواند با فرستادن اظهارنامه، طلب خود را از شخص بدهکار مطالبه کند، به شرط این که زمان وصول آن فرا رسیده باشد.
طبق قانون هر شخص می‌تواند در مورد تعهدات موجود در معاملات خود با دیگری، اظهارات خود را به صورت رسمی و در قالب اظهارنامه برای او ارسال کند. با این کار فرد طلبکار به طرف مقابل می‌فهماند که در مطالبه وجه خود جدی است و مرحله بعدی، تنظیم دادخواست قانونی بر علیه او خواهد بود.
نکته قابل توجه در این رابطه این است که فرستادن اظهارنامه تنها زمانی مفید خواهد بود که فرد بداند شخص بدهکار با دیدن آن به احتمال زیاد برای پرداخت بدهی اقدام خواهد کرد، در غیر این صورت ارسال آن می‌تواند به ضرر طلبکار باشد؛ زیرا ممکن است طرف مقابل را هوشیار کند و او پس از آن، آدرس خود را تغییر دهد یا اموال خود را از دسترس خارج کند.
به همین خاطر است که پیش از ارسال اظهارنامه حتما باید با وکیل باتجربه و کارشناسان حقوقی مشورت کرد. همچنین وکیل می‌تواند برای اظهارنامه متنی مناسب بنویسد که پس از آن فرد باید آن را به دفاتر الکترونیک قضایی ببرد و برای ثبت آن اقدام کند.
۲- تنظیم دادخواست مطالبه وجه
اگر فرد بدهکار به اظهارنامه پاسخ بدهد یا ندهد، در مرحله بعد شخص می‌تواند برای مطالبه وجه یا طلب خود از طریق تنظیم دادخواست قانونی اقدام کند. برای این کار بهتر است از وکیل کمک گرفته شود. پس از تنظیم دادخواست باید آن را به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی تحویل داده و آن را ثبت کند.
برای مراجعه به دفتر قضایی علاوه بر دادخواست، باید مدارک و مستندات و اوراق شناسایی خود را نیز به همراه داشته باشید. پس از ثبت دادخواست معمولا در مدت کوتاهی با پیامک به فرد شاکی اعلام می‌شود که پرونده برای رسیدگی به کدام مرجع قضایی تحویل داده شده است.
درخواست‌های دیگر مرتبط با مطالبه طلب
اگر از شخصی طلب دارید، در ضمن دادخواست مطالبه وجه می‌توانید برای گرفتن هزینه‌های دادرسی و خسارت تأخیر پرداخت طلب خود نیز اقدام کنید و حتی می‌توانید تقاضای صدور قرار تأمین خواسته داشته باشید.
صدور قرار تأمین خواسته به این معنا است که اگر شخص بدهکار صاحب اموالی باشد که طلب از فروش آن قابل پرداخت باشد، دادگاه می‌تواند با صادر کردن این قرار، مال موردنظر را توقیف کند تا روند دادرسی تکمیل شود. البته فرد شاکی یا همان طلبکار، پس از صادر شدن این حکم توسط دادگاه، باید خسارت احتمالی ناشی از توقیف آن مال را به دادگاه بپردازد تا در صورت ثابت نشدن مطالبه طلب، آن را به طرف مقابل پرداخت کند.
مطالبه خسارت تاخیر تادیه یا دیرکرد
قانون‌گذار برای جلوگیری از آسیب‌های ناشی از کاهش ارزش پول به دلیل تورم، امکان مطالبه خسارت تاخیر تادیه را در ماده ۵۲۲ قانون آیین دادرسی مدنی پیش‌بینی نموده که امری متفاوت از ربا است. ماده ۵۲۲ قانون آیین دادرسی مدنی بیان می‌دارد که: «در دعاوی که موضوع آن دین و از نوع وجه رایج بوده و با مطالبه داین و تمکن مدیون، مدیون امتناع از پرداخت نموده، در صورت تغییر فاحش شاخص قیمت سالانه از زمان سررسید تا هنگام پرداخت و پس از مطالبه طلبکار، دادگاه با رعایت تناسب تغییر شاخص سالانه که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می گردد، محاسبه و مورد حکم قرار خواهد داد؛ مگر اینکه طرفین به نحو دیگری مصالحه نمایند.»
شرایط مطالبه خسارت تاخیر تادیه
- مطالبه خسارت تاخیر تادیه در آن دسته دعاوی امکان‌پذیر است که موضوع آنها دِین باشد؛ پس در دعاوی که موضوع آن مواردی مانند مطالبه یک شیء خاص (برای مثل یک ماشین) باشد، نمی‌توان مطالبه خسارت تاخیر کرد.
- طلب باید از نوع وجه رایج مملکت یعنی ریال باشد. بنابراین در رابطه با موضوعات دیگر از جمله کالاها یا ارزهای خارجی نمی‌توان مطالبه خسارت تاخیر تادیه نمود.
- مطالبه دائن: یعنی طلبکار از بدهکار درخواست نماید که طلب وی را بدهد. این روش از طریق ارسال اظهارنامه یا به صورت شفاهی، به نحوی که قابل اثبات در دادگاه باشد یا ثبت دادخواست مطالبه وجه صورت می پذیرد. بنابراین یکی از فواید ارسال اظهارنامه، ثبت تاریخ ابلاغ آن به عنوان مبدا حساب کردن خسارت تاخیر خواهد بود.
- تمکن مدیون: یعنی شحص بدهکار توانایی مالی کافی برای پرداخت دین و بدهی خود را داشته باشد. در غیر این صورت نمی‌توان مطالبه خسارت تاخیر تادیه نمود.
- خودداری بدهکار از پرداخت بدهی با وجود تمکن مالی برای پرداخت آن.
- تغییر فاحش شاخص قیمت سالانه: این شاخص توسط بانک مرکزی اعلام می‌شود و تغییر فاحش آن توسط قاضی مورد بررسی قرار می‌گیرد.
با جمع بودن این شرایط می‌توان دادخواست مطالبه خسارت تاخیر تادیه را تقدیم دادگاه کرد. همچنین باید دانست که خسارت از خسارت قابل مطالبه نیست.
بر اساس نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه با توجه به مواد ۶۱ و ۶۲ قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب ۷۹، مطالبه خسارت تاخیر تادیه چنانچه همراه با مطالبه اصل خواسته باشد، خواهان باید هزینه دادرسی را نسبت به اصل خواسته پرداخت کند و نه نسبت به خسارت. اما اگر مطالبه خسارت مذکور به صورت دعوای مستقل طرح و اقامه گردد، این دعوا مالی بوده و باید تقویم و به میزان مقرر قانونی، هزینه دادرسی پرداخت گردد.
مراجع رسیدگی به مطالبه وجه
در این رابطه باید بدانید که اگر مبلغ طلب، ۲۰ میلیون تومان یا کمتر از آن باشد، پرونده برای رسیدگی به شورای حل اختلاف فرستاده خواهد شد. امّا اگر این مبلغ بیش از ۲۰ میلیون تومان باشد، مرجع صلاحیت‌دار برای رسیدگی به پرونده، دادگاه خواهد بود.
نمونه دادخواست مطالبه وجه
در ادامه نمونه‌ای از متن دادخواست مطالبه وجه یا متن شکایت از بدهکار را مشاهده می‌کنید:
بسمه تعالی
خواهان: آقای … به کد ملی … به نشانی …
خوانده: آقای … به کد ملی … به نشانی …
خواسته:
- تقاضای صدور حکم برای محکومیت شخص خوانده به پرداخت مبلغ … ریال.
- مطالبه وجه
- مطالبه هزینه‌های دادرسی
- مطالبه خسارت تأخیر پرداخت بدهی
- اعسار از هزینه دادرسی
دلایل و منضمات:
- قرارداد خرید و فروش ملک در تاریخ … به شماره ثبت …
- استشهادیه مبنی بر تحویل ملک به خوانده و عدم پرداخت وجه معامله از سوی خوانده
- تعداد … برگه چک به شماره‌های …
متن دادخواست مطالبه وجه
ریاست محترم دادگاه …
با سلام
احتراما اینجانب … به استحضار می‌رسانم که در تاریخ … ملکی را با مشخصات … و … طبق قرارداد رسمی به شماره … به آقای … فروخته‌ام و ایشان تعداد … برگه چک برای پرداخت وجه به اینجانب تسلیم کرده است که هیچ‌کدام از آنها وصول نشده است.
و در عین حال با وجود مراجعات مکرر، شخص خوانده محترم از پرداخت آن خودداری کرده است. به همین دلیل با استناد به مواد … و … قانون … از دادگاه محترم تقاضای الزام خوانده به پرداخت مبلغ … ریال و همچنین پرداخت تمام خسارات و هزینه‌های دادرسی و تأخیر پرداخت را استدعا می‌کنم.
رأی دادگاه مطالبه وجه
در ادامه نمونه رأی دادگاه مطالبه طلب را خواهید خواند:
پرونده کلاسه: … شعبه: …
دادگاه عمومی حقوقی مجتمع قضایی
شماره دادنامه: …
خواهان: آقای … فرزند …. به نشانی …
خوانده: آقای … فرزند … به نشانی …
خواسته‌ها:
- مطالبه طلب
- مطالبه خسارت دادرسی
- مطالبه تأخیر پرداخت
نمونه رأی دادگاه مطالبه طلب
در خصوص دعوی خواهان، آقای … به طرفیت آقای … به خواسته مطالبه وجه به مقدار … ریال همراه با خسارت تأخیر پرداخت و خسارت هزینه دادرسی؛ دادگاه با نظر به محتویات پرونده، شرح خواسته خواهان و مستندات ابرازشده علی‌الخصوص … همچنین پس از استماع دلایل خوانده و ادعاهای ایشان، هیچ سندی مبنی بر رد ادعای خوانده مشاهده نشد، لذا با رد دفاعیات معموله و استناد به مواد …. و … قانون مدنی و مواد … و … قانون آیین دادرسی مدنی، حکم بر محکومیت خوانده به پرداخت میزان … ریال بابت وجه معامله و پرداخت تأخیر تأدیه بر اساس تورم وارده در این مدت و همچنین پرداخت هزینه‌های دادرسی داده است؛ رأی صادر شده حضوری محسوب می‌شود و ظرف مهلت بیست روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی در محاکم تجدیدنظر می‌باشد.
رئیس شعبه … حقوقی …
سخن پایانی
تا اینجا نکات کلی و کلیدی را برای ورود به دعوای مطالبه وجه یا مطالبه طلب به خوبی آموختید. امّا بهتر است در معاملات خود بیشتر احتیاط کنید تا برای گرفتن حق خود، مجبور به مراجعه به دادگاه نشوید. درصورتی‌که درگیر چنین پرونده‌ای شدید، مشورت با وکلای باتجربه و کارشناسان کاردان را فراموش نکنید و می‌‌دانید که برای این کار پلتفرم حقوقی ترازو همیشه در کنار شما خواهد بود.
سوالات متداول
۱- دعوای مطالبه طلب چیست؟
همان‌طور که اشاره شد، هر گاه فردی به هر دلیلی مبلغی را از فرد دیگری طلبکار باشد و بخواهد حق خود را به صورت قانونی مطالبه کند، به خواسته‌ی او مطالبه وجه یا مطالبه طلب گفته می‌شود؛ امّا وقتی این خواسته را با ارائه‌ی دادخواست در دادگاه مطرح می‌کند تا حق خود را بگیرد، به این عملیات دعوای مطالبه طلب می‌گویند.
۲- دادگاه صالح رسیدگی به دعوای مطالبه‌ی وجه کدام است؟
چون در دعوای مطالبه وجه، موضوع خواسته جزو اموال منقول محسوب می‌شود (یعنی اموالی که قابل جا به جایی هستند) مرجع رسیدگی به این پرونده‌ها دادگاه محل اقامت شخص خوانده یا همان بدهکار است؛ امّا از نظر ماهیّت پرونده، رسیدگی به دعاوی مطالبه وجه بر عهده‌ی دادگاه عمومی حقوقی خواهد بود.
۳- هزینه‌ی دادرسی در دعوای مطالبه وجه چه مقدار خواهد بود؟
از آنجا که این دعوا از نوع مالی محسوب می‌شود، هزینه‌ی دادرسی آن بستگی به میزان طلب یا همان مبلغی دارد که فرد خواهان (شاکی) از دیگری طلبکار است؛ یعنی برای دادگاه اولیه یا بدوی باید سه و نیم درصد از ارزش طلب برای دادرسی پرداخت شود، همچنین در مراحل تجدیدنظر، واخواهی و اعاده‌ی دادرسی، این مبلغ چهار و نیم درصد خواهد بود.
۴- چه شواهد و مدارکی برای مطالبه طلب لازم است؟
این مطلب بستگی به این دارد که علت طلب شما از فرد بدهکار چیست. اگر مبلغ را به او قرض داده باشید، باید مدرکی بیاورید که ثابت کند پول را به او داده و پس نگرفته‌اید، مانند فیش بانکی، پرینت حساب و… امّا اگر طلب به موجب قرارداد، چک، سفته، تعهد و دیگر مدارک و اسناد رسمی و غیررسمی باشد، باید تمام مدارک و مستندات و حتی شهادت شاهدان مربوط به این معامله به دادگاه تقدیم شود.
شورا های حل اختلاف فقط حقوق بگیر دارند، حق ادا نمیشود، نه در دادگستری نه شوراها و نه میز خدمت، وحشتناک و افتضاح است،خلاف شرع و قانون، انسانیت،موازین اسلامی
سلام من یک واحد آپارتمان از شخصی خریدم و قبل از اینکه سند به نامم انتقال پیدا کنه اونو به شخص دیگری فروختم
نفر اول حاضر به انتقال سند نیست و مطالبه مبلغی بیشتر از قولنامه داره. خودم چون خونرو واگذار کردم و ذی نفع سند نیستم نمیتونم دادخواست انتقال سند بدم.
خریدار هم با وجودیکه چند بار تلفنی حضوری و با ارسال اظهار نامه بهش اطلاع دادم بخاطر اینکه باید مبلغی روی سند به من بده برای شکایت الزام به تنظیم سند همکاری نمیکنه
با یه قاضی مشورت کردم گفتن دادخواست مطالبه مانده حساب بده،
ممنون میشم راهنمایی کنید چطور باید دادخواست تنظیم کنم؟
سلام باتوجه به وضعیت پرونده شما بهتر است با وکیل مشورت کنید و وکیل بگیرید.
با سلام،من با یک نفر قرار داد امضا کردیم برای ساختن کابینت مبلغ ۱۵۰ ملیون تو چند مرحله گرفتن ولی اصلا کار رو شروع نمیکنن و بهونه میارن الان چهار ماه شده
سلام براساس همون قرارداد طبق ماده ۱۰قانون مدنی ایشان را ملزم به ایفای تعهد وجبران خسارت ناشی ازتاخیردرانجام تعهد کنید ازطریق ثبت دردفاترخدمات قضایی
وکیل من بجای احقاق حقم با اهمال کاری حواسپرتی فراموشکاری و تعویق و …. که ناشی از درک نادرستش از وضعیت بغرنجم بودباعث گردید هرآنچه که از آثاراستخفاف و تحقیر وتوهین بودبه سمت من روانه گرداند…. ازین گذشته خیلی از دستم ناراحت است که طی دو سال از چند شکایتی که قرار بوده برایم بفرجام برساند عذرش را خواسته ام ….بعد از چند هفته پرسه در کتاب و موسسه های حقوقی بالاخره راهنمایی شما در امر دادخواهی ام باعث تنفس تازه ای گردیدکه کمال تشکر و امتنان را دارم.
علت عدم توجه به وکلیل کارشناس تحصیلکرده رشته حقوق بازمیگرددبه خود وکلای محترم که چه برسرموکل خودمی آورند.
با سلام پدر من در بازار دام گوسفند معامله کرده چک داده پاس کرده ولی چک‌ها را نگرفته طرف رفته چک رو انتقال داده به کسی که چک‌ها رو به عنوان ضامن ضامنت کرده بعد ما استرداد مال منقول دادیم حکم بطلان خورده میتونیم با استناد شهادت شهود دادخواست مطالبه وجه بدیم یا نمیشه؟ باتوجه به دادخواست قبلی بطلان خورده مشکلی نداره ممنون میشم راهنمایی کنید.
وقت بخیر.
از طریق لینک زیر با وکلای ما ارتباط برقرار کنید تا شما رو راهنمایی کنند.
https://etarazoo.com/مشاوره-حقوقی-آنلاین/