طلاق چیست و چند نوع طلاق داریم؟

امروزه طلاق یکی از اموری است که افراد یا مستقیم یا غیرمستقیم با آن درگیر هستند. آمار وقوع طلاق و نرخ آن نسبت به سالهای میانی قرن گذشته، به مراتب افزایش داشته و در شهرهای بزرگ، رقمی بیش از ۳۰ درصد است. با توجه به این که گاهی ادامه رابطه زوجیت، ضرری بیش از جدایی زوجین دارد، بنابراین لازم است تا با انواع طلاق آشنا شوید و حق و حقوق خود را در این زمینه بدانید.

طلاق چیست؟

طلاق واژه‌ای عربی و در لغت به معنی رها شدن، جدا شدن و گشودن است. اما در قانون عبارت است از الفاظی که به واسطه آن مرد اراده خود را مبنی بر خاتمه‌ دادن به رابطه زوجیت اعلام می‌کند. طلاق نوعی ایقاع و از حقوق مرد است، یعنی با اراده‌ یک جانبه‌ مرد واقع می‌شود و اراده زن در آن نقشی ندارد. در مواردی نیز که زن حق طلاق دارد، در واقع به وکالت از مرد طلاق را جاری می‌سازد.

تعریف قانونی طلاق

قانون در مورد طلاق تعریف مشخصی ارائه نداده است و صرفا به شرایط طلاق و اجرای آن بسنده کرده است. مثلا طلاق باید در حضور دو شاهد عادل رخ دهد. همچنین طلاق دادن زن در حال عادت ماهیانه و یا پاکی‌ای که زن و شوهر در آن زناشویی انجام داده‌اند، ممکن نیست. طلاق باید منجز بوده و مشروط نباشد. اجرای صیغه طلاق قابل وکالت دادن بوده و طلاق مخصوص ازدواج دائم است.

انواع طلاق

طلاق در فقه و قانون دارای اقسامی است که این تقسیم‌بندی‌ها از دو منظر انجام شده‌اند. در ادامه سعی می‌کنیم انواع طلاق را به طور مختصر برای شما توضیح دهیم.

انواع طلاق بر اساس درخواست‌دهنده

1. طلاق از جانب مرد: مرد برای طلاق دادن زن نیاز به اثبات هیچ امری ندارد. صرفا باید تشریفات قانونی این کار را طی کند و نهایتا با دریافت گواهی عدم امکان سازش، به دفترخانه رجوع کند. البته مرد برای طلاق دادن زن باید تمام حقوق مالی او از جمله مهریه و نفقه را پرداخت کند.
2. طلاق از جانب زن: طلاق از جانب زن به دو شکل است: اول این که زن در عقدنامه یا توافقی مستقل، وکیل مرد در طلاق دادن خودش باشد که در این حالت زن به وکالت از مرد، خود را طلاق می‌دهد. در حالت دوم، زن با استناد به عسر و حرج، یعنی سختی و مشقتی که زندگی مشترک را ناممکن می‌کند، از دادگاه تقاضا می‌کند تا حکم طلاق او را صادر کند.
3. طلاق توافقی: در طلاق توافقی، زن و شوهر هر دو مایل به جدایی هستند و پیش از مراجعه به دادگاه در مورد مسایل مالی مثل مهریه، نفقه، اجرت المثل، جهیزیه، اموال مشترک و تقسیم آنها و همچنین در مورد مسایل غیرمالی مثل حضانت فرزندان با هم توافق می‌کنند.

انواع طلاق بر اساس امکان رجوع:

1. طلاق رجعی:‌ یکی از انواع طلاق، رجعی است که در آن امکان رجوع برای مرد به زن در مدت عده وجود دارد. هر طلاقی که بائن نباشد، رجعی است. در مدت عده در طلاق رجعی، زن مستحق نفقه بوده و در صورت فوت یکی از زوجین، ایشان از هم ارث می‌برند.
2. طلاق بائن: یکی از انواع طلاق است که مرد حق رجوع به زن را ندارد .

طبق ماده ۱۱۴۵ قانون مدنی در موارد زیر، طلاق از نوع بائن است:

• طلاقی که قبل از نزدیکی واقع شود.
• طلاق یائسه.
• طلاق خلع و مبارات مادام که زن رجوع به عوض نکرده باشد.
• سومین طلاق که بعد از سه وصلت متوالی به عمل آید، اعم از این که وصلت در نتیجه رجوع باشد یا در نتیجه نکاح جدید.

عده به چه معناست؟

ماده ۱۱۵۰ قانون مدنی به تعریف عده زن پرداخته است . مطابق این ماده «عده عبارت است از مدتی که تا انقضای آن زنی که عقد نکاح او منحل شده است، نمی‌تواند شوهر دیگر اختیار کند.» البته عده اقسامی نیز دارد مانند عده طلاق، عده وفات، عده فسخ نکاح، عده بذل مدت و انقضای مدت. عده طلاق در مورد زن باردار تا زمان وضع حمل او، اگر باردار نیست سه طهر و اگر عادت ماهیانه نمی‌شود، سه ماه است. البته عده امری صرفا قانونی نبوده بلکه امری شرعی نیز است.

رجوع از طلاق

رجوع از طلاق به این معناست که مرد با هر عمل یا گفتاری، تمایل خود را به بازگشت به زندگی قبلی که زن را در آن طلاق داده، در مدت عده نشان دهد. مثلا تصور کنید مردی که زنش را طلاق داده در مدت عده به زن مراجعه و او را ببوسد یا دست او را بگیرد، البته مشروط به این که قصد رجوع داشته باشد. در این زمان رابطه زوجیت بدون نیاز به خواندن صیغه ازدواج مجدد، بین ایشان برقرار می‌شود. پس دانستیم که رجوع به اراده مرد بستگی دارد و نکته بسیار مهم این است که این کار تنها در مورد طلاق رجعی امکان‌پذیر است و در طلاق بائن امکان چنین چیزی وجود ندارد.

آثار رجوع از طلاق

مهمترین اثر رجوع از طلاق، ادامه زوجیت است. یعنی اگر مرد به زن رجوع کرد، دیگر نیازی نیست که مجددا صیغه ازدواج بینشان خوانده شود. همچنین زن و مرد به یکدیگر محرم شده و زناشویی بینشان حلال می‌گردد. به طور کلی رجوع از طلاق تمام آثار زوجیت و حقوق و تکالیفی که زوجین نسبت به هم داشتند را مجددا برقرار می‌کند.

سخن پایانی

طلاق یکی از اموری است که امروزه برای انحلال نکاح از آن به طور گسترده‌ای استفاده می‌شود. با توجه به گستردگی روزافزون این پدیده اجتماعی، هر کس باید تا میزانی به قوانین و انواع طلاق آشنایی داشته باشد تا از حق و حقوق خود آگاه بوده و آن را استیفا کند. البته طلاق به دلیل اقسام و قوانین پیچیده‌ای که دارد نیازمند مشاوره و همراهی وکیلی متخصص و مجرب است که حقوق فرد را به بهترین نحو ممکن تامین کند. توصیه ما به شما این است که درصورتیکه نیاز به اطلاعات بیشتر در این زمینه دارید با وکلا و مشاورین مجرب ما در پلتفرم حقوقی ترازو تماس بگیرید.