دیوان عالی کشور امروز با صدور رأی وحدت رویه اعلام کرد که دعوای الزام به ثبت چک در سامانه صیاد قابل استماع نیست. این تصمیم پس از اختلاف نظر درباره ثبت چک صیادی گرفته شده و ابهامی چندساله را درباره نحوه اجرای ماده ۲۱ مکرر قانون صدور چک برطرف کرده است. پیشبینی میشود با صدور این رای، رویه واحدی در دادگاههای کل کشور اجرایی شود.
پیشزمینه صدور رأی
با اجرای قانون جدید صدور انواع چک و الزامی شدن ثبت چکها در سامانه صیاد، اختلافهایی میان شعب مختلف دادگاهها درباره الزام صادرکننده به ثبت چک در سامانه بهوجود آمده بود.
بهطور مشخص، شعبه ۳۲ دادگاه تجدیدنظر تهران معتقد بود چنین دعوایی قابلیت استماع ندارد، در حالی که شعبه ۱۰۰ دادگاه تجدیدنظر، آن را قابل بررسی میدانستند. در نهایت با توجه اختلاف نظرها، موضوع به هیأت عمومی دیوان عالی کشور ارجاع شد تا تکلیف نهایی روشن شود.
رأی دیوان عالی کشور چه میگوید؟
در جلسه ۲۲ مهر ۱۴۰۴، ۷۵ نفر از قضات دیوان عالی کشور نظر شعبه ۳۲ (عدم استماع دعوا) را تأیید کردند و تنها ۵۱ نفر نظر شعبه ۱۰۰ را پذیرفتند.
بنابراین، بر اساس این رأی وحدت رویه، از این پس دادگاهها موظف هستند دعاوی مربوط به الزام به ثبت چک در سامانه صیاد را نپذیرند. به بیان ساده، اگر فردی چکی صادر کرده اما آن را در سامانه صیاد ثبت نکرده باشد، طرف مقابل نمیتواند با طرح دعوا در دادگاه، او را به انجام این ثبت ملزم کند.
ثبت چک تغییری میکند؟
حالا با اعلام این رأی، ثبت چک در سامانه صیاد همچنان الزامی است و باید توسط صادرکننده چک انجام شود، اما ضمانت اجرای آن در حوزه بانکی و تراکنشهای مالی است، نه از طریق طرح دعوا در دادگاه.
در حقیقت اگر چک در سامانه صیاد ثبت نشود، بانک آن را معتبر نمیداند و پرداخت وجه آن ممکن نیست. ضمن اینکه دارنده چک میتواند از طریق بانک و ابزارهای قانونی دیگر (نه دادگاه) برای دریافت وجه خود اقدام کند.
رأی وحدت رویه دیوان عالی کشور در مهر ۱۴۰۴، نقطه پایانی بر اختلافات قضایی درباره الزام به ثبت چک در سامانه صیاد است. از این پس، رسیدگی به این نوع دعاوی در دادگاهها منتفی است و فقط مسیر بانکی و اجرایی برای پیگیری موضوع معتبر خواهد بود.
کارشناسان حقوقی این تصمیم را گامی برای وحدت رویه قضایی و شفافیت عملکرد سامانه صیاد میدانند. با این حال اگر دچار سردرگمی شدهاید یا نگران فعالیتهای اقتصادی خود هستید، میتوانید از مشاوره رایگان وکلای ترازو بهرمند شوید. در هر ساعتی از شبانهروز، کارشناسان حقوقی ترازو جوابگوی سوالها شما هستند.
میتونید سوالاتتون رو به صورت رایگان از کارشناسان متخصص ما بپرسید. در زودترین زمان ممکن، پاسخگوی شما خواهیم بود.