حق طلاق زن

می‌دانید که درخواست طلاق می‌تواند در دادگاه به روش‌های مختلفی مطرح شود؛ وکالت در طلاق یا گرفتن حق طلاق از طرف زن یکی از این روش هاست. به عبارتی طلاق می‌تواند توسط یکی از طرفین ازدواج یعنی زن یا مرد باشد و یا به صورت توافقی مطرح شود. مرد با وجود شرایط قانونی که برای او تعریف شده می‌تواند این کار را انجام دهد و زن نیز طبق حقوقی که قانون برایش در نظر گرفته یا به واسطه حقی که شوهر به او داده می‌تواند این کار را انجام دهد که به عنوان حق طلاق زن شناخته می‌شود.

شرایط طلاق از طرف زن

باید بدانید که دادخواست طلاق از طرف زن یکی از دشوارترین دعاوی خانوادگی در محکمه است؛ چرا که شرایط خاصی را می‌طلبد و طبق شرایطی که در ادامه بیان می‌شود، اثبات آنها دشوار است. امّا شرایط جدایی از طرف زن به دو صورت در قانون مورد تصور است که در ادامه توضیحات آن را می‌خوانید:

۱. در صورت داشتن حق طلاق از طرف شوهر:

باید بدانید که در قانون و شرع ما حق طلاق در حالت عادی در اختیار مرد است و زن در حالت طبیعی حقی برای درخواست جدایی ندارد مگر در شرایط قانونی؛ امّا گاهی ممکن است که ضمن عقد ازدواج یا پس از آن در دفاتر رسمی، شوهر این حق را به زن بدهد که در این صورت زن می‌تواند با داشتن حق طلاق برای این کار دادخواست بدهد و بدون طی کردن روند خاصی، ازدواج را خاتمه دهد.

۲.در صورت اعطای حق طلاق زن توسط قانون:

امّا اگر زن حق طلاق را از شوهر دریافت نکرده باشد، باید حتما مصداق یکی از شروطی که قانون با وجود آنها حق طلاق زن را مجاز دانسته را اثبات کند. بنابراین شروطی وجود دارد که با وجود اثبات آنها از طرف زن، حق قانونی برای جدایی توسط دادگاه به او داده می‌شود که در بخش‌های بعدی بیان خواهند شد.

به طور خلاصه باید گفت که زن برای طلاق گرفتن یا باید از جانب مرد وکالت در طلاق داشته باشد و یا مصداق یکی از شروط قانونی باشد که به او حق درخواست طلاق می دهد.

حتما بخوانید: حقوق زن در ازدواج چیست؟

شروط ضمن عقد ازدواج

در هنگام نوشتن عقد ازدواج، شروطی وجود دارد که قانون و شرع آنها را در نظر گرفته‌اند و زن و مرد باید آنها را رعایت کنند، مانند حق نفقه و… برای زن؛ شروطی نیز وجود دارند که زوجین می‌توانند آنها را با توافق یکدیگر در عقد ازدواج ثبت کنند و به این ترتیب رعایت آنها برای هر دو لازم می‌شود؛ مثلا شوهر می‌تواند حق خروج از کشور بدون اجازه را به زن بدهد یا زن می‌تواند مهریه را ببخشد یا طوری قرار دهد که شوهر در صورت توانایی مالی، آن را بپردازد که به آن عندالاستطاعه می‌گویند.

شروط توافقی ممکن است به چند صورت باشد:‌ اول اینکه در یکی از طرفین صفت خاصی شرط شده و بعد از عقد معلوم شود که طرف مذکور فاقد صفت بوده که در اینصورت بدون هیچ شکی و بر اساس ماده ۱۱۲۸ قانون مدنی برای طرف مقابل حق فسخ (برهم زدن عقد) خواهد بود. مثلا شوهر خود را پزشک معرفی کرده باشد در صورتی که کارمند ساده باشد. دوم اینکه شرط ضمن عقد برای انجام یا عدم انجام کاری باشد که در این مورد تنها در صورتی امکان طلاق وجود دارد که در شرط ذکر شده باشد که زن در صورت عدم تحقق شرط،  وکالت در طلاق دارد و سوم اینکه عدم انجام شروط منجر به ایجاد عسر و حرج شود که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

مراحل درخواست طلاق از طرف زن

اگر حق طلاق زن از طرف شوهر داده نشده باشد، زن می‌تواند به دادگاه خانواده محل زندگی خود یا شوهرش مراجعه کند و دادخواست خود را ثبت کند. زن باید طبق ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی، دلایل عسر و حرج را در دادگاه اثبات کند و این به این معنا است که ثابت شود که ادامه زندگی برای زن مشکل و طاقت‌فرسا بوده و تحمل آن دشوار باشد.

اگر دلایل ذکر شده توسط زن در دادگاه ثابت شود، دادگاه حق جدایی را به زن خواهد داد و شوهر را مجبور به این کار خواهد کرد و اگر ممکن نبود، مقام قضایی زن را طلاق خواهد داد.

نکته دیگر اینکه مراحل این کار در دادگاه می‌تواند در صورت اعتراض زوجین به رأی دادگاه، بیشتر طول بکشد و سه مرحله را طی کند؛ اولین دادگاه رأی اولیه را صادر می‌کند و در صورت اعتراض، پرونده به دادگاه تجدیدنظر فرستاده شده و باز هم اگر اعتراضی باشد، دیوان عالی کشور تصمیم خواهد گرفت.

حق طلاق برای زن

اشاره کردیم که حق طلاق زن به دو صورت ممکن است ایجاد شود؛ اول اینکه شوهر در ضمن عقد به عنوان شروط ضمن عقد این حق را به او بدهد یا در قرارداد لازم دیگری این کار را بکند و دوم اینکه زن با اثبات دشوار بودن ادامه زندگی برای خود در دادگاه، این حق را از مرجع قضایی دریافت کند.

بر اساس قانون، مهم‌ترین دلایلی که زن می‌تواند آنها را به عنوان عسر و حرج یا همان دلایل دشوار بودن تحملِ ادامه زندگی، ثابت کند به شرح زیر هستند:

• اعتیاد شوهر به مواد مخدر یا مشروبات الکلی به صورتی که نشود او را مجبور به ترک کرد.
• ترک زندگی توسط شوهر به مدت شش ماه متوالی یا نه ماه به صورت گسسته در طول یک سال که عذر موجهی نداشته باشد یا مفقود شدن او به مدت چهارسال و بیشتر.
• محکومیت شوهر به حبس و آن هم به مدت پنج سال یا بیشتر.
• کتک زدن زن یا هر سوء رفتاری که برای او قابل تحمل نباشد.
• ابتلای شوهر به بیماری‌های جسمی یا روانی که ادامه زندگی را مختل یا برای زن دشوار کند.
• و موارد دیگری نظیر خیانت همسر، عمل نکردن به شروط ضمن عقد، مانند: تهیه سرپناه، پرداخت نفقه و…

حق طلاق و مهریه

اگر حق طلاق زن بر اساس عقد ازدواج بوده باشد یا بتواند عدم رعایت شروط ضمن عقد ازدواج را ثابت کند، زن صاحب حق طلاق محسوب شده و اختیار کامل دارد که مهریه را ببخشد یا دریافت کند و یا حتی بخشی از آن را بخشیده و بخشی را دریافت کند.

حتی اگر از طریق اثبات دشوار بودن ادامه زندگی (عسر و حرج) حق طلاق برای زن در نظر گرفته شود، مهریه به زن تعلق می‌گیرد و شوهر نمی‌تواند از پرداخت آن امتناع کند. هرچند به طور معمول زن‌ها مقدار اندکی از مهریه خود را در این صورت خواهند بخشید.

در صورتی که زن حق طلاق داشته باشد یا بتواند عدم رعایت شروط ضمن عقد را اثبات کند و یا با اثبات عسر و حرج خواهان جدایی باشد میتواند مهریه خود را مطالبه کرده و یا ببخشد.

وکالت در طلاق (حق طلاق در عقدنامه)

گفتیم که بر اساس قانون ما که برگرفته از شرع اسلام است، حق جدایی متعلق به مرد است امّا می‌تواند این حق را حین عقد ازدواج در قالب شرط، به زن بدهد که اصطلاحا به آن وکالت دادن گفته می‌شود، چون در حقیقت مرد طبق این شرط به زن وکالت می‌دهد که به جای او بتواند خودش را در صورت تمایل طلاق دهد.

در این نوع از وکالت، حق توکیل نیز صادق است، یعنی زن می‌تواند وکالتی که دارد را به وکیلی دیگر برای انجام مراحل جدایی، واگذار کند. البته اعطای حق طلاق زن توسط شوهر علاوه بر عقدنامه می‌تواند در قالب قرارداد لازم دیگری در دفاتر اسناد، تنظیم شود.

کلام پایانی

اگر حق طلاق زن بر اساس عقد ازدواج بوده باشد یا بتواند عدم رعایت شروط ضمن عقد ازدواج را ثابت کند، زن صاحب حق طلاق محسوب شده و اختیار کامل دارد که مهریه را ببخشد یا دریافت کند و یا حتی بخشی از آن را بخشیده و بخشی را دریافت کند.

با توجه به اینکه گرفتن حق طلاق از طرف زن با پیچیدگی‌ها و دشواری‌های خاص خود همراه است، برای این کار بهتر است از وکیل طلاق باتجربه در زمینه حقوق خانواده استفاده کنید و در تمام مراحل از پلتفرم حقوقی ترازو کمک بگیرید تا خیالتان از بابت انجام صحیح و سریع مراحل مختلف، آسوده باشد.

سوالات متداول