مهریه یکی از حقوق مالی زنان در ازدواج است که از شوهران خود مطالبه می‌کنند. با این حال، در شرایطی خاص پرداخت و مطالبه مهریه از پدرشوهر ممکن است. تعیین و پرداخت مهریه اشکال مختلفی دارد که در زمان عقد ازدواج باید آنها را مشخص کرد چراکه امکان تغییر آن در آینده مشکلات و دردسرهای زیادی دارد. اگر نمی‌دانستید که هر کسی غیر از شوهر می‌تواند متعهد به پرداخت مهریه شود پیشنهاد می‌کنم این مقاله از بلاگ پلتفرم حقوقی ترازو، را مطالعه کنید. پیش از ازدواج و امضای اسناد و مدارک عقد، هرآنچه لازم است را بدانید تا بعدا دچار مشکل نشوید.
مسئولیت پرداخت مهریه با کیست؟
مهریه مبلغی است که با جاری شدن صیغه نکاح، شوهر ملزم به پرداخت آن به همسر خود می‌شود؛ ممکن است به صورت عندالمطالبه یا مهریه عندالاستطاعه پرداخت شود. در صورتی که شوهر فوت کند نیز مهریه به عنوان یکی از دیون ممتاز، از اموال و دارایی‌های به‌جامانده از او پرداخت می‌شود. بنابراین، در شرایط عادی و بدون تغییر در اصل قانون، شوهر مسئول پرداخت مهریه است و پدرشوهر یا سایر اعضای خانواده او مسئولیتی در قبال مهریه زن ندارند.
میتونید سوالاتتون رو به صورت رایگان از کارشناسان متخصص ما بپرسید. در زودترین زمان ممکن، پاسخگوی شما خواهیم بود.
شرایط مطالبه مهریه از پدرشوهر
در برخی موارد و تحت شرایطی خاص، امکان مطالبه مهریه از پدرشوهر وجود دارد:
۱- تعهد پدرشوهر به پرداخت مهریه
اگر پدرشوهر به صورت مکتوب در عقدنامه یا به طور شفاهی در حضور جمع، برای پرداخت مهریه عروس خود تعهد داده باشد، مسئول پرداخت مهریه خواهد بود. آنچه باید در این باره در نظر داشته باشید این است که اگر مهریه از نوع عندالاستطاعه باشد، در صورتی که پدرشوهر توان مالی لازم برای پرداخت مهریه را داشته باشد، می‌توان مهریه را از او مطالبه کرد.
در صورتی که تعهد پدرشوهر به صورت شفاهی باشد نیز عروس برای مطالبه مهریه از پدرشوهر باید شاهدانی داشته باشد که تعهد پدرشوهر به پرداخت مهریه در هنگام عقد را شهادت دهند. شهادت شهود هم شرایطی دارد که باید در نظر گرفت؛به ویژه وقتی این موضوع به دادگاه کشیده شود.
۲- پدرشوهر ضامن مهریه باشد
در برخی موارد، پدرشوهر برای پرداخت مهریه توسط پسرش ضمانت می‌دهد. این ضمانت ممکن است به صورت «نقل ذمه» یا «ضم ذمه» باشد و باید در سند ضمانت پرداخت مهریه یا عقدنامه، نوع آن ذکر شود.
ضمانت نقل ذمه به ذمه به معنای انتقال دین از مدیون اصلی (شوهر) به ضامن (پدرشوهر) است. در این صورت، اگر شوهر قادر به پرداخت مهریه نباشد، زن می‌تواند برای مطالبه مهریه خود به پدرشوهر مراجعه کند. ضمانت ضم ذمه به ذمه نیز به این معناست که پدرشوهر در کنار شوهر ضامن و مسئول پرداخت مهریه خواهد بود.
مراحل قانونی مطالبه مهریه از پدرشوهر
برای گرفتن مهریه از پدرشوهر می‌توان از ۲ روش اقدام کرد. در جدول زیر، مراحل گرفتن مهریه از پدرشوهر توضیح داده شده است. فراموش نکنید که در صورتی که ضمانت یا تعهد پدرشوهر در سند رسمی ازدواج درج نشده باشد، اجرای ثبت کارآمد نیست و باید مستقیم از طریق دادگاه اقدام شود. همچنین اگر پدرشوهر توان مالی لازم برای پرداخت مهریه را نداشته باشد، برای مطالبه مهریه باید از طریق دادگاه اقدام کرد.
| مطالبه مهریه از پدرشوهر با مراجعه به دفترخانه رسمی ازدواج (واحد اجرای ثبت) | مطالبه مهریه از پدرشوهر از طریق دادگاه |
| مراجعه زن به دفترخانه محل ثبت عقد ازدواج یا دفترخانه‌ای که در آنجا ضمانت یا کفالت پدرشوهر برای پرداخت مهریه ثبت شده است. | ثبت‌نام زن در سامانه ثنا و مراجعه وی به یکی از دفاتر خدمات الکترونیکی قضایی |
| ارائه مدارک هویتی، سند ازدواج، مدارک اثبات‌کننده تعهد پدرشوهر به پرداخت مهریه و تکمیل فرم وصول مهریه از طریق اجرای ثبت | ارائه مدارک هویتی، سند ازدواج و مستنداتی نظیر برگه استعلام اجرائیات ثبت و مدارکی که تعهد یا ضمانت پدرشوهر برای پرداخت مهریه را به اثبات می‌رسانند. |
| ارسال درخواست زن به واحد اجرای ثبت و بررسی آن | ثبت دادخواست و مدارک ضمیمه آن در دفتر خدمات الکترونیکی قضایی |
| در صورتی که مسئول پرداخت مهریه (پدرشوهر) مالی داشته باشد، آن مال برای پرداخت مهریه توقیف می‌شود. سپس، با مزایده این مال، مهریه زن پرداخت خواهد شد. | اگر دادگاه به پرداخت مهریه توسط پدرشوهر حکم دهد، وی باید مهریه را پرداخت کند. در صورتی که توان مالی لازم برای پرداخت مهریه به صورت یکجا را نداشته باشد، می‌تواند با ارائه دادخواست اعسار از پرداخت، می‌توان از قوانین و شرایط قسط‌بندی مهریه استفاده کرد. |
پرداخت مهریه توسط پدرشوهر منوط به طلاق است؟
مهریه حق مالی زن است و با جاری شدن صیغه نکاح باید پرداخت شود. بنابراین، در صورتی که پدرشوهر هنگام عقد نکاح به پرداخت مهریه تعهد داده باشد، به محض جاری شدن صیغه نکاح مسئول است که شرایط دریافت آن بسته به انواع مهریه متفاوت است.
اگر مهریه عندالمطالبه باشد، هر زمان که زوجه بخواهد می‌تواند مهریه خود را از پدرشوهر مطالبه کند. در صورتی که مهریه عندالاستطاعه باشد نیز هر زمان که پدرشوهر توان مالی کافی برای این کار را داشته باشد، امکان مطالبه مهریه از او وجود دارد. در نتیجه، مطالبه مهریه از پدرشوهر وابسته به طلاق عروس و پسر او نیست.
تعهد به پرداخت مهریه از سوی دیگران
این تعهد محدود به پدرشوهر نیست؛ هر شخص ثالثی که دارای صلاحیت قانونی باشد، می‌تواند ضامن پرداخت مهریه شود. در حقیقت و بر اساس قانون، هیچ محدودیتی از نظر رابطه خویشاوندی وجود ندارد. هر فردی (مادرشوهر، عموی شوهر، پدربزرگ شوهر و حتی یک فرد کاملاً غریبه) یا شخص حقوقی مانند شرکت، می‌تواند با عقد قرارداد ضمانت، متعهد به پرداخت مهریه شود.
تنها شرط فردی که متعهد به پرداخت مهریه می‌شود این است که ضامن، اهلیت قانونی (عاقل، بالغ و رشید) برای انجام معامله را داشته باشد. اینکه اغلب پدرشوهر به عنوان ضامن مطرح می‌شود، بیشتر یک عرف اجتماعی است. خانواده‌ها معمولا از بزرگ‌تر و کسی که توانایی مالی بیشتری دارد، می‌خواهند تا این ضمانت را بپذیرد. انجام این کار از سوی دو طرف، هم ضامن و هم زوجه، اگر به درستی ثبت . انجام نشود، می‌تواند دردسرساز باشد. برای آگاهی از انجام صحیحی این کار حتما با یک وکیل، مشورت کنید.
تیم متخصص ترازو با وکلای پایه یک دادگستری آماده ارائه مشاوره تخصصی به سوالات و مسائل شماست.
سخن پایانی
مهریه مبلغی است که شوهر با جاری شدن صیغه نکاح، مسئول پرداخت آن می‌شود. با این حال، اگر پدرشوهر برای پرداخت مهریه تعهد داده باشد، باید این مبلغ را پرداخت کند. از آنجایی که مطالبه مهریه از پدرشوهر شرایط خاص خود را دارد و باید به این شرایط دقت کافی داشت، پیشنهاد می‌کنیم که این اقدام را با مشورت و همراهی یک وکیل باتجربه و آگاه به قوانین روز کشور انجام دهید. مراجعه به وکیل باتجربه در پلتفرم حقوقی ترازو همواره آماده پاسخگویی به سؤالات و ابهامات شما در این زمینه هستند و می‌توانید از تخصص و تجربه آنها برای دفاع از حقوق قانونی خود بهره ببرید.
سوالات متداول
آیا بدون رضایت پدرشوهر می‌توان از او مهریه گرفت؟
خیر. مسئولیت اصلی پرداخت مهریه با شوهر است و در صورتی که پدرشوهر برای این کار تعهدی نداده باشد، نمی‌توان مهریه را از او مطالبه کرد.
آیا فوت شوهر باعث می‌شود پدرشوهر مسئول پرداخت شود؟
در صورتی که پدرشوهر به پرداخت مهریه تعهد داده باشد، بله.
مطالبه مهریه از پدرشوهر چقدر طول می‌کشد؟
به شرایط هر پرونده بستگی دارد اما معمولاً حدود ۶ ماه تا یک سال طول می‌کشد.