تنفیذ طلاق به معنی اعتبار بخشیدن و تایید حکمی است که زوج‌های مقیم خارج از کشور از دادگاه محل اقامت خود اخذ گرفته‌اند. به طور کلی آرا و احکامی که محاکم قضایی خارج از کشور صادر می‌کنند، باید به تأیید دستگاه قضایی ایران برسند تا قابلیت اجرایی داشته باشند.
در این میان تنفیذ طلاق، یکی از موضوعات مهم احکام صادره در دعاوی خانوادگی محسوب می‌شود و افراد را به تحقیق و پرس و جو وامی‌دارد. در این مقاله از بلاگ پلتفرم حقوقی ترازو، جواب بسیاری از سوالات خود در این مورد را پیدا می‌کنید.
تنفیذ طلاق چیست؟
بر اساس ماده ۱۵ قانون حمایت خانواده، احکام مربوط به امور خانوادگی صادره از محاکم قضایی و دادگاههای خارجی به شرطی در ایران معتبر، قابل استناد و اجرا هستند که یک دادگاه ایرانی آنها را بررسی و تأیید کند. زمانی که موضوع چنین احکامی طلاق باشد، به اقدامی که دادگاه ایرانی انجام داده، «تنفیذ طلاق» گفته می‌شود.
میتونید سوالاتتون رو به صورت رایگان از کارشناسان متخصص ما بپرسید. در زودترین زمان ممکن، پاسخگوی شما خواهیم بود.
تنفیذ حکم طلاق ضروری است؟
اگر قصد ثبت طلاق در شناسنامه ایرانی خود را داشته باشید و بخواهید صیغه شرعی طلاق را مطابق قوانین ایران جاری کنید، باید درخواستی برای تنفیذ حکم طلاق در ایران ارائه دهید. طلاقی که در خارج از کشور به ثبت می‌رسد، در محاکم قضایی همان کشور قابل استناد است و در ایران قابل استناد نیست.
به همین دلیل اگر قصد دارید در ایران و شناسنامه‌های ایرانی این موضوع ثبت شود، بله انجام این کار ضروری است.
تنفیذ طلاق شرعی چیست؟
پس از اینکه یک دادگاه در خارج از ایران حکمی مبنی بر طلاق صادر کند، زوجین ایرانی باید به کنسولگری ایران مراجعه کنند و مهر تأیید این حکم را از آنجا بگیرند. پس از آن، این زن و شوهر به مراکز رسمی اسلامی در کشور مربوطه معرفی خواهند شد تا صیغه طلاق طبق احکام اسلامی، جاری شود. به این اقدام تنفیذ طلاق شرعی گفته می‌شود. به این ترتیب، با ارائه درخواست تنفیذ طلاق به دادگاههای ایران، این طلاق که از نظر شرعی تنفیذ شده، توسط دادگاه ایرانی تأیید خواهد شد.
شرایط تنفیذ طلاق در قانون ایران
مراحل و جزئیات تنفیذ حکم طلاق مطابق با قوانین حمایت خانواده و مدنی ایران شامل این موارد است:
- حکم طلاق در کنسولگری ایران تأیید شده باشد.
- طلاق از نظر شرعی تنفیذ شده باشد؛ به این معنا که صیغه طلاق در مراکز اسلامی معتبر واقع در خارج از کشور جاری شده باشد.
- دادگاه خارجی که حکم طلاق را صادر کرده، صلاحیت رسیدگی به چنین پرونده‌ای را داشته باشد.
- نوع طلاق و تشریفات آن از جمله بخشیدن مهریه مشخص شده باشد.
- رأی صادر شده توسط دادگاه خارجی درباره طلاق با نظم عمومی و قوانین و مقررات ایران مغایرتی نداشته باشد.
تنفیذ طلاق از طرف مرد
برای تنفیذ حکم طلاقی که به درخواست مرد صادر شده، اول از همه باید شرایط تنفیذ این حکم، طبق آنچه تا اینجا توضیح داده شد، رعایت شود. علاوه بر این، برای اینکه این حکم در دادگاههای ایرانی تنفیذ شود، باید تکلیف مهریه و حقوق مالی زن به طور کامل مشخص شده باشد. به این ترتیب، این طلاق در ایران نیز قابل استناد خواهد بود.
تنفیذ طلاق از طرف زن
در نظام حقوقی ایران، زن تنها در صورتی می‌تواند درخواست طلاق ارائه دهد که:
- در زندگی مشترک دچار عسر و حرج شده باشد.
- به عنوان یکی از شروط ضمن عقد ازدواج حق طلاق داشته باشد.
- مرد با طلاق موافق باشد و توافقی این کار انجام شود.
بنابراین، برای ارائه دادخواست تنفیذ رأی طلاق یک دادگاه خارجی که با درخواست زن صادر شده، علاوه بر رعایت شرایط تنفیذ این حکم، زن باید بتواند یکی از موارد مذکور را به اثبات برساند. در نهایت، دادگاه علاوه بر بررسی شرایط تنفیذ، شرایط طرح دادخواست طلاق از سوی زن را نیز مورد بررسی قرار می‌دهد.
تنفیذ طلاق توافقی
در برخی مواقع، زن و شوهر با توافق یکدیگر و مراجعه به دادگاه محل اقامت خود در خارج از کشور، درخواست طلاق ارائه می‌کنند. با رعایت شرایط تنفیذ حکم طلاق و مشخص شدن حقوق مالی و غیرمالی طرفین، امکان تنفیذ طلاق توافقی توسط دادگاههای ایرانی وجود خواهد داشت.
مراحل اقدام به تنفیذ رای طلاق
تنفیذ حکم طلاق توسط دادگاههای ایرانی به این ترتیب انجام می‌شود:
- صدور حکم طلاق توسط دادگاه محل اقامت زوجین در خارج از کشور: این دادگاه باید صلاحیت رسیدگی به دادخواست طلاق را داشته باشد. به‌علاوه، قوانینی که به موجب آنها حکم طلاق صادر می‌شود، نباید مغایر با قوانین و مقررات ایران باشند.
- تأیید حکم طلاق توسط کنسولگری ایران: پس از دریافت حکم طلاق، زوجین باید به کنسولگری ایران در خارج از کشور مراجعه کنند تا در آنجا گواهی تأیید حکم طلاق صادر شود.
- جاری شدن صیغه طلاق در مراکز اسلامی معتبر: پس از تأیید حکم طلاق در کنسولگری، زوجین به یکی از مراکز اسلامی معتبر در خارج از کشور معرفی می‌شوند. در آنجا با رعایت احکام اسلامی برای طلاق، صیغه طلاق جاری می‌شود.
- طرح دعوای تنفیذ طلاق در دادگاههای ایران: در صورتی که زوجین بخواهند طلاق را در شناسنامه ایرانی خود به ثبت برسانند و این حکم در ایران قابل استناد و اجرا باشد، باید دادخواست تنفیذ حکم طلاق را به دادگاههای ایران ارائه دهند.
- تنفیذ طلاق: پس از بررسی این حکم و شرایطی که برای طلاق از طرف زن، مرد یا طلاق توافقی وجود دارد، دادگاه طلاق را تنفیذ می‌کند.
مدارک لازم برای دعوای تنفیذ طلاق
همان‌طور که توضیح داده شد، برای تنفیذ حکم طلاق در ایران، باید دادخواستی به دادگاه دارای صلاحیت ایرانی ارائه شود. این دادخواست باید همراه با مدارک و مستنداتی در دفتر خدمات قضایی الکترونیک به ثبت برسد. این مدارک و مستندات مطابق با ماده ۱۷۳ قانون اجرای احکام مدنی و سایر مربوط به آیین دادرسی مدنی عبارت است از:
- مدارک هویتی زوجین
- سند ازدواج زوجین
- اصل حکم طلاق صادره از سوی دادگاه خارجی و ترجمه رسمی آن
- گواهی کنسولگری ایران درباره حکم طلاق و دستور اجرای آن در مراکز اسلامی
- وکالت‌نامه وکیل زوجین در صورتی که وکیل دارند
دادگاه صالح برای رسیدگی به تنفیذ طلاق
مهم‌ترین نکته‌ای که برای ارائه دادخواست تنفیذ طلاق مطرح می‌شود، این است که این دادخواست در کدام یک از محاکم ایرانی مورد رسیدگی قرار می‌گیرد. در صورتی که زوجین در ایران اقامتگاهی داشته باشند، به این پرونده در دادگاه خانواده محل اقامت‌شان رسیدگی خواهد شد. اگر هم زوجین در ایران اقامتگاه نداشته باشند، دادگاه خانواده شهر تهران به پرونده تنفیذ حکم طلاق آنها رسیدگی خواهد کرد.
آثار حقوقی عدم تنفیذ حکم طلاق در ایران
در برخی مواقع، دادگاه دارای صلاحیت ایرانی، پس از بررسی دادخواست و مدارک ارائه شده، طلاق را تنفیذ نمی‌کند. در این صورت، این طلاق در ایران ارزش قانونی نخواهد داشت و مسائل مالی و خانوادگی آنها طبق شرایط ازدواج‌شان درنظر گرفته و اجرایی می‌شود. زوجین برای اعتبار یافتن طلاق خود، باید دوباره مراحل طلاق را در ایران طی کنند.
تنظیم دادخواست تنفیذ طلاق
ارائه دادخواست تنفیذ طلاق شرعی و قانونی در ایران شرط رسیدگی به این پرونده در محاکم قضایی ایران خواهد بود. بهتر است که این دادخواست را با مشورت و همراهی یک وکیل خانواده انجام دهید. پیشنهاد ما برای تنظیم نمونه دادخواست تنفیذ طلاق اتباع، وکلا و کارشناسان حقوقی ترازو هستند. شما با مراجعه به پلتفرم حقوقی ترازو و انتخاب موضوع «خانواده و امور شخصی» و گزینه «مشاوره آنلاین» یا «تنظیم اوراق حقوقی»، می‌توانید از این وکلای باتجربه مشاوره یا کمک بگیرید. این وکلا شما را با نمونه رای تنفیذ طلاق و دادخواستی که به این منظور باید تنظیم کنید، آشنا می‌کنند. به‌علاوه، هرآنچه باید برای طی کردن مراحل این پرونده بدانید را برای شما توضیح خواهند داد.
تیم متخصص ترازو با وکلای پایه یک دادگستری آماده ارائه مشاوره تخصصی به سوالات و مسائل شماست.
سخن پایانی
حکم طلاقی که در خارج از کشور صادر می‌شود، به شرطی در ایران قابل استناد و معتبر است که یک دادگاه ایرانی آن را تأیید و تنفیذ کرده باشد. در غیر این صورت بر اساس قوانین ایران با زوج و زوجه در مواردی مانند ارث یا مهریه رفتار می‌شود. به همین دلیل اگر ازدواج شما در ایران به ثبت رسیده، باید با انجام تنفیذ طلاق، آن را در ایران هم ثبت کنید. در غیر این صورت ممکن است با مشکلاتی مانند مسدودی حساب‌های مالی یا حتی ممنوع‌الخروجی بر اثر شکایت همسر سابق خود مواجه شوید. برای اطمینان از این مورد می‌توانید از سامانه استعلام ممنوع الخروجی استفاده کنید.
به منظور دفاع و آگاهی از حقوق خود در پرونده تنفیذ حکم طلاق، بهتر است که از یک وکیل باتجربه و آگاه به قوانین روز کمک بخواهید.