شرایطی که با زندانی شدن مرد برای همسرش به وجود می‌آید، در برخی از موارد، او را وادار به ارائه دادخواست طلاق می‌کند. طلاق از شوهر زندانی معمولا تحت عنوان طلاق به دلیل عسر و حرج مطرح می‌شود. با این حال، هنوز برخی افراد درباره امکان طرح چنین دادخواست طلاقی با تردید مواجه هستند. در این مقاله از بلاگ پلتفرم حقوقی ترازو، درباره امکان طرح دادخواست طلاق به دلیل حبس شوهر، شرایط آن و مراحلی که باید برای گرفتن این حکم طلاق طی شوند، توضیح داده‌‌ایم.
امکان قانونی طلاق از شوهر زندانی
با اینکه طلاق به دلیل زندانی بودن شوهر سریع‌ترین راه طلاق از طرف زن محسوب نمی‌شود اما بر اساس بند سوم از ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی، در صورتی که مرد به حبس ۵ ساله یا بیشتر محکوم شود، همسر او می‌تواند با عنوان عسر و حرج دادخواست طلاق ارائه دهد. به‌علاوه در ماده ۱۱۲۹ قانون مدنی ذکر شده که اگر شوهر از پرداخت نفقه همسر خود ناتوان باشد، زن می‌تواند تقاضای طلاق کند. البته، پیش از طرح چنین دادخواست طلاقی، زن باید مطالبه نفقه کرده و ناتوانی همسر از پرداخت نفقه را اثبات کرده باشد.
در هر دو مورد، زن با اثبات شرایط سختی که پس از حبس شوهر به آن گرفتار شده، دادخواست طلاق ارائه می‌دهد.
در برخی موارد نیز طلاق زن در صورت زندانی شدن شوهر به عنوان یکی از شروط ضمن عقد ازدواج (که در ماده ۱۱۱۹ قانون مدنی مقرر شده) مطرح می‌شود. در واقع، ممکن است به موجب شروط ضمن عقد تصریح شده باشد که حتی اگر مرد برای یک ماه محکوم به حبس شد، زن از شوهر خود وکالت دارد و می‌تواند خود را طلاق دهد.
شرایط طلاق از شوهر زندانی
همان‌طور که اشاره شد، امکان طلاق از همسری که در دوران محکومیت حبس به سر می‌برد، وجود دارد؛ البته زندانی بودن مرد باید شرایطی داشته باشد:
۱- قطعی بودن حکم محکومیت حبس مرد: اگر هنوز حکم دادگاه مبنی بر حبس مرد قطعیت نیافته، نمی‌توان آن را به عنوان دلیلی برای عسر و حرج زن و طرح دادخواست طلاق به درخواست زوجه قلمداد کرد.
۲- در نظر گرفتن مدت زمان حبس: مطابق با ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی، اگر مرد به مدت ۵ سال یا بیشتر به حبس محکوم شود، زن می‌تواند دادخواست طلاق به دلیل عسر و حرج ارائه دهد.
دلیل حبس مرد در طلاق گرفتن مهم است؟
بله؛ دلیل محکومیت مرد می‌تواند در این نوع از پرونده‌های انواع طلاق نقش داشته باشد. به عنوان مثال ممکن است مرد به دلیل جرمی محکوم به حبس شده که حیثیت خانوادگی زن را لکه‌دار می‌کند و آبروی او را به خطر می‌اندازد. در نتیجه، زن می‌تواند با استناد به این موضوع، عسر و حرج و شرایط دشوار خود در این زندگی مشترک را به اثبات برساند و درخواست طلاق دهد. به این موضوع در رویه قضایی با عنوان «درخواست طلاق به دلیل ارتکاب جرم منافی حیثیت خانوادگی زوجه توسط زوج» اشاره شده است.
اگر در این مورد سوالی دارید یا در اقدام برای طلاق شک دارید، می‌توانید سوالات خود را در هر ساعتی از شبانه‌روز به شکل رایگان با وکلای ترازو در میان بگذارید.
میتونید سوالاتتون رو به صورت رایگان از کارشناسان متخصص ما بپرسید. در زودترین زمان ممکن، پاسخگوی شما خواهیم بود.
مراحل طلاق از همسر زندانی
برای درخواست طلاق از طرف زن به دلیل زندانی بودن شوهر باید این مراحل طی شوند:
- ثبت دادخواست طلاق در سامانه تصمیم از سوی زن با استناد به مواد ۱۱۲۹ و ۱۱۳۰ قانونی مدنی
- اثبات دلایل طلاق از طرف زن در دادگاه و بررسی پرونده توسط قاضی
- پاسخ به سوالات قاضی در دادگاه طلاق
- صدور حکم دادگاه مبنی بر طلاق
- مراجعه زن به دفتر ثبت ازدواج و طلاق و با ارائه حکم دادگاه به صورت یک‌طرفه
مدارک لازم برای طلاق از شوهر زندانی
برای ارائه دادخواست طلاق از همسر زندانی باید مدارک و مستنداتی ارائه شود. این مستندات بسته به شرایط پرونده ممکن است متفاوت باشند، اما مهم‌ترین آنها عبارت است از:
- مدارک هویتی
- سند ازدواج
- شماره پرونده یا رأی مربوط به محکومیت شوهر به حبس
- مدارک مربوط به پرداخت نکردن نفقه از سوی مرد زندانی و حکم الزام وی به پرداخت نفقه توسط دادگاه ذی‌صلاح
- مدارک و مستنداتی که عسر و حرج زن پس از حبس مرد را به اثبات می‌رسانند، مانند شهادت شهود
ممانعت شوهر زندانی از طلاق ممکن است؟
معمولا در صورتی که زن بتواند شرایط عسر و حرج خود را در دادگاه به اثبات رساند، قاضی دادگاه به نفع وی رأی می‌دهد. با این حال، ممکن است مرد بتواند ثابت کند که حبس او زن را در شرایط دشواری قرار نداده یا مشمول مواد ۱۱۲۹ و ۱۱۳۰ قانون مدنی نمی‌شود. در این صورت، امکان ممانعت مرد زندانی از طلاق وجود دارد.
دریافت نفقه و مهریه از شوهر زندانی
زندانی بودن مرد مانع از پرداخت مهریه زن نخواهد شد و حتی در این صورت نیز مرد باید حقوق مالی همسر خود را پرداخت کند. مگر اینکه مرد دادخواست اعسار از پرداخت مهریه ارائه دهد که پرونده‌ای جداگانه است. در مورد نفقه نیز منعی برای پرداخت وجود ندارد. در این صورت، زن می‌تواند نفقه خود را از اموال شوهر بردارد.
حضانت فرزندان در صورت زندانی بودن شوهر
مطابق با قوانین و مقررات ایران، حضانت فرزند تا سن ۷ سالگی با مادر است. بنابراین، اگر فرزند کمتر از ۷ سال سن داشته باشد، در شرایط گرفتن حضانت فرزند توسط مادر هیچ تردیدی نیست. در صورتی که سن فرزند بیشتر از این باشد، دادگاه مصلحت کودک را برای حضانت وی در نظر می‌گیرد. در این حالت، زن می‌تواند عدم صلاحیت شوهر به دلیل زندانی بودن وی و شرایط دشواری که برای فرزندان ایجاد شده را به اثبات برساند تا در صورت تشخیص قاضی پرونده، حضانت فرزندان به او سپرده شود.
طلاق از مرد زندانی چقدر طول می‌کشد؟
طلاق از شوهر زندانی اغلب با پیچیدگی‌های بسیاری همراه می‌شود و ممکن است یک سال یا بیشتر طول بکشد. فرایند چنین طلاقی، چندین مرحله دارد که اثبات عسر و حرج یکی از آنهاست. بنابراین، چنین طلاقی بیش از طلاق توافقی یا طلاق از طرف مرد طول می‌کشد.
در چنین شرایطی، برای ساده‌تر شدن طلاق، حضور یک وکیل باتجربه حکم طلا را دارد. همراهی یک کارشناس باتجربه، می‌تواند زن را در ارائه مدارک و مستندات لازم برای طلاق از همسر زندانی خود راهنمایی کند. انتخاب وکیلی زبده، از میان وکلای باتجربه پلتفرم حقوقی ترازو، راه را کوتاه‌تر و ساده‌تر می‌کند.
تیم متخصص ترازو با وکلای پایه یک دادگستری آماده ارائه مشاوره تخصصی به سوالات و مسائل شماست.
تفاوت طلاق از شوهر زندانی با جدایی از زن زندانی
تا اینجا درباره طلاق از مردی که زندانی است، توضیح داده شد اما امکان طلاق از زن زندانی نیز وجود دارد. البته، در قوانین و مقررات ایران به مدت زمان حبس زن یا شرایط آن اشاره‌ای نشده است. تفاوت دیگری که طلاق از زن زندانی با جدایی از مرد زندانی دارد این است که برای طلاق دادن زن زندانی باید تکلیف مهریه، نفقه و سایر حقوق مالی او مشخص شود؛ به این معنا که تا زمانی که مرد حقوق مالی زن را پرداخت نکند یا برای پرداخت آنها در دادگاه تکلیفی مشخص نشود، درخواست طلاق از سوی مرد مورد پذیرش قرار نمی‌گیرد.
سخن پایانی
محکومیت مرد به حبس می‌تواند برای همسر او شرایط دشواری ایجاد کند. به همین دلیل، در قوانین و مقررات ایران، امکان طلاق از شوهر زندانی پیش‌بینی شده است. زن با ارائه دادخواست به دلیل عسر و حرج و اثبات زندانی بودن مرد به عنوان یکی از شرایط دشوار زندگی خود می‌تواند تقاضای طلاق ارائه دهد.