تأسیس شعبه‌های جدید اعطای نمایندگی، مهم‌ترین تصمیمی است که صاحبان کسب و کارها، پس از موفقیت به آن فکر می‌کنند. در سوی دیگر بازار، افرادس وجود دارند که به جای راه‌اندازی کسب و کاری جدید، اخذ نمایندگی از نام‌های شناخته‌شده و بزرگ‌تر را انتخاب می‌کنند. در واقع، اخذ نمایندگی یک مسیر امن برای راه‌اندازی کسب و کار است. بااین‌حال، نداشتن آگاهی از نکات حقوقی مربوط به شرایط اخذ نمایندگی می‌تواند دردسرها و مشکلاتی را در پی داشته باشد. در این مقاله از بلاگ پلتفرم حقوقی ترازو، با مفهوم نمایندگی و تفاوت آن با شعبه یا عاملیت آشنا می‌شوید و درباره مراحل قانونی اخذ و ثبت نمایندگی می‌خوانید.
اخذ نمایندگی یک برند یعنی چه؟
اخذ نمایندگی در ماده ۴ آیین‌نامه اجرایی قانون اجازه ثبت شعبه یا نمایندگی شرکت‌های خارجی تعریف شده است، اما می‌توان با توجه به آن، مفهوم نمایندگی شرکت داخلی را نیز درک کرد.
بر این اساس، نماینده شرکت خارجی شخص حقیقی یا حقوقی است که بر اساس قرارداد نمایندگی، انجام بخشی از موضوع و وظایف شرکت طرف نمایندگی را، در محلی مشخص، بر عهده گرفته است. نمایندگی شرکت خارجی هم نسبت به فعالیت‌هایی که تحت نمایندگی او انجام می‌شود، مسئولیت دارد.
اخذ نمایندگی، اغلب با راه‌اندازی شعبه اشتباه گرفته می‌شود. در جدول زیر، تفاوت مسئولیت‌های افراد در اخذ نمایندگی و راه‌اندازی شعبه (عاملیت شرکت۹) را می‌خوانید.
| اخذ نمایندگی | راه‌اندازی شعبه (عاملیت) | |
| مسئول | یک شخص حقوقی مستقل که واسطه شرکت اصلی و مشتریان است. | واحدی مستقل نیست و به عنوان تابع شرکت اصلی است، فعالیت می‌کند. |
| شرایط مالی | حساب بانکی، جدا از شرکت مادر و به نام صاحب نمایندگی است | حساب بانکی شعب، معمولا با حساب بانکی شرکت اصلی یکی است. |
| میزان استقلال | فعالیت و مسئولیت‌ها، پرسنل، میزان حقوق کارکنان و مواردی نظیر آن توسط فرد نماینده تعیین می‌شود. | شرح فعالیت و مسئولیت‌ها، پرسنل، میزان حقوق کارکنان و مواردی نظیر آن توسط شرکت اصلی تعیین می‌شود. |
نگارش قراردادهات رو به متخصصش بسپر تا با کمترین هزینه و در کمترین وقت انجام بشه …
شرایط اخذ نمایندگی
برای اخذ نمایندگی یک شرکت داخلی یا خارجی، باید این شرایط وجود داشته باشند:
- موضوع فعالیت شرکت اصلی قانونی باشد؛ ضمن اینکه شرکت باید به صورت قانونی به ثبت رسیده باشد. به عنوان مثال، اگر موضوع فعالیت شرکت خارجی تولید و عرضه مشروبات الکلی باشد، نمی‌توان برای گرفتن نمایندگی آن اقدام کرد.
- شرکت اصلی و مادر، با اعطای نمایندگی موافقت کرده باشد.
- شرکتی که قصد گرفتن نمایندگی شرکت اصلی را دارد، شرایط و مدارک لازم در کشور خود را، برای این کار را داشته باشد.
مدارک مورد نیاز برای ثبت نمایندگی
طبق ماده ۵ آیین‌نامه اجرایی قانون اجازه ثبت شعبه یا نمایندگی شرکت‌های خارجی، برای اینکه یک شرکت به طور قانونی نمایندگی شرکت دیگری را بگیرد و این موضوع به شکل رسمی ثبت شود، باید این مدارک به مرجع ثبت شرکت‌ها ارائه شود:
- تصویر قرارداد نمایندگی که با شرکت اصلی منعقد شده است.
- مدارک شناسایی شخص متقاضی؛ برای اشخاص حقیقی، تصویر شناسنامه و نشانی اقامتگاه قانونی و برای اشخاص حقوقی، اساسنامه شرکت، آگهی تاسیس و آخرین تغییرات ثبت شده آن نزد مراجع رسمی لازم است.
- بررسی سابقه فعالیت‌های شخص متقاضی ثبت نمایندگی
- اساسنامه شرکت طرف نمایندگی، آگهی تاسیس و آخرین تغییرات ثبت شده آن نزد مراجع ذی‌ربط
- گزارش فعالیت‌های شرکت اصلی و تبیین دلایل و ضرورت اخذ نمایندگی
- آخرین گزارش مالی تایید شده شرکت اصلی
- معرفی وزارتخانه ذی‌ربط برای ثبت نمایندگی شرکت خارجی
علاوه بر این، باید هزینه‌های مربوط به ثبت نمایندگی پرداخت شده و فیش یا رسید واریز آنها ضمیمه مدارک مذکور شود.
مراحل قانونی ثبت نمایندگی
۱- پس از آماده کردن مدارک لازم برای اخذ نمایندگی یک شرکت، باید به اداره ثبت شرکت‌ها مراجعه کنید.
۲- در این اداره، مدارک شما توسط کارشناسان بررسی می‌شود. اگر این مدارک نقص یا ایراداتی داشته باشند، به شما اعلام می‌شود.
۳- پس از پذیرش درخواست ثبت نمایندگی، این موضوع در روزنامه رسمی آگهی خواهد شد. پس از این مرحله می‌توانید فعالیت تجاری خود را به طور رسمی آغاز کنید.
نکات حقوقی مهم در قرارداد نمایندگی
برای تنظیم قرارداد نمایندگی باید این نکات مهم را در نظر داشته باشید:
- اطلاعات و مشخصات طرفین قرارداد را دقیق و با جزئیات کامل در قرارداد بنویسید.
- موضوع فعالیت نمایندگی، محدوده جغرافیایی که در آن فعالیت خواهد کرد و حدود وظایف و اختیارات نمایندگی شرکت اصلی به صورت دقیق و شفاف در قرارداد نوشته شود.
- تعهدات و مسئولیت‌های طرفین قرارداد باید به صورت دقیق و شفاف در قرارداد ذکر شود.
- در صورتی که قرارداد نمایندگی از نوع انحصاری است، این موضوع حتما باید عنوان شود. در این صورت، شرکت اصلی متعهد می‌شود که در منطقه جغرافیایی یا بازار خاصی که مورد توافق طرفین است، به شخص دیگری نمایندگی ندهد.
- مدت زمان قرارداد از موضوعات مهمی است که باید در قرارداد نمایندگی درج شود. می‌توانید بخشی از قرارداد را به توضیح درباره چگونگی تمدید آن اختصاص دهید.
- امور مالی قرارداد، مانند حق‌الزحمه یا میزان کمیسیونی که برای نمایندگی در نظر گرفته شده، باید به صورت درصدی یا مبلغی معین در اسناد ذکر شود.
- شرایط فسخ قرارداد (یا همان به پایان رساندن قرارداد به صورت یکجانبه از سوی یک طرف قرارداد) به صورت دقیق مشخص شود.
- مرجعی برای حل و فصل اختلافات احتمالی در نظر گرفته شود. این اقدام به تسهیل روند حل و فصل اختلافات کمک خواهد کرد. مرجع مذکور می‌تواند یک فرد یا نهاد، به انتخاب و توافق طرفین باشد.
از آنجایی که تنظیم قرارداد نمایندگی در فرایند اخذ نمایندگی اهمیت بسیاری دارد، بهتر است که این کار را با همراهی یک وکیل یا مشاور حقوقی باتجربه انجام دهید. در پلتفرم حقوقی ترازو، همواره وکلا و مشاوران حقوقی باتجربه و آگاه به قوانین روز مربوط به شرکت‌ها آماده هستند تا به سؤالات شما پاسخ دهند یا به شما در تنظیم قرارداد نمایندگی کمک کنند.
تفاوت اخذ نمایندگی شرکت‌های خارجی و داخلی
اگر قصد اخذ نمایندگی یک شرکت خارجی را دارید، باید بدانید که فعالیت شما باید فقط در چارچوب قوانین مشخصی باشد. این قوانین که در آیین‌نامه مربوط به ثبت شرکت‌های خارجی ذکر شده، حوزه‌های فعالیت نماینده را تعیین می‌کنند که عبارت است از:
- خدمات پس از فروش: ارائه خدمات مربوط به کالاهای یک شرکت خارجی.
- اجرای قرارداد: پیگیری و اجرای قراردادهایی که بین شرکت خارجی و طرف‌های ایرانی بسته شده است.
- سرمایه‌گذاری: بررسی و آماده‌سازی شرایط برای سرمایه‌گذاری شرکت خارجی در ایران.
- همکاری بین‌المللی: همکاری با شرکت‌های فنی و مهندسی ایرانی در پروژه‌های خارج از کشور.
- افزایش صادرات: تلاش برای بیشتر کردن صادرات غیرنفتی از ایران.
- انتقال فناوری: ارائه خدمات فنی و مهندسی و انتقال دانش و فناوری به داخل کشور.
- انجام فعالیت‌های خاص: فعالیت در حوزه‌هایی مانند حمل‌ونقل، بیمه، بازاریابی و بازرسی کالا، به شرط دریافت مجوزهای لازم از نهادهای دولتی.
نکته مهم دیگری که در این ماده قانونی به آن اشاره شده این است که اعطای نمایندگی شرکت خارجی به شرطی خواهد بود که کشور متبوع این شرکت، همین اقدام را برای شرکت‌های ایرانی انجام دهد؛ یعنی نمایندگی شرکت‌های ایرانی در کشور خود را تأیید و ثبت کند.
علاوه بر این، طبق ماده واحده قانون اجازه ثبت شعبه یا نمایندگی شرکت‌های خارجی، شرکت‌های خارجی که در کشور محل ثبت خود شرکت قانونی شناخته می‌شوند و در چهارچوب قوانین و مقررات ایران نسبت به ثبت نمایندگی خود اقدام کرده‌اند، می‌توانند در ایران نمایندگی داشته باشند.
تیم متخصص ترازو با وکلای پایه یک دادگستری آماده ارائه مشاوره تخصصی به سوالات و مسائل شماست.
سخن پایانی
اخذ نمایندگی یک شرکت داخلی یا خارجی یکی از بهترین و مطمئن‌ترین راه‌ها برای راه‌اندازی کسب‌کار است. نمایندگی یک شرکت، یک شخص حقوقی مستقل محسوب می‌شود که با شرکت اصلی قرارداد نمایندگی منعقد کرده است. از آنجایی که قرارداد نمایندگی یکی از مهم‌ترین مدارک مورد نیاز برای ثبت نمایندگی به شمار می‌رود، بهتر است که برای تنظیم آن از یک وکیل یا کارشناس حقوقی باتجربه کمک بخواهید. ما با معرفی وکلای تخصصی و مشاوران حقوقی پلتفرم حقوقی ترازو سعی می‌کنیم در این مسیر کمک حال شما باشیم.
سوالات متداول
آیا اخذ نمایندگی نیاز به ثبت شرکت دارد؟
بله. برای رسمیت یافتن فعالیت‌های نمایندگی باید این موضوع توسط مرجع ثبت شرکت‌ها به ثبت برسد.
هزینه اخذ نمایندگی چقدر است؟
این هزینه بسته به عواملی نظیر داخلی یا خارجی بودن شرکت یا موضوع فعالیت آن متفاوت است. به عنوان مثال، هزینه اخذ نمایندگی یک شرکت فست فود و راه‌اندازی آن در سال ۱۴۰۴، حدود یک تا پنج میلیارد تومان است.
اگر قرارداد نمایندگی فسخ شود، تکلیف چه می‌شود؟
در صورت فسخ این قرارداد برخلاف مفاد آن یا قوانین کشور، می‌توان موضوع را از طریق مراجع قضایی پیگیری کرد. اگر هم برای حل و فصل اختلافات مربوط به این قرارداد داور تعیین شده باشد، داوری می‌تواند راه ساده‌تری برای حل این مشکل باشد.
تگ عنوان: هرآنچه باید درباره اخذ نمایندگی بدانید
تگ متا دیسکریپشن: در این مقاله، به بررسی مفهوم اخذ نمایندگی، تفاوت آن با شعبه شرکت، شرایط ثبت نمایندگی و مراحل قانونی آن و همچنین، نکات مهم قرارداد نمایندگی توضیح داده شده است.