مصرف و نگهداری مشروبات الکلی در نظام شرعی و قانونی ایران ممنوع بوده و نهتنها از منظر شرع حرام محسوب میشود، بلکه بر اساس قوانین کیفری کشور نیز یک جرم تعزیری یا حدی تلقی میشود. این جرمانگاری از یک سو ریشه در آموزههای فقهی دارد و از سوی دیگر ناشی از خطرات اجتماعی و فردی است که نوشیدن الکل برای افراد و جامعه ایجاد میکند. فردی که الکل مصرف میکند، قدرت کنترل ذهنی و رفتاری خود را تا حد زیادی از دست میدهد و این موضوع میتواند منجر به بروز خشونت، وقوع تصادفات، کاهش بهرهوری و اختلال در نظم عمومی شود. از همین رو، قانونگذار برای مصرف، نگهداری، خرید و فروش و حتی تولید مشروبات الکلی مجازاتهای سنگینی در نظر گرفته است.
در این مقاله از پلتفرم حقوقی ترازو قصد داریم به بررسی دقیق قوانین مربوط به نگهداری مشروبات الکلی در منزل و خودرو بپردازیم. همچنین توضیح میدهیم در چه شرایطی امکان کاهش مجازات یا استفاده از ظرفیتهای قانونی برای دفاع از متهم وجود دارد. اگر شما یا نزدیکانتان درگیر چنین پروندهای هستید، مطالعه این مطلب میتواند راهنمای خوبی برای شما باشد.
مجازات نگهداری مشروبات الکلی در منزل
نگهداری مشروبات الکلی یک جرم تعزیری است؛ در حالیکه مصرف مشروبات مشمول حد شرعی است. طبق ماده 702 قانون مجازات اسلامی، هر فردی که اقدام به تولید، خرید، فروش، حملونقل یا نگهداری مشروبات الکلی کند یا آنها را در اختیار دیگران بگذارد، به مجازات زیر محکوم خواهد شد:
- حبس از ۶ ماه تا یک سال
- 74 ضربه شلاق
- پرداخت جزای نقدی معادل ۵ برابر ارزش عرفی (تجاری) مشروبات الکلی
این مجازات غیرقابل تعلیق است؛ یعنی قاضی نمیتواند حکم را معلق کند یا اجرای آن را به تعویق بیندازد. بنابراین، حتی افرادی که برای اولین بار مرتکب این جرم میشوند، در معرض مجازات کامل قرار دارند.
حکم شرعی نگهداری شراب در خانه
مجازات نگهداری مشروبات الکلی در خانه، بهعنوان یک جرم تعزیری تعریف میشود. این در حالی است که مجازات مصرفکننده، از نوع حدی تعیین شده است. مطابق با ماده ۷۰۲ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)، هر شخصی که در زمینه تولید، خرید، فروش و حمل و نقل یا نگهداری مشروبات الکلی فعالیت کند، یا آنها را در اختیار دیگران قرار دهد، محکوم به ۶ ماه تا یک سال حبس، تا ۷۴ ضربه شلاق و همچنین پرداخت جزای نقدی معادل ۵ برابر ارزش عرفی (تجاری) کالای مذکور خواهد شد.
حکم گرفتن مشروب در ماشین
نگهداری مشروبات الکلی در خودرو همانند خانه مشمول ماده ۷۰۲ تعزیرات خواهد بود. بر اساس این ماده، هرکس مشروبات الکلی را تولید کند، بخرد، بفروشد، در معرض فروش قرار دهد، حمل و نگهداری کند یا در اختیار دیگری قرار دهد محکوم میشود.
در این مورد هم حکم فرد محکوم ۶ ماه تا یک سال حبس، هفتاد و چهار (۷۴) ضربه شلاق و پرداخت جزای نقدی به میزان ۵ برابر ارزش عرفی (تجاری) کالای یادشده محکوم میشود.
ضبط خودروی حامل مشروبات الکلی
قانونگذار در تبصره یک ماده ۷۰۳ قانون مجازات اسلامی، به تعیین تکلیف در مورد خودروی حامل مشروب پرداخته است. البته باید توجه داشت که این مجازات در مواردی است که میزان مشروبات الکلی بیش از ۲۰ لیتر باشد و در مورد موارد کمتر به همان مجازات مقرر در ماده ۷۰۲ اکتفا خواهد شد. مطابق این ماده کسی که بیش از ۲۰ لیتر مشروب در ماشین داشته باشد، علاوه بر مجازات ماده ۷۰۲، خودروی او ضبط می شود. در این مورد ۲ حالت پیشبینی شده است:
- حمل و نگهداری مشروبات الکلی در خودرو، با اطلاع مالک وسیله نقلیه باشد. در این حالت، وسیله نقلیه به نفع دولت ضبط خواهد شد.
- حمل و نگهداری مشروبات الکلی در خودرو، بدون اطلاع مالک وسیله نقلیه باشد. در این صورت، فرد متهم به پرداخت جریمه نقدی معادل قیمت وسیله نقلیه خواهد بود. این مجازات و جریمه مالی، علاوه بر تنبیهات مقرر در ماده ۷۰۲ قانون مجازات برای حمل و نگهداری مشروبات الکلی تعیین شده است.
اگر شما یا اعضای خانوادهتان با چنین پروندهای مواجه شدید، بهتر است بدون اتلاف وقت با یک وکیل متخصص مشورت کنید. تیم وکلای ترازو با تجربه فراوان در پروندههای کیفری مرتبط با مشروبات الکلی میتواند بهترین استراتژی دفاعی را برای شما طراحی کند.

تیم متخصص ترازو با وکلای پایه یک دادگستری آماده ارائه مشاوره تخصصی به سوالات و مسائل شماست.
حکم نگهداری شیشه خالی مشروب
بر اساس ماده 20 قانون اصلاح مبارزه با مواد مخدر، تنها نگهداری ادوات مصرف موادمخدر جرم محسوب میشود. در این مورد تفاوتهایی با جرایم مواد مخدر وجود دارد. بنابراین، نگهداری بطری یا شیشه خالی مشروبات الکلی جرم نیست و مشمول مجازات نمیشود.
حکم تولید مشروب در خانه
تولید مشروبات الکلی در منزل نیز جرم است و مطابق ماده 702 قانون مجازات اسلامی مجازاتهایی نظیر موارد زیر برای آن تعیین شده است:
- ۶ ماه تا یک سال حبس
- تا 74 ضربه شلاق
- پرداخت جزای نقدی معادل ۵ برابر ارزش عرفی محصول
همچنین بر اساس قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، در صورت وجود شرایط تخفیف، دادگاه میتواند مدت حبس را کاهش دهد.
جریمه هر لیتر مشروب دستساز
جریمه نقدی برای مشروبات دستساز بر اساس نرخ روز تعیین میشود. یعنی اگر ارزش هر لیتر مشروب در بازار مشخص باشد، فرد متهم موظف است ۵ برابر همان مبلغ را بهعنوان جزای نقدی بپردازد.
رسیدگی به جرم حمل و نگهداری مشروبات الکلی
رسیدگی به پروندههای مربوط به مشروبات الکلی چند مرحله دارد:
1- دستگیری متهم توسط ضابطان قضایی یا طرح شکایت خصوصی
2- ارسال پرونده به دادسرا و انجام تحقیقات مقدماتی
3- صدور قرار نهایی (مانند جلب به دادرسی) توسط بازپرس
4- ارجاع پرونده به دادستان و صدور کیفرخواست
5- ارسال پرونده به دادگاه کیفری ۲ برای تعیین حکم
جریمه نقدی حمل مشروبات الکلی چقدر است؟
همانطور که در ماده ۷۰۲ قانون مجازات اسلامی ذکر شده، جریمه نقدی حمل مشروبات الکلی معادل ۵ برابر ارزش عرفی (تجاری) کالای مورد نظر است. این مبلغ بر اساس قیمت روز و ارزش تجاری آن کالا توسط کارشناس تعیین میشود.
تعلیق مجازات حمل مشروبات الکلی چیست؟
بر اساس قانون، مجازاتهایی که جنبه حدی دارند، مانند شلاق، غیرقابل تعلیق هستند. با این وجود مجازاتهای تعزیری مانند حبس و جزای نقدی میتوانند تحت شرایطی تعلیق شوند. تعلیق مجازات به این معناست که اجرای مجازات به مدت مشخصی متوقف میشود و در صورتی که فرد در این مدت مرتکب جرم جدیدی نشود، مجازات او بخشیده میشود. اما همانطور که اشاره شد، مجازات حمل و نگهداری مشروب نوعی مجازات غیرقابل تعلیق محسوب میشود.
تخفیف در مجازات نگهداری مشروبات الکلی
اگرچه مجازاتهای حدی قابل تخفیف نیستند، اما در مجازاتهای تعزیری مانند حبس و جریمه نقدی، میتوان از عوامل تخفیف استفاده کرد. بر اساس ماده ۶ قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، اگر متهم سابقه کیفری نداشته باشد، همکاری خوبی با مراجع قضایی داشته باشد، یا شرایط خاصی مانند بیماری یا کهولت سن داشته باشد، میتوان برای تخفیف در مجازات نگهداری مشروبات الکلی اقدام کرد.
در چنین مواردی، مشاوره با تیم حقوقی ترازو میتواند راهگشا باشد. کافی است پرسش خود را از طریق بخش مشاوره حقوقی آنلاین مطرح کنید.

میتونید سوالاتتون رو به صورت رایگان از کارشناسان متخصص ما بپرسید. در زودترین زمان ممکن، پاسخگوی شما خواهیم بود.
مجازات نگهداری مشروبات خارجی با دستساز فرق دارد؟
خیر، از نظر قانونی مجازات نگهداری مشروبات الکلی خارجی با دستساز تفاوتی ندارد. هر دو مورد مشمول ماده ۷۰۲ قانون مجازات اسلامی هستند و مجازات نگهداری مشروبات الکلی برای آنها یکسان است. تنها تفاوت در ارزش عرفی کالاست که بر اساس آن، مبلغ جریمه نقدی متفاوت خواهد بود. در برخی موارد، نگهداری مشروبات الکلی خارجی ممکن است علاوه بر مجازاتهای فوق، جرم قاچاق کالا نیز محسوب شود.
درباره «خانهای که در آن شراب خورده شود»
در فقه و قانون، خانهای که در آن مشروب نگهداری یا مصرف شود، بهعنوان مکانی آلوده شناخته میشود. حتی در برخی پروندهها مشاهده شده است که قاضی از این موضوع برای تشدید مجازات استفاده کرده است.
نمونه رأی برائت در پرونده نگهداری مشروب
برای آشنایی بیشتر با روند رسیدگی، در ادامه نمونهای از رأی برائت ارائه شده است که نشان میدهد اگر مالکیت مشروبات مکشوفه قابل اثبات نباشد، امکان تبرئه وجود دارد.
در خصوص واخواهی آقای ……….. به وکالت از آقای ……… فرزند …….؛ و خانم ……….. فرزند ……… نسبت به دادنامه شماره …………… مورخ 91/01/24 صادره از این دادگاه که به موجب آن هر یک از واخواهها به اتهام مشارکت در نگهداری نیم لیتر مشروب الکلی دستساز به پرداخت 2 میلیون ریال جزای نقدی بدل از حبس و یک میلیون ریال جزای نقدی بدل از شلاق و نیز پرداخت 375 هزار ریال جزای نقدی به عنوان 5 برابر ارزش عرفی مشروب مکشوفه در حق صندوق دولت جمهوری اسلامی ایران محکوم شدهاند.
در این مرحله از رسیدگی متهمان در دفاع از خود اظهار کردهاند مشروب مکشوفه از رستوران که یک محل عمومی است و رانندگان خودروهای کسب و سنگین و اتوبوسهای مسافربری در آن جهت صرف غذا حاضر میشوند و افراد زیادی به آنجا رفت و آمد دارند. لذا منکر مالکیت مکشوفه شدهاند و از طرفی نیز مأمورین کاشف، مشروب را از دست متهمان نگرفته و از زیر صندلی رستوران کشف کردهاند.
لذا مالکیت مشروب مکشوفه به متهمان محل تردید است و واخواهی نامبردگان در این محل از رسیدگی مؤثر در مقام بوده مستندا به اصل کلی اصاله البرائت حکم به برائت مشاور الیها صادر و اعلام میشود. رای صادره حضوری ظرف ۲۰ روز پس از ابلاغ قابل تجدید نظر خواهی در محاکم تجدید نظرات مرکزی است.
سخن پایانی
حمل مشروبات الکلی و ساخت آنها طبق ماده ۷۰۲ و ۷۰۳ قانون مجازات اسلامی، جرم است. در صورت نگهداری مشروبات، مجازاتهایی مانند حبس، شلاق و پرداخت جزای نقدی برای متهم تعیین شده است؛ بنابراین، علاوه بر صدماتی که خرید و مصرف مشروبات تقلبی برای فرد دارند، کسانی که این ترکیبات را نگهداری میکنند نیز به عنوان مجرم شناخته میشوند.
در صورتی که در زمینه پروندههای مطرح شده در این زمینه نیاز به دریافت کمک دارید، با تیم متخصص حقوقی ترازو در ارتباط باشید. وکلای پایه یک باتجربه ترازو، برای به نتیجه رساندن کلیه پروندههای حقوقی و کیفری کمکتان میکنند.
سوالات متداول
آیا نگهداری مشروب جرم است؟
بله، نگهداری مشروبات الکلی در ایران بر اساس قوانین اسلامی و قانون مجازات اسلامی جرم محسوب میشود. مطابق با این قانون، متهم این موضوع ممکن است با مجازاتهایی نظیر شلاق، جریمه نقدی یا حتی حبس مواجه شود.
نگهداری مشروبات الکلی خارجی آیا قاچاق کالا نیز محسوب میشود؟
نگهداری مشروبات الکلی خارجی در ایران به عنوان یک عمل غیر قانونی شناخته میشود. ورود، توزیع و نگهداری این نوع مشروبات بدون مجوز معتبر میتواند منجر به پیگرد قانونی و تحمیل مجازاتهای سنگین از جمله جریمه نقدی و حبس شود.
حکم نگهداری شیشه خالی مشروب چیست؟
بر اساس ماده ۲۰ قانون اصلاح مبارزه با مواد مخدر، نگهداری بطریهای خالی مشروبات الکلی تحت شمول این قانون قرار نمیگیرد و از منظر قانونی جرم محسوب نخواهد شد.
حکم تولید مشروب در خانه چیست؟
تولید مشروبات الکلی نیز در ماده ۷۰۲ قانون مجازات اسلامی، به عنوان یک جرم تلقی شده است و مجازاتهایی مانند حبس و شلاق برای آن تعیین شده است.

سلام
اگه کسی رو بدونیم ک ت کار تولید و فروش شراب باشه (ساقیگری)
و گاه و بیگاه ت خونهشون شراب مخفی کرده (از داخل خونه ک خبر نداریم حالا امروز چیزی توش هست یا خالی کرده فردا مجدد بیاره)
۱. چجوری میشه به پلیس خبر داد بیان بگیرنش ب نحوی ک هویت منم ناشناس و مخفی بمونه و برای خودم مشکلی پیش نیاد
۲. مجازاتش برای بار دوم دستگیری چیه؟
(این شخص۳سال پیش هم گرفتنش و یکسال حبس بود)
ممنون میشم کامل راهنماییم کنید. تشکر
سلام
اصولا باید با مرکز فوریتهای پلیسی تماس بگیرید.
سلام بنده یکسال پیش چندتاشیشه خارجی مشروب ازم گرفتن وجریمه شدم دوسال تعلیقی۶ماه حبس برام حکم دادند حالا بعدازیکسال دوباره دولیتر مشروب ازم گرفتن ایا جریمه دارم یا حبس هم دارم ممنون میشم جواب بدهید
سلام
اصولا چنانچه محکومی که مجازات او معلق شده است در مدت تعلیق بدون عذر موجه از دستورهای دادگاه تبعیت نکند، دادگاه صادرکننده حکم قطعی می تواند به درخواست دادستان یا قاضی اجرای احکام، برای بار اول یک تا دو سال به مدت تعلیق اضافه یا قرار تعلیق را لغو نماید. تخلف از دستور دادگاه برای بار دوم، موجب الغای قرار تعلیق و اجرای مجازات می شود. با این حال هرگاه محکوم از تاریخ صدور قرار تا پایان مدت تعلیق، مرتکب یکی از جرائم عمدی موجب حد، قصاص، دیه یا تعزیر تا درجه هفت شود، پس از قطعیت حکم أخیر، دادگاه قرار تعلیق را لغو و دستور اجرای حکم معلق را نیز صادر و مراتب را به دادگاه صادرکننده قرار تعلیق اعلام می کند. دادگاه به هنگام صدور قرار تعلیق به طور صریح به محکوم اعلام می کند که اگر در مدت تعلیق مرتکب یکی از جرائم فوق شود، علاوه بر مجازات جرم أخیر، مجازات معلق نیز درباره وی اجراء می شود.
بنده از اقلیت های مصیحی هستم و برای اولی بار در منزل برای مصرف خودمان و مراسماتمان ۵۰ لیتر مشروب گرفته اند و با وثیقه ۴۰۰ میلین آزاد شدم میخواهم بدانم در پرونده بنده نیز فقط نگهداری قید شده چه جریمه ای باید تحمل کنم
شوهر منم مست میکنه آزار میده جایی هست که باهاشون برخورد بشه شماره ای هست اطلاعات بدیم
مصرف کردن با پلیس تماس بگیرین بیان ببرنش