در هفتههای اخیر، کلیات طرحی با عنوان «اصلاح قانون مهریه» در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید؛ طرحی که واکنشهای گستردهای را تا به امروز به دنبال داشته است. این طرح آنقدر حاشیه به همراه داشت که پیش از مطرح شدن در صحن علنی در اردیبهشت ۱۴۰۴، دوباره برای بررسی بیشتر به کمیسیون حقوقی و قضایی ارجاع داده شد.
بر اساس صحبتها و مصاحبههای نمایندگان کمیسیون حقوقی و قضایی، مطابق با مفاد این طرح، سقف مهریهای که مشمول ضمانت اجرایی (حبس) میشود، از ۱۱۰ سکه به ۱۴ سکه کاهش خواهد یافت. به زبان ساده در صورت تصویب نهایی این طرح، مهریههایی که بیش از ۱۴ سکه تعیین شوند، دیگر دارای ضمانت اجرایی کیفری مندرج در قانون «نحوه اجرای محکومیت های مالی» نخواهند بود؛ در صورت شکایت زوجه برای دریافت مهریه و عدم توانایی مالی زوج، مجازات زندان برای زوج پس از پرداخت ۱۴ سکه حذف میشود. پس از انتشار این اخبار جدید، دوباره موضوع حقوق زن در ازدواج مطرح شده است. بررسی جزئیات این طرح را در بلاگ پلتفرم حقوقی ترازو بخوانید.
هدف از کاهش مهریه به ۱۴ سکه چیست؟
به گفته موافقان طرح، هدف اصلی این اصلاحیه کاهش ورودی پروندههای مهریه به دادگاهها و جلوگیری از زندانی شدن مردانی است که توانایی مالی پرداخت مهریههای بالا را ندارند. بر اساس این طرح، در صورت ناتوانی زوج در پرداخت، قسطبندی مهریه در دستور کار قرار میگیرد و به جای زندان، استفاده از پابند الکترونیکی به عنوان مجازات جایگزین، اجرایی میشود.
ابهاماتی درباره استفاده از پابند الکترونیکی
یکی از مهمترین ابهامات در این طرح، نحوه اجرای مجازات با استفاده از پابند الکترونیکی است. طبق قوانین فعلی، افرادی که از این ابزار استفاده میکنند، باید در محدوده مکانی مشخص (مانند محل سکونت) باقی بمانند. خروج از این محدوده یا دستکاری پابند به تشکیل پرونده جدید و بازداشت فرد منجر میشود.
سؤال مهم اینجاست که افرادی همچون رانندگان یا کسانی که خارج از شهر محل سکونت خود مشغول به کار هستند، چگونه میتوانند با وجود این محدودیتها به فعالیت خود ادامه دهند و درآمدی کسب کنند؟
از سوی دیگر، هزینه خرید یا اجاره پابند نیز بر عهده محکوم است و دستگاه قضایی در حال حاضر هزینههای آن را پرداخت نمیکند!
مشکل دیگری هم وجود دارد؛ این ابزار در حال حاضر تنها در برخی از شهرهای بزرگ کشور در دسترس است و استفاده از آن در تمام شهرهای ایران فعلا ممکن نیست.
مخالفتها با کاهش سقف مهریه
نمایندگان مخالف و فعالان حقوق زنان، کاهش سقف ضمانت اجرایی مهریه از ۱۱۰ سکه به ۱۴ سکه را بدون در نظر گرفتن جایگزینهای حمایتی مؤثر، عاملی مهم در تضعیف حقوق زنان میدانند. هرچند مهریه بیش از ۱۴ سکه همچنان در عقدنامه ثبت میشود، اما زن تنها میتواند برای ۱۴ سکه تقاضای اجرای مقررات جزایی یا حبس مندرج در قانون را کند. در خصوص مابقی مهریه، دادگاه بر اساس وضعیت مالی زوج میتواند تصمیم به تقسیط یا صدور حکم عدم توانایی در پرداخت صادر کند.
کارشناسان حقوقی ترازو در همه ساعات شبانهروز، رایگان به سوالات شما درباره این طرح جدید و تغییراتی که در قانون پیشبینی شده پاسخ میدهند.
میتونید سوالاتتون رو به صورت رایگان از کارشناسان متخصص ما بپرسید. در زودترین زمان ممکن، پاسخگوی شما خواهیم بود.
جزئیات طرح کاهش مهریه به ۱۴ سکه
۱- حبسزدایی: جدیدترین تغییراتی که در قانون مهریه پیشبینی شده در راستای سیاست حبسزدایی قوهقضاییه است. در این راستا با کاهش مهریه به ۱۴ سکه، صدور احکام جلب تغییر میکند. در حالی که کل مهریه همچنان یک دین مالی بر ذمه مرد شناخته میشود، اما ضمانت اجرای حبس برای عدم پرداخت آن محدود خواهد شد. این تغییر به معنای بخشوده شدن مهریه نیست؛ بلکه سقف حمایت کیفری را محدود کرده و زوجه را برای مطالبه مابقی سکهها، ملزم به پیگیری از طریق توقیف اموال (اجرای ثبت) میکند.
۲- تغییر در روند اثبات اعسار: در رویه قضایی جدید، به استطاعت مالی زوج پیش از هرگونه اقدام قهری تاکید شده است. درحالیکه قبلاً بار اثبات ناتوانی مالی (اعسار) بر عهده مرد بود، اکنون دادگاهها موظفند ابتدا توانایی مالی مرد را احراز کنند و بعد از آن دستورات محدودکننده صادر شود. این تغییر باعث میشود محدودیتهایی مانند حکم جلب، صرفاً برای مردانی که تمکن مالی دارند و از پرداخت مهریه خودداری میکنند، اعمال شود. این رویکرد، مکمل سیاست کاهش مهریه به ۱۴ سکه است تا افراد کمبضاعت بهصرف بدهکاری و بدون اثبات تمکن مالی، راهی زندان نشوند.
۳- تغییر در روند انتقال اموال: برای جلوگیری از انتقال صوری اموال برای فرار از پرداخت مهریه، تعریف زمان وقوع جرم فرار از دین تغییر کرده است. در قانون جدید، انتقال اموال توسط زوج از زمان ثبت رسمی دادخواست مطالبه مهریه در دادگاه یا سازمان ثبت، جرم محسوب میشود. این تغییر، به نفع زوجه است. پیش از این، اثبات فرار از دین بسیار دشوار بود و فرآیند رسیدگی طولانی میشد.
۴- ساز و کارهای غیر نقدی: سیاستهای جدید، به دنبال ترویج ابزارهای مالی نوین به جای تعیین مهریه صرفاً به شکل سکه هستند. قرار است با راهاندازی سامانهای برای داراییهای تضمینشده ازدواج، این امکان را فراهم شود که مهریه به صورت غیرنقدی (مانند سهام، سپرده بانکی، یا بیمه عمر) هم تعیین شود. با این کار ارزش مهریه را در گذر زمان حفظ میکند. ضمن اینکه فرآیند وصول و اجرای مهریه از حالت کیفری (جلب و زندان) خارج کرده و به یک فرآیند مالی و ثبتی تبدیل میشود. این ابزارهای قانونی، در کنار طرح کاهش مهریه به ۱۴ سکه، به دنبال ساماندهی تعهدات مالی در ازدواج هستند.
این قانون شامل مهریههای قبلی نیز میشود؟
ماده ۴ قانون مدنی، بر قاعده عطف به ماسبق نشدن قانون تصریح میکند. پس چنانچه در این طرح، تبصره یا مادهای خاص بر زمان اجرای قانون پیش از تصویب تاکید نداشته باشد، مانند دیگر قوانین، کاهش مهریه به ۱۴ سکه عطف به ماسبق نمیشود. به عبارتی، این قانون تنها در مورد ازدواجهایی که پس از تصویب و ابلاغ آن ثبت میشوند، اجرایی خواهد بود.
بهترین راهکار برای داشتن ضمانت اجرایی در ازدواج
قانون مهریه هنوز درگیر و دستخوش تغییراتی است و به نظر میرسد این موضوع به زودی خاتمه نمییابد. در این شرایط تکیهکردن به مهریههای سنگین دیگر برای زنان کافی و حتی منطقی نیست. همانطور که بارها کارشناسان حقوقی ترازو تاکید کردهاند، بهترین انتخاب داشتن حقوق متقابل، برابر و دریافت شروط ضمن عقد در زمان ازدواج است؛ از حق تحصیل و اشتغال گرفته تا حق خروج از کشور، حق انتخاب محل زندگی، حق طلاق، حق حضانت در شرایط خاص و حق وکالت در طلاق.
این شروط نهتنها باعث میشود زن در آینده وابسته به مهریه نباشد، بلکه بیشک زندگی مشترک را منصفانهتر میکند و امکان سوءاستفاده طرفین یا فشارهای مالی و حقوقی را کاهش میدهد. در واقع، اگر قرار باشد یکی از طرفین در آینده کمتر آسیب ببیند، این اتفاق فقط با قرارداد عادلانه و آگاهانه ممکن است. تنظیم شروط ضمن عقد در عقدنامه به شکلی که ضمانت اجرایی داشته باشد و تنها یک ورقه بدون ارزش نباشد کار سادهای نیست. حتما،به ویژه در تنظیم سند گرفتن حق طلاق، با وکلای پلتفرم حقوقی ترازو مشورت کنید تا در صورت نیاز، مدرکی که در دست دارید کارآمد باشد.
تیم متخصص ترازو با وکلای پایه یک دادگستری آماده ارائه مشاوره تخصصی به سوالات و مسائل شماست.
یکی گفته بود بیایم قانون تصویب کنیم اموال شوهر رو موقع طلاق با زن نصف کنیم!!!!
خب آقا یا خانم نامحترم که این حرف رو میزنی این چه فرقی با همون اخاذی و کاسبی مهریه داره؟ اینکه اتفاقاً بیشتر به نفع عده ای هستش. بدون دردسر بعضی دختر ها که نون شون از این راه هست نصف اموال هرکی رو که بخوان بالا میکشند دیگه
حتی از قانون مهریه سنگین هم بدتره
قانون مزخرف باید اصلا شل من سال ۹۷ ۱۵ تا پیش پر اخت دادم الان هر ۶ ماه یه سکه میدم
با این وضعیت قیمت سکه بیکاری و هزار مشکل بچه زی. دوسال با ازدواج مجدد و کوفت ودرد باید از حق زن و بچم بزنم به کاسب مهریه پول بدم
ااین قانون مثل قانون کاهش مهریه به ۱۰۵تا باعث بی بندوباری بیشتر مردا میشه
مردا جدیدا راحتر طلاق میدن و بچه هم واسشون مهم نیست
بنظرم با این قانون ازدواج فقط واس دخترا فقیر و بیچاره میشه که بدبخت بخاطر ۱۴سکه اازدواج کرده
اتفاقاً مهریه های سنگین باعث درهم شکستن بنیان خانواده ها و بالا رفتن آمار طلاق است
اگر میخوای شوهرت رو بزور نگه داری یا اینکه هر وقت خواستی مهریه رو بگذاری اجرا و جیبش رو تیغ بزنی. فقط همین رو بدون زهی خیال باطل
من منصف هستم مهریه باید باشه ولی در حد توان مَرد نه این رقم های ۵۰ و ۱۰۰ سکه که واقعاً وحشتناکه
الان هم که با این وضعیت بی بند و باری و اقتصادی بد جامعه از هر ۴ ازدواج حداقل یکیش داره به طلاق میرسه
با سلام و تشکر از کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس بابت کوتاه نمودن دست سواستفاده گران از امر مهریه و جمع کردن بساط باندهای مرتبط… بلاشک خسارات معنوی و مادی حاصل از ترفند مهریه، موجبات نابودی زندگانی سه نسل از یک خانواده را رقم میزند.
ضمن احترام به حقوق بانوان ، اعتقاد قاطع دارم بانوان نجیبی که واقعا به قصد زندگی وارد حریم زندگی خانوادگی میشوند، به معنای واقعی نقش همسر، همراه، همدل و شریک زندگی را بر عهده میگیرند و دنبال جنگولک بازی نخواهند رفت. برای مواردی هم که حق با زوجه باشد و ادامه زندگی مشترک میسر نباشد، راهکار مناسب در این قانون جدید، چاره اندیشی شده است
اطلاعات غلط ندین معلومه که رو ازدواج های قبلی هم اثر میگذارد و همه بدهی های مهریه را مشمول میشه واقعا یک حقوقدان ندارید
طبق معمول فقط دنبال این هستن که مردم رو بندازن به جون همدیگه و راحت به بخور بخورشون ادامه بدن
دری وری نگو یه سر به زندان ها بنداز ببین چه قدر مهریه های سنگین عواقب بدی داشته واقعاً چرا جوانان حتی از ازدواج باید فراری باشن؟
مهریه سنگین قانون بیخودی بود که واقعاً نیاز به اصلاح داشت
یعنی منطقی است پول دیه ۲۰ – ۳۰ تا آدم هزینه مهریه یک خانم باشه؟!!! که اون هم هر وقت خواست زندگی یکی رو به کل بالا بکشه