شرایط سلب امتیاز سیم کارت‌های دائمی و اعتباری در سال ۱۴۰۳

در صورت ارتکاب جرایمی مانند مزاحمت تلفنی یا کلاه‌برداری توسط فردی با استفاده از یک سیم‌کارت، اولین شخصی که در مراجع قضایی باید به‌خاطر این عمل مجرمانه پاسخگو باشد، مالک آن سیم‌کارت است، حتی اگر در واقعیت سیم‌کارت تحت تصرف وی نباشد.

در جامعه امروزی، تعداد زیادی از افراد مالک سیم‌کارت‌هایی هستند که به دلایل مختلف تحت تصرف آن‌ها نیست و در اختیار دیگران قرار دارد. به‌عنوان مثال، ممکن است فردی در سال‌های گذشته یک سیم‌کارت را فروخته باشد، بدون این که مراحل قانونی مربوط به انتقال رسمی مالکیت آن انجام شود. همچنین، ممکن است سیم‌کارتی که در اختیار شخصی بوده، مفقود شده باشد و آن فرد به دلیل ارزش مالی پایین این سیم‌کارت، اقدام لازم برای اعلام مفقودی را دنبال نکرده باشد.

به همین دلیل، قانون‌گذار شرایطی برای مالکان سیم کارت‌ها فراهم کرده، تا با سلب امتیاز سیم کارت از بروز عواقب استفاده از سیم کارت توسط فرد دیگر اجتناب کنند. به منظور تسهیل فرآیند، افراد مختلف می‌توانند بدون نیاز به مراجعه حضوری به دفاتر مربوطه، با استفاده از سامانه سلب امتیاز مالکیت سیم‌کارت، نسبت به سلب امتیاز سیم کارت‌های خود از جمله همراه اول، ایرانسل و رایتل اقدام کنند.

سلب امتیاز سیم کارت به چه معناست؟

سلب امتیاز سیم کارت به معنای انتقال مالکیت سیم‌کارت‌های اعتباری یا دائمی است که قبلاً به نام شما خریداری شده‌اند. این فرآیند می‌تواند از طریق دو روش حضوری و غیرحضوری انجام شود. در روش حضوری، لازم است که سیم‌کارت فعال و در دسترس باشد. سپس با در دست داشتن کارت ملی باید به یکی از نمایندگی‌های اپراتورهای تلفن همراه یا دفاتر پیشخوان دولت مراجعه کنید. اما در روش غیرحضوری اصلاً نیازی نیست که سیمکارتتان فعال و در دسترس باشد، شما می‌توانید با اپلیکیشن‌های مربوطه خیلی راحت، مدیریت سیم‌کارت‌هایی که بنام شما هستند را در دست بگیرید.

سلب امتیاز به دلیل بدهی

دیوان عدالت اداری در رأی شماره ۱۷۸۴۶۰ خود در تاریخ ۱۴۰۳/۰۱/۲۸ مصوبه کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات را که به اپراتورهای تلفن همراه اجازه می‌داد پس از گذشت ۶ ماه از عدم استفاده، سیم‌کارت‌های بلااستفاده را مسدود و امتیاز آن‌ها را سلب کنند، ابطال کرد. این رأی به نفع مشترکین تلفن همراه صادر شده و اپراتورهای موبایل را از مسدودسازی و سلب امتیاز سیم کارت‌ها در صورت عدم پرداخت قبوض یا عدم استفاده از سیم‌کارت برای مدت شش ماه، منع می‌کند.

دیوان عدالت اداری دلایل ابطال این مصوبه را به شرح زیر، مشهور به بخشنامه عدم سلب امتیاز از سیم کارت اعلام کرده‌ است:

«با توجه به اینکه بر اساس مقررات مورد شکایت اعلام شده است که چنانچه برای مدتی قبض تلفن همراه پرداخت نشود و به هر دلیلی از آن استفاده نگردد، سیم‌کارت فرد مسدود شده و سلب امتیاز می‌گردد و وضع این حکم خارج از حدود اختیارات کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات به شرح مقرر در ماده ۵ قانون وظایف و اختیارات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و مغایر با اصول بیست و دوم و چهل و هفتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و مواد ۳۰، ۳۱ و ۴۰ قانون مدنی است، لذا عبارت “۶ ماهه با موضوع تخلیه خط تلفن” از بند ۲ ماده ۳ و بند ۳ ماده ۳ و تبصره‌های ۱ و ۲ و ۳ ذیل آن و بند ۴ ماده ۳ و بند ۵ ماده ۴ و عبارت “قبل از جمع‌آوری و تخلیه” از بند ۶ ماده ۴ و بند ۷ ماده ۴ همه از مصوبه شماره ۱ جلسه شماره ۱۶۶ مورخ ۱۳۹۲/۳/۳۰ کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات به دلیل خروج مرجع تصویب‌کننده آن از حدود اختیارات و مغایرت مقررات مزبور با قانون، مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و مواد ۱۳ و ۸۸ قانون دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ از تاریخ تصویب ابطال می‌شود. این رأی بر اساس ماده ۹۳ قانون دیوان عدالت اداری (اصلاحی مصوب ۱۰/۲/۱۴۰۲) در رسیدگی و تصمیم‌گیری مراجع قضایی و اداری معتبر و مالک عمل است.»

سلب امتیاز به دلیل عدم استفاده سیمکارت

دیوان عدالت اداری اپراتورها را از سلب امتیاز سیم کارت مشترکین و مسدودسازی آن به دلیل عدم پرداخت قبوض منع می‌کند. در واقع، دیوان عدالت اداری بخشی از مصوبه کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات را به علت مغایرت با اصول ۲۲ و ۴۷ قانون اساسی و مغایرت با مواد ۳۰، ۳۱ و ۴۰ قانون مدنی و خارج بودن از حدود اختیارات کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات، که طبق آن اپراتورهای تلفن همراه حق مسدودسازی و سلب امتیاز سیم کارت را در پی عدم پرداخت قبوض و عدم استفاده از سیم‌کارت به مدت ۶ ماه را داشتند، به نفع مشترکین تلفن همراه ابطال کرده است.

سلب امتیاز سیم کارت دائمی

اپراتورهای همراه اول و ایرانسل دارای قوانین مشخصی برای سلب امتیاز سیم کارت‌های خود هستند. اپراتور ایرانسل به کاربران این امکان را می‌دهد که در مدت ۲۸ روز پس از صدور قبض نسبت به پرداخت آن اقدام کنند. به این ترتیب، اگر مبلغ مربوطه طی این زمان تسویه نشود، خط کاربر تبدیل به حالت یک‌طرفه خواهد شد. علاوه بر این، در صورت عدم پرداخت بدهی تا ۵۷ روز بعد، وضعیت خط به حالت تعلیق دو طرفه تغییر خواهد کرد. چنانچه سیم‌کارت به مدت یک سال همچنان در وضعیت تعلیق دو طرفه باقی بماند، امتیاز مالکیت آن سلب خواهد شد و جهت بازپس‌گیری مجدد سیم‌کارت باید با آگاهی از قوانین مربوط به بازیابی سیم کارت‌های سلب شده‌ی اپراتورهای همراه اول و ایرانسل اقدام شود.

اپراتور همراه اول با ایرانسل قوانین متفاوتی دارد. در صورتی که مبالغ مربوط به دو دوره قبوض سیم کارت همراه اول پرداخت نشود، حتی اگر این مبلغ ناچیز باشد، اخطار تعلیق یک طرفه برای مشترک صادر خواهد شد. همچنین، چنانچه بدهی همچنان تسویه نگردد، خط به حالت تعلیق یک طرفه درآمده و محدودیت‌هایی برای کاربر اعمال می‌شود.

پس از این مرحله، مشتری‌ها بین ۲ هفته تا یک سال فرصت خواهند داشت تا نسبت به پرداخت قبض اقدام کنند. مهلت تعیین‌شده بستگی به میزان بدهی دارد و در صورت عدم پرداخت طی این مدت نیز، خط وارد وضعیت تعلیق دو طرفه خواهد شد. سپس کاربران مجددًا برای تسویه بدهی خود یک سال دیگر مهلت دریافت می‌کنند؛ اگر پس از این دوره همچنان اقدامی صورت نگیرد، امتیاز سیم‌کارت از فرد سلب شده و او موظف است برای احراز مالکیت دوباره با روش‌های مرتبط با بازگرداندن سیم‌کارت سلب امتیاز شده نزد اپراتورهای همراه اول و ایرانسل پیگیری کند.

نکته مهم:

پس از اعلام رای دیوان عدالت اداری، در حال حاضر این شرایط تغییر کرده و اپراتورها قادر به سلب امتیاز سیم کارت مشترکین خودشان نخواهند بود.

سلب امتیاز سیم کارت اعتباری

مطابق با قانون قبلی سلب امتیاز، چنانچه سیم‌کارت‌های همراه اول و ایرانسل به مدت تقریباً ۹۰ روز هیچ‌گونه فعالیتی نداشتند، مشمول قانون سلب امتیاز می‌شدند. با این وجود، اپراتورها معمولاً تا حدود ۶ ماه مهلت برای کاربران در نظر می‌گرفتند. اگر پس از این مدت نیز هیچ گونه فعالیتی از قبیل تماس، پیامک یا استفاده از اینترنت بر روی سیم‌کارت انجام نمی‌شد، مالکیت آن به اپراتور بازمی‌گشت.

سلب امتیاز سیم کارت ایرانسل

اگر شما از کاربران اپراتور ایرانسل هستید و سیم کارت شما سلب امتیاز شده است، می‌توانید با مراکز خدمات مشترکین ایرانسل تماس برقرار کنید. پس از انجام فرایند احراز هویت، در صورتی که سیم کارت شما به شخص دیگری واگذار نشده و وارد چرخه توزیع نگردیده باشد، امکان فعال‌سازی مجدد آن بدون پرداخت هیچ هزینه اضافی وجود دارد.

سلب امتیاز سیم کارت همراه اول

شرکت همراه اول در این مورد برای سیمکارت‌های دائمی‌اش مهلت ۶ ماهه را لحاظ کرده و در واقع طبق این قانون اگر مشترکان سیم کارت‌های دائمی در دو دوره متوالی نسبت به پرداخت قبض خود اقدامی نکنند (یعنی ۴ ماه قبض پرداخت نشود) سیم کارت آن‌ها قطع خواهد شد. ولی در صورتی که قبض مشترک صرفاً شامل مبلغ آبونمان باشد و پرداخت صورت گیرد هیچ مشکلی به وجود نخواهد آمد.

البته حتی ممکن است، اگر به مدت ۹۰ روز از سیم کارت اعتباری همراه اول خود استفاده نکنید، که شامل فعالیت‌هایی نظیر ارسال پیامک، برقراری تماس یا استفاده از اینترنت می‌شود، ممکن است با سلب امتیاز و قطع سرویس سیم کارت خود مواجه شوید. اگر امکان بازگردانی سیم کارت وجود داشته باشد، از طریق ارتباط با اپراتور می‌توانید نسبت به بازگردانی مالکیت سیم کارت همراه اول اقدام کنید.

رفع سلب امتیاز سیم کارت

برای بازیابی سیم کارت سلب امتیاز شده خود از شرکت ایرانسل، لازم است به دفتر امور مشترکین این شرکت مراجعه نمایید. در ابتدا اطمینان حاصل کنید که سیم‌کارت شما به شخص دیگری واگذار نشده باشد. در صورت عدم انتقال سیم‌کارت، می‌توانید با پرداخت هزینه‌ای مقرر، اقدام به بازیابی آن کنید.

برای برگرداندن سیم کارت سلب امتیاز شده همراه اول شما باید به دفتر امور مشترکین همراه اول مراجعه کنید و از واگذار نشدن سیمکارت‌تان به شخص دیگر مطمئن شوید. اگر سیم‌کارتتان به شخص دیگری واگذار نشده بود می‌توانید با پرداخت هزینه‌ای اقدام به بازیابی سیم‌کارت سلب امتیاز شده‌تان کنید.

سخن پایانی

یکی از مشکلاتی که اغلب افراد با آن مواجه بودند، ابطال کردن سیم کارت‌های دارای بدهی، یا سیم کارت‌هایی بود که مدتی بلااستفاده بودند. در پی طرح شکوائیه‌های متعدد در این زمینه، دیوان اداری امکان سلب امتیاز سیم کارت‌های دائمی و اعتباری بلااستفاده و بدهکار توسط اپراتورها را باطل کرده است.

در صورتی که جهت بازگرداندن سیم کارت‌های سلب امتیاز شده یا سایر امور حقوقی و کیفری خودتان نیاز به کمک دارید، با تیم ترازو در ارتباط باشید. پلتفرم حقوقی ترازو، با وجود حضور وکلای پایه یک متخصص و زبده، کمکتان می‌کند تا در اسرع وقت پرونده‌های کیفری و حقوقی‌تان را به نتیجه برسانید.

سوالات متداول