اجرا گذاشتن سفته یا وصول سفته یکی از سوالات متداول مراجعین به کارشناسان حقوقی است. همانطور که می‌دانید به سندی تجاری که به وسیله‌ی آن فرد تعهد می‌کند مبلغی مشخص را عندالمطالبه یا در زمانی معیّن به شخصی دیگر بپردازد، سفته می‌گویند؛ در مبادلات تجاری بازار به دلیل پرکاربرد بودن اسنادی مانند چک و سفته، همیشه ممکن است پیش بیاید که در زمان معیّن شده مبلغ آن توسط صادرکننده پرداخت نشود، در این حالت است که باید حتما از نحوه‌ی وصول سفته اطلاع داشته باشید.
نحوه وصول سفته
به مطالبه‌ی قانونی وجه سفته، واخواست یا اجرا گذاشتن سفته می‌گویند که به گواهی عدم پرداخت چک نیز شباهت دارد؛ با این کار دارنده نشان میدهد که با وصول سفته می‌خواهد از طریق قانونی وجه خود را از صادرکننده و ضامنان او طلب کند، چرا که به محض صدور واخواست در مراجع قانونی، ابلاغیه‌ای هم برای متعهدان ارسال می‌شود.
مسئولیت ظهرنویس یا پشت‌نویس
باید بدانید که اگر متعهدان این سند تجاری بیش از یک نفر باشند، یعنی یک یا چند نفر پشت سفته را امضاء کرده باشند، در مقابل پرداخت وجه آن مسئولیت تضامنی خواهند داشت. لازم به ذکر است که طبق ماده ۲۸۶ قانون تجارت، دارنده برات تنها تا یکسال از تاریخ اعتراض به عدم تادیه می‌تواند به ظهرنویسان برات مراجعه کند. اگرچه به موجب رای وحدت رویه شماره ۵۹۷ مورخ ۱۲/۰۲/۱۳۷۴، «ظهرنویس» در این ماده به معنای مصطلح کلمه بوده و ناظر به شخصی که به عنوان ضامن برات را امضا کرده نمی‌باشد. بنابراین با توجه به هدف اصلی از ضمانت، هیچ محدودیتی برای مراجعه به ضامنین برات جهت تادیه مبلغ وجود ندارد.
اگر دارنده بخواهد بر علیه صادر کننده و ضامن با هم واخواست تهیه کند، باید در برگه‌ی واخواست و در قسمت خوانده، هم نام صادرکننده و هم ضامن را درج کند؛ در قسمت شرح خواسته نیز می‌تواند تقاضای محکومیت هر دو را به ثبت برساند.
نحوه‌ی تنظیم سفته
بر اساس ماده‌ی ۳۰۸ قانون تجارت، علاوه بر مهر و امضاء در این سند باید تاریخ نیز درج شده باشد و هم‌چنین مبلغ مورد تعهد باید در آن ذکر شود؛ علاوه بر این در سفته قسمتی برای نام و نام خانوادگی و نشانی محل سکونت صادرکننده دارد که نوشتن آنها ضروری است.
اگر می‌خواهید این سند برای شخص خاصی قابل وصول باشد باید حتما نام و مشخصات او را در قسمت گیرنده درج کنید، البته می‌تواند در وجه حامل نیز نوشته شود که در این صورت کسی که آن را در دست دارد می‌تواند وجه آن را مطالبه کند.
نحوه وصول سفته تاریخ گذشته
باید بدانید که اگر در مهلت قانونی یعنی ده روز پس از تاریخ تعهد، برای واخواست اقدام نشود، سند تجاری مزایای حقوقی خود را برای مطالبه در مراجع قانونی از دست خواهد داد، یعنی دیگر به عنوان یک سند عادی تلقی می‌شود.
در اینجا برای اینکه شخص بتواند طلب خود را وصول کند، همراه ارائه دادخواست به دادگاه می‌تواند آن را به عنوان مدرک طلب به پرونده ضمیمه کند، به عبارتی بدون واخواست هم می‌توانید سفته را وصول کنید ولی فقط به عنوان یک رسید معمولی به محکمه ارائه می‌شود.
هزینه‌ی اجرا گذاشتن سفته
وقتی می‌خواهید به عنوان یک سند تجاری و از طریق حقوقی برای واخواست سفته اقدام کنید، طبیعتا باید مبلغی را برای انجام عملیات حقوقی به مراجع قانون بپردازید که کاملا بستگی به مبلغ سفته خواهد داشت؛ قسمتی از این هزینه برای صدور واخواست و بخشی نیز مربوط به ارائه‌ی دادخواست است.
به عنوان مثال برای مبلغ ۵۰ میلیون تومان، باید دو درصد از آن را به عنوان هزینه‌ی واخواست و سه درصد برای تنظیم دادخواست بپردازید، البته اگر استطاعت پرداخت نداشته باشید می‌توانید تقاضای اعسار از پرداخت را در دادگاه ثبت کنید. گفتنی است اگر مبلغ سند تا ۲۰ میلیون تومان باشد، رسیدگی به آن به عهده‌ی شورای حل اختلاف است و اگر بیشتر باشد در صلاحیت دادگاه می‌باشد.
اجرا گذاشتن سفته بدون تاریخ
اگر در قسمت تاریخ سند زمان دقیق معیّن نشود، معمولابه یکی از روش‌های زیر عمل می‌شود که هر کدام شرایط وصول خودش را خواهد داشت:
- ممکن است در قسمت تاریخ بنویسند: به محض رؤیت یا عندالمطالبه، که در این صورت هر زمان که دارنده آن را برای وصول نزد صادرکننده ببرد، باید وجه مندرج در آن به فرد دارنده پرداخت شود.
- اگر زمان پس از رؤیت تعیین شود، مثلا در قسمت تاریخ بنویسند که پانزده روز پس از رؤیت، صادرکننده مکلف است ظرف این مدت مبلغ را بپردازد.
- گاهی هم در قسمت تاریخ، زمانی به نسبت تاریخ صدور آن درج می‌شود که در همان موعد صادرکننده مکلّف به پرداخت وجه خواهد بود.
امّا اگر سفته بدون تاریخ و هیچ نوشته‌ای صادر شود، دارنده می‌تواند آن را هر زمان که بخواهد پس از درج تاریخ، برای صدور واخواست و مطالبه نزد مراجع قانون ببرد.
مدت زمان وصول سفته یا حکم جلب سفته
از ابتدای طرح شکایت تا مراحل پرداخت مبلغ سفته حدود ۷۰ روز زمان طول می کشد که پس از این مدت در صورت عدم پرداخت شاکی می تواند حکم جلب صادر کننده سفته را بگیرد.
مراحل اجرا گذاشتن سفته یا نحوه وصول سفته
پیش از این اشاره شده که حداکثر ده روز پس از تاریخ سررسید باید برای اجرا گذاشتن آن اقدام کنید، وگرنه به عنوان سند عادی محسوب شده و قابلیت پیگرد حقوقی نخواهد داشت.
برای این کار ابتدا باید به اداره‌ی واخواست دادگستری مراجعه کرده و پس از صدور آن علیه صادرکننده دادخواست حقوقی تنظیم کنید که پس از این کار برای او ابلاغیه و سپس احظاریه فرستاده می‌شود تا او را از طریق قانونی ملزم به پرداخت وجه کنند. البته طی مراحل دادرسی می‌تواند تقاضای توقیف اموال نیز برای گرفتن طلب خود داشته باشید.
قابلیت انتقال سفته
طبق مقرراتی که برای این سند تجاری در نظر گرفته شده است، دارنده می‌تواند آن را به فرد دیگری نیز انتقال دهد؛ عبارتی با عنوان «حواله کرد» روی سفته موجود است که به فرد اجازه میدهد آن را به شخص دیگری حواله کند.
آیا پرداخت وجه سفته اقساطی می‌شود؟
پس از تشکیل جلسه‌ی دادرسی در شورای حل اختلاف یا دادگاه که بستگی به مبلغ سفته دارد، صادرکننده می‌تواند تقاضای اعسار داشته باشد، یعنی ادعا کند که قدرت پرداخت مبلغ را به صورت یک جا ندارد و برای این کار شهادت شاهدان معتبر الزامی است.
وقتی دادگاه تقاضای صادرکننده را پذیرفت، می‌توانند بسته به درآمد فرد و به صورت توافقی، مبلغی را برای پرداخت ماهیانه تعیین کنند و دارنده نیز حق دارد برای قسط بندی کردن ضامن طلب کند که این امور با توافق حاصل می‌شود.
آیا سفته زندان دارد؟
همانطور که می‌دانید امکان پیگیری سفته به صورت کیفری وجود ندارد، پس در قانون مجازات حبس برای صادرکننده تعریف نشده است؛ امّا پس از ارائه‌ی دادخواست و تشکیل جلسه دادرسی، اگر شخص نتواند مبلغ بدهی خود را پرداخت کند، ممکن است قرار بازداشت برای او صادر شود.
البته شخص می‌تواند با تقاضای اعسار از بازداشت رها شده و به صورت اقساطی بدهی خود را تسویه کند که اگر در این مورد هم به تعهد خود عمل نکند، دادگاه می‌تواند قرار بازداشت را صادر کند تا صادرکننده مبلغ را بپردازد.
سخن پایانی
اولین اقدام قانونی که دارنده‌ی سفته وقتی در زمان مشخص، وصول نمی‌شود، آن را انجام میدهد اجرا گذاشتن سفته است؛ اگر سفته در تاریخ معین پرداخت نشود، دارنده آن باید حداکثر ظرف ۱۰ روز نسبت به وصول سفته اقدام کند.
اسناد تجاری از گذشته تا امروز نقش مهمی در مبادلات تجاری داشته‌اند، به همین دلیل اطلاع از مقررات و قوانین مربوط به آنها ضروری است؛ اکنون که از مقررات مربوط به اجرا گذاشتن سفته یا واخواست سفته، مدت زمان و هزینه آن و نحوه وصول و مراحل آن مطلع شدید، بدانید که طی کردن مراحل حقوقی برای وصول آن نیاز به تجربه و آگاهی کامل از مواد قانونی خواهد داشت، البته در صورت مراجعه به پلتفرم حقوقی ترازو دیگر نگران این موضوع نخواهید بود.
سفته جنبه کیفری ندارد. به این معنا که در صورت اجرا گذاشتن صادر کننده سفته باید آن را پرداخت کند اما پیشینه کیفری برایش ثبت نمی شود.
از ابتدای طرح شکایت تا مراحل پرداخت مبلغ سفته حدود ۷۰ روز زمان طول می کشد که جزئیات آن را به طور کامل در مطلب بیان کرده ایم.
سلام
وقت بخیر
بنده جهت استخدام به یک شرکتی مبلغ ۱۵ میلیون تومان سفته ارائه دادم و در زمان استخدام اجازه اینکه ذکر بشه جهت حسن انجام کار داده نشد فقط گفتن امضا و اثر انگشت زده بشه و دو ضامن امضا کنند.
در قرار داد ذکر شده که اگر زودتر از ۶ ماه از شرکت استفعا بدید باید به عنوان هزینه آموزش مبلغ ۵ تومان پرداخت کنید تا تضامین آزاد بشه.
میخواستم راهنماییم کنید الان بنده میخواهم بعد از گذشت ۴ ماه استفعا بدم باید این مبلغ را پرداخت کنم یا خیر و راهی است که کمکم کنید؟
باسپاس
سلام دوست عزیز. بهتر بود که در سفته قید می‌کردید که برای حسن انجام کار است. در این موارد می‌توانید با استفاده از شاهدان اعلام کنید که سفته متعلق به قرارداد کار است.
سلام و عرض ادب بنده یه شرکتی کار میکردم و سفته دادم البته اثر انگشت نزدم فقط امضا زدم الان میگن اجرا میزاریم آیا میتونن ؟
سلام رضای عزیز. اگر در سفته قید ضمانت وجود نداشته باشه، به راحتی قابلیت اجرا داره. البته شما میتونید با در دست داشتن قرارداد و سایر قرائن اثبات کنید که این سفته به خاطر ضمانت کار بوده است.
سلام وقت بخیر من ۳۰۰ میلیون ی زندانی رو ضمانت کردم ینی سفته دادم ب سندگذارش. الان درغیبت هست زندانی چقدر زمان میبره بتونه سند گذار اقدام کنه برای سفته هام؟
سلام دوست عزیز. مغمولا سفته بعد از پروسه انجام واخواست و رای دادگاه قابل مطالبه هست که در هر شعبه‌ای زمان متفاوتی به طول می‌انجامد.
سلام برای توقیف اموال از طریق سفته میتوان به اجرائیات ثبت اسناد مراجعه کرد؟ راه توقیف نمودن اموال بدون اینکه صادر کننده سفته متوجه بشه چیست؟؟
سلام دوست عزیز. خیر برای سفته باید به دادگاه مراجعه کنید. می‌توانید قبل از طرح دعوا تامین خواسته کنید
سلام خسته نباشید بنده یه قرارداد کاری عادی بایه موبایل فروش نوشتیم و مبلغ ۷۰ تومن واسه فروش اقساطی بهش دادم که از سود حاصله ۶ درصد هم بمن بده و ۱۵۰ تومن سفته گرفتم دوماه اول سر پرداختها اذیت کرد و میخوام فسخ کنم میگه برو هرکار میخوای بکن کارمند آموزش پرورش هست فیش و حکم هم جهت ضمانت گذاشته چکار کنم
سلام دوست عزیز. در اولین گام بهتره با ارسال یک اظهارنامه از ایشون بخواهید که به تعهداتشون پایبند باشند و مبلغ سفته رو پرداخت کنند. بعد از اون میتونید در دادگاه طرح دعوا کنید و فسخ معامله رو از دادگاه بخواهید.
سلام تو ی شرکتی کار میکردم حدود یک سال پیش ۵۰ میلیون سفته امضا کردم دقت ب تاریخشو اینا نکردم الان میخوام سفته رو بگیرم ازشون امروز فردا میکنن چیکار باید کنم میتونن اجرا بزارنش؟اگه اره چجوری ازشون بگیرم؟؟
سلام دوست عزیز. معمولا این چنین سفته‌هایی برای ضمانت دریافت می‌شه و در صورتی که خسارتی وارد نشده باشه قابل مطالبه نیست. البته به شرطی که قید ضمانت درج شده باشه. برای دریافت میتونید اظهارنامه برای شرکت ارسال کنید.
سلام وقتتون بخیر من یه سفته از کسی بابت طلبم دارم با این پول معامله میکرده ماهی یه مقدار پول به من هم میداده الان میگه ندارم اصل پولو بدم ایا سفته را به اجرا بزارم پولهایی به حساب من ریخته از اصل پول کم میسه ممنون
سلام دوست عزیز. اگر چنین توافقی مبنی بر دریافت سود بین شما قابل اثبات باشه و شبهه ربا ایجاد نشه، اون میزان به عنوان اصل پول محاسبه نمی‌شه.
سلام.۱۳ میلیون سفته از کسی داشتم که اجرا گذاشتم.بهش ۴۰روز زمان دادن که ببینه ابلاغیه رو.اما ندیده.بعد ۴۵ روز رفتم شورا ،میگن طرف ابلاغیه رو ندیده ،شما بیاد جواز کسب یا فیش حقوقی و کارت ملی کپی کنید بیارید .میگم چرا میگن قاونه.جواب درستی ندادن.چرا باید حواز کسب یا فیش حقوقی من باید ببرم؟من که خواهان هستم نه کسی که سفته داده.این فیش حقوقی برای چی میخوان؟لطفا راانمایی کنید
سلام محسن عزیز
با توجه به غیابی‌بودن رای احتمالا برای اجرای رای ازتون تامین یا وثیقه مناسب خواسته اند. اگر اینطور باشه. بله طبق قانون برای اجرا باید وثیقه بدید.
سلام وقت بخیر من از کسی سفته گرفتم داخل سفته فقط امضا واثر انگشت ومبلغ سفته رو نوشتم ادرسی چیزی نوشته نیست نشونی هم که از طرف دارم از اونجا رفته فقط یک شماره تلفن دارم ازش ایا میتونم از طریق شماره تلفنی که دارم سفته رو به اجرا بزارم ونقد کنم؟
سلام صادق عزیز
بله امکان‌پذیر هست. ایشون رو مجهول‌المکان اعلام کنید.
سلام من در شرکتی کار میکردم و مبلغ صد میلیون ضمانت سفته دادم اما روش ننوشم حسن انجام کار و از ان شرکت اخراج شدم و حالا کارفرما سفته رو نمیده و میگه اجراش میزارم قرارداد کار هم ندارم چکار باید بکنم
سلام حامد عزیز؛
بهترین کار معرفی دو شاهد برای اثبات این موضوع نزد مقام قضایی است.
سلام وقت بخیر
مبلغ ۸۰ت از کسی سفته دارم از تاریخ وصول ۴ماه گذشته وامروز وفردا کردن برای وصول چه باید کرد آیا می توان دیرکرد وصول رو هم خواستار بود به چه صورت؟
سلام دوست عزیز
میتونید واخواست سفته رو براشون ارسال کنید و از زمان واخواست خسارت تاخیر تادیه رو هم ازشون دریافت کنید. برای وصول سفت با توجه به مبلغ باید به شورای حل اختلاف یا دادگاه حقوقی مراجعه کنید.
سلام صد میلیون سفته دارم از کسی سه سال پیش تاریخ سررسید بوده البته طرف امروز و فردا کرد تا اینکه از تاریخش گذشته آیا میتونم پیگیری کنم
سلام علی عزیز بله در دادگاه میتونید موضوع رو پیگیری کنید.
با سلام و تشکر
من از شخصی سفته دارم ۱۷روز ازش گذشته حدود ۷میلیون تومان هم دادم دفتر الکترونیک قضایی شکایت کردم آیا برای روز دادگاه باید بگم برای چه کاری سفته رو گرفتم یا مدرک ارایه کنم یا خود سفته کافیه ممنون
سلام حمید عزیز. خیر نیاز به مدرکی نیست و صرف وجود سفته کفایت می‌کنه.
سلام خسته نباشبد
۶۰میلیون سفته دارم از یکی فقط امضا واثرانگشت زده
میتونم اقدام کنم براش؟حکم جلب میتونم بگیرم آخه طرف مقابل اموال بنام نداره
سلام سعید عزیز
میتونید واخواست بدید و سپس در دادگاه مطالبه اون رو بخواهید. اگر مالی به نام نداره امکان تقسیط بدهی از طریق حقوق یا درآمدش وجود داره.
سلام یه سفته از کسی گرفتم هیچی داخلش ننوشتم حتی تاریخ و طرف فقط اسم فامیلشو نوشته و امضا کرده آیا برای وصول کردنش لازمه چیزی داخلش بنویسم یا حتی تاریخ بزنم؟
سلام مهدی عزیز
خیر صرف امضا و اسم کافیه و در واقع صادرکننده این اختیار رو به دارنده داده که مبلغ رو وارد کنه
سلام شخصی به من سفته داده ولی ایشون الان تو زندان هستن،،من چیکار میتونم بکنم مرلعم سفته رو از کی میتونم بگیرم از تاریخ سفته هم یک ماه گذشته
سلام پروانه عزیز. زندانی‌کردن آخرین راه برای دریافت بدهی است. شما میتونید هر زمانی مالی از ایشون یافتید به اجرائیه برید و مال رو توقیف کنید
آقا سلام من سفته کسی رو برای ضمانت براش پشت نویسی کردم الان یارو نیست گم و گور شده سفته رو اجرا گذاشتن من که ندارم پول سفته اونو بدم چیکار کنم میگن تو ضمانت کردی باید تو بدی
سلام حمید عزیز. چون ضمانت کردید باید از عهده اون بر بیایید. بعد از اینکه فرد پیدا شد میتونید برای دریافت پولتون بهش مراجعه کنید.
سلام اگر برای سفته تاریخ مشخص نکنیم می توان آنرا وصول کرد؟
سلام دوست عزیز. عدم وجود تاریخ در سفته به معنای حال بودن است و اشکالی ایجاد نمی‌کند.