برخی افراد تصور میکنند که برای دریافت مهریه لازم است که طلاق اتفاق افتاده باشد یا امکان دریافت مهریه فقط با طرح دادخواست طلاق وجود دارد؛ در حالیکه اینطور نیست. مهریه یکی از حقوق مالی زن در ازدواج است که میتواند آن را در هر زمانی، پس از جاری شدن صیغه نکاح، مطالبه کند. بر خلاف تصور، این کار میتواند در کمال آرامش و حفظ آرامش خانواده هم اتفاق بیفتد. در این مقاله از بلاگ حقوقی ترازو، درباره دریافت مهریه بدون طلاق میخوانید.
اجرا گذاشتن مهریه در حین زندگی مشترک ممکن است؟
مهریه یکی از حقوق مالی زن در ازدواج است که میتواند آن را به محض جاری شدن صیغه نکاح و در حین زندگی مشترک مطالبه کند. این امر پشتوانه یا ضمانت اجرای قانونی نیز دارد. «حق حبس مهریه» ضمانت اجرایی آن است که قانونگذار برای دریافت مهریه بدون طلاق و در حین زندگی مشترک برای زن در نظر گرفته است. به موجب ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی، زن میتواند تا زمانی که مهریه به او داده نشده، از تمکین خودداری کند. البته، این رفتار پیش شرطهایی هم دارد: مهریه باید عندالمطالبه باشد و زن پیش از دریافت مهریه و اعمال حق حبس خود، از شوهر به نحو خاص تمکین نکرده باشد.
گفتنی است که با وجود این شرایط نیز زن مستحق دریافت نفقه و سایر حقوق مالی خود را دارد.
نحوه مطالبه مهریه بدون طلاق
برای دریافت مهریه بدون طلاق میتوان از طریق دادگاه یا واحد اجرای اداره ثبت اقدام کرد. در جدول زیر، مراحل گرفتن مهریه در حین زندگی مشترک از طریق این دو مرجع قانونی را میخوانید.
| مطالبه مهریه بدون طلاق از طریق واحد اجرای ثبت | مطالبه مهریه در حین زندگی مشترک از طریق دادگاه |
| مراجعه زوجه به دفترخانه ثبت ازدواجی که ازدواج در آنجا به ثبت رسیده است ارائه سند ازدواج و مدارک هویتی | ثبتنام در سامانه ثنا ثبت دادخواست مطالبه مهریه در دفتر خدمات الکترونیک قضایی |
| معرفی اموال قابل مطالبه مرد برای پرداخت مهریه تکمیل فرم مطالبه مهریه برای ارجاع به اداره ثبت | ارجاع دادخواست و مدارک ضمیمه آن به دادگاه خانواده |
| بررسی درخواست زن و توقیف اموال مرد برای پرداخت مهریه | بررسی پرونده در دادگاه خانواده صدور حکم نهایی (امکان طرح اعسار و قسطبندی مهریه) |
| ابلاغ موضوع به زوج (در این مرحله ۱۰ روز برای پرداخت مهریه فرصت وجود دارد.) | – |
| در صورت عدم پرداخت مهریه، اموال زوج به مزایده گذاشته میشود و مهریه زن از این طریق پرداخت خواهد شد | – |
اگر در مورد نحوه دریافت مهریه سوال دارید، میتوانید به شکل آنلاین و در سریعترین زمان ممکن با وکلای ترازو مشاوره داشته باشید. روی گزینه شروع مشاوره کلیک کنید.
جواب حقوقیات رو همین الان بگیر
ترازو سریعترین راه برای رسیدن به پاسخهای حقوقی قابل اعتماد است
اداره ثبت یا دادگاه، کدام برای وصول مهریه بهتر است؟
نکات مهمی که باید درباره مطالبه مهریه از طریق واحد اجرای ثبت و دادگاه بدانید شامل این موارد است:
۱- در صورتی که مهریه عندالمطالبه باشد و مرد مالی برای پرداخت مهریه نداشته باشد، بهترین راه دریافت مهریه اقدام از طریق دادگاه است.
۲- اگر عقد نکاح موقت باشد و زن صیغهنامه ثبت شده در دفترخانه ثبت ازدواج نداشته باشد، بهترین راه مطالبه مهریه، مراجعه به دادگاه و ارائه مدارکی است که نکاح موقت را به اثبات میرسانند.
۳- در صورتی که پس از بررسی درخواست زن در اداره ثبت، مشخص شود که مرد مالی برای پرداخت مهریه ندارد، زن میتواند با ارائه دادخواست گرفتن مهریه و مستنداتی نظیر سند ازدواج، مهریه خود را از طریق دادگاه مطالبه کند.
توقیف اموال مرد برای مهریه در حین زندگی مشترک
در زمینه توقیف اموال برای مهریه باید به این نکته مهم توجه داشته باشید که برخی از اموال مرد را نمیتوان توقیف کرد. به این اموال مستثنیات دین گفته میشود و طبق ماده ۲۴ قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی شامل اموال و وسایلی میشود که زندگی و کسب درآمد در خور شان زوج را ناممکن میسازد. مثلا اگر زوج با خودروی خود کار و کسب درآمد میکند، نمیتوان آن را برای مطالبه مهریه طلب کرد.
تشخیص اینکه کدام موارد شامل مستثنیات دین میشود و کدام موارد نه ممکن است سخت باشد. در چنین شرایطی میتوانید از کارشناسان حقوقی ترازو به رایگان سوالات خود را بپرسید. روی گزینه شروع پرسش کلیک کنید.
مطالبه مهریه بدون طلاق منجر به حکم عدم تمکین زن میشود؟
همانطور که پیش از این اشاره شد، زن میتواند در ابتدای ازدواج از حق حبس خود استفاده کند. در واقع، اگر مهریه زن عندالمطالبه باشد و پیش از گرفتن آن از همسر خود تمکین خاص نکرده باشد، تا زمانی که مهریه به او داده نشود، امکان عدم تمکین وی وجود دارد. در این صورت، وی ناشزه محسوب نخواهد شد.
در چنین شرایطی، اگر مرد دادخواست الزام به تمکین زن را به دادگاه ارائه داده باشد، زن میتواند در مقام دفاع خود به حق حبسی که طبق ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی دارد، استناد کند. پس از آن، مرد ملزم به پرداخت مهریه میشود. حتی اگر مهریه قسطبندی شود، زن تا زمان پرداخت آخرین قسط مهریه خود، حق حبس و دریافت نفقه را دارد. در این زمینه، میتوان به رای وحدت رویه شماره ۷۰۸ مورخ ۱۳۸۷/۵/۲۲ هیات عمومی دیوان عالی کشور نیز اشاره کرد:
«با توجه به حکم قانونی ماده مذکور که مطلق مهر موردنظر بوده و با عنایت به میزان مهر که با توافق طرفین تعیین گردیده، صدور حکم تقسیط که صرفاً ناشی از عسر و حرج زوج در پرداخت یک جای مهر بوده مسقط حق حبس زوجه نیست و حق او را مخدوش و حاکمیت اراده وی را متزلزل نمیسازد، مگر به رضای مشارالیها، زیرا اولاً حق حبس و حرج دو مقوله جداگانه است که یکی در دیگری مؤثر نیست. ثانیاً موضوع مهر در ماده مزبور دلالت صریح به دریافت کل مهرداشته و اخذ قسط یا اقساطی از آن دلیل بر دریافت مهر به معنای آنچه مورد نظر زوجه در هنگام عقد نکاح بوده، نیست.»
مطالبه مهریه بدون طلاق دیگر حقوق مالی زن را سلب میکند؟
زن در ازدواج حقوق مالی دارد که شامل مهریه، نفقه و اجرتالمثل ایام زوجیت میشوند. با گرفتن مهریه به عنوان یکی از این حقوق مالی، حق مطالبه سایر حقوق مالی از سوی زن از بین نمیرود. حتی در این صورت نیز وی مسحق دریافت حقوق مالی خود نظیر نفقه و اجرتالمثل ایام زوجیت است.
عواقب حقوقی مطالبه مهریه بر روابط زناشویی
مطالبه مهریه بدون طلاق یکی از اقداماتی است که زن باید با دقت به آن فکر کند و تمام جوانب این کار را بسنجد. در برخی موارد، مسائل عاطفی و روانی که پس از مطالبه مهریه در حین زندگی مشترک ایجاد میشوند، در عمل ادامه این زندگی را با مشکل مواجه میکنند. در مقابل، در بعضی شرایط، ممکن است قصد زن از مطالبه مهریه آغاز یک کسب و کار و بهبود شرایط زندگی مشترک باشد و مرد نیز با این کار مخالفتی نداشته باشد.
در نتیجه، نمیتوان برای همه افراد یک توصیه مشترک داشت. بهتر است پیش از مطالبه مهریه بدون طلاق، با مشاوران روانشناسی و حقوقی مشورت کنید تا از تمام مسائل پیش رو آگاه شوید. وکلای حقوقی ترازو میتوانند بهترین مشاوران حقوقی شما در این مسیر باشند.
سخن پایانی
مطالبه مهریه بدون طلاق یکی از روشهایی است که میتوان برای مطالبه حقوق مالی زن در زندگی مشترک به کار برد. البته، اجرای این روش باید با رعایت تمام اصول روانشناسی و در نظر گرفتن تمام جوانب حقوقی آن باشد. به این ترتیب، میتوان به داشتن زندگی مشترک بدون دغدغه برای همه امیدوار بود.
سوالات متداول
اگر زن مهریهاش را مطالبه کند، آیا حق نفقه او قطع میشود؟
خیر.
آیا مرد میتواند به دلیل مطالبه مهریه، دادخواست طلاق دهد؟
خیر زیرا زن یکی از حقوق مالی خود در ازدواج را مطالبه کرده است.
آیا برای گرفتن مهریه، نیاز به گواهی عدم سازش است؟
خیر.