امروزه خدمات آب، برق، گاز و تلفن به صورت مکانیزه و با استفاده از کنتورهای هوشمند و سیستمهای رایانهای محاسبه میشوند. این قبوض ممکن است به دلایل مختلفی مانند خطای انسانی، مشکلات فنی در کنتور یا اشتباه در ثبت اطلاعات، با مبالغ نادرست صادر شوند. دریافت مبلغی غیرواقعی و نادرست برای هر مشترکی نگرانکننده است و این سوال را در ذهن ایجاد کند که آیا راهی برای ابطال قبض وجود دارد؟ پاسخ مثبت است. قانون، حقوقی را برای مشترکان در نظر گرفته تا بتوانند در صورت هرگونه خطا، نسبت به ابطال قبوض خود اقدام کنند. در این مقاله از پلتفرم حقوقی ترازو به صورت کامل به این موضوع میپردازیم که ابطال قبض چیست، چه زمانی انجام میشود و چگونه میتوان آن را پیگیری کرد.
ابطال قبض چیست؟
ابطال قبض به فرآیندی قانونی و اداری گفته میشود که یک قبض صادر شده از سوی شرکتهای خدماتی (مانند آب و فاضلاب، گاز، برق و …) به دلیل وجود خطا یا اطلاعات نادرست، لغو و بیاعتبار میشود. این فرآیند با اعتراض مشترک آغاز و پس از بررسیهای لازم، در صورت تایید اشتباه، قبض جدید با مبلغ صحیح صادر میشود. ابطال قبض تنها زمانی انجام میشود که دلایل موجه و قانونی برای اثبات اشتباه وجود داشته باشد.
ابطال قبض چه زمانی انجام میشود؟
ابطال قبض زمانی انجام میشود که مشترک به مبلغ، میزان مصرف یا هر یک از اطلاعات درج شده در قبض اعتراض داشته باشد. این اشتباهات به دلایل مختلفی رخ میدهد:
- خطا در قرائت کنتور: شاید رایجترین دلیل اعتراض، اشتباه در ثبت ارقام کنتور باشد؛ موضوعی که منجر به محاسبه مبلغی بیشتر یا کمتر از مصرف واقعی میشود.
- مشکلات فنی کنتور: اگر کنتور خراب باشد یا به درستی کار نکند، میزان مصرف را درست نشان نمیدهد.
- اشتباه در تعرفه: گاهی اوقات تعرفه محاسبه شده با تعرفه واقعی مشترک (مثلا تعرفه مسکونی به جای تجاری) متفاوت است.
- اشتباه در اطلاعات ثبتی: درج اطلاعات نادرست مانند کدپستی یا شماره پرونده میتواند منجر به صدور قبض برای شخص یا مکان اشتباه شود.
- صدور قبض برای ملک تخلیه شده: در مواردی که ملک خالی از سکنه است، ممکن است قبض صادر شود که نیاز به پیگیری دارد. مالیات خانههای خالی چقدر است؟ همه چیز در این باره را در این لینک مطالعه کنید.

تیم متخصص ترازو با وکلای پایه یک دادگستری آماده ارائه مشاوره تخصصی به سوالات و مسائل شماست.
شایعترین موارد صدور قبض نادرست
موارد شایعی که منجر به ابطال قبض آب، گاز و برق میشوند، عبارتند از:
ابطال قبض آب | ابطال قبض گاز | ابطال قبض برق |
قرائت نادرست کنتور | افزایش ناگهانی و غیرمنطقی مصرف بدون دلیل مشخص | خوانش اشتباه کنتور توسط مامور یا خطای سیستم |
وجود نشتی در ملک که منجر به مصرف غیرعادی شده است | خرابی کنتور و ثبت مصرف غیرواقعی | محاسبه تعرفه غیرصحیح (مثلا تعرفه صنعتی به جای کشاورزی) |
استفاده از تعرفه نامناسب برای ملک | صدور قبض برای ملک خالی از سکنه | خرابی کنتور هوشمند و ثبت مصرف بیشتر از حد معمول |
روند درخواست ابطال قبض
برای ابطال قبض، فرآیندی مشخص را باید طی کنید:
۱. مراجعه به مراجع مربوطه: در ابتدا، باید به صورت حضوری یا به سامانههای آنلاین شرکت خدماتی مربوطه (شرکت آب، برق یا گاز) مراجعه و درخواست خود را ثبت کنید.
۲. ثبت اعتراض کتبی: در این مرحله، باید اعتراض خود را به صورت کتبی به همراه دلایل موجه و مدارک لازم به مرجعی که معرفی شده است، ارائه دهید.
۳. بررسی کارشناس: پس از ثبت اعتراض، کارشناس شرکتهای خدماتی برای بررسی و بازدید به محل شما اعزام میشود تا صحت ادعای شما را تایید کند.
۴. صدور رأی و ابطال قبض: در صورتی که کارشناس اشتباه را تایید کند، قبض قبلی باطل و قبض جدید، با مبلغ صحیح صادر میشود.
برای اعتراض غیرحضوری به قبض گاز، میتوان به سامانه بازرسی شرکت ملی گاز به آدرس s-bazresi.nigc.ir مراجعه کرد. برای اعتراض غیرحضوری به قبض برق هم با شمارههای اختصاصی شرکت توزیع نیروی برق میتوان تماس گرفت. برای مثال، در تهران میتوانید با شماره ۱۵۲۱ تماس بگیرید.

مدارک و شرایط لازم
برای تسریع روند ابطال قبض، ارائه مدارک زیر ضروری است:
- آخرین قبض پرداختی: برای اثبات اینکه قبضهای قبلی را به موقع پرداخت کردهاید و بدهی ندارید.
- تصویر کنتور: در صورت امکان، یک تصویر واضح از کنتور در زمان اعتراض، که اعداد کنتور را دقیق نشان دهد، بگیرید.
- مدارک شناسایی: اصل و کپی کارت ملی و شناسنامه مالک یا مشترک.
- مستندات ملک: سند مالکیت یا اجارهنامه برای اثبات مالکیت یا سکونت در محل.
- فرم درخواست: تکمیل فرم درخواست اعتراض که توسط شرکت خدماتی مربوطه ارائه میشود.
مراجع رسیدگی به اعتراض قبض
اولین و مهمترین مرجع برای رسیدگی به اعتراض شما، دفاتر امور مشترکان شرکتهای خدماتی هستند. شما میتوانید با مراجعه حضوری به این دفاتر، اعتراض خود را ثبت و پیگیری کنید. همچنین، بسیاری از شرکتها سامانههای آنلاین و اپلیکیشنهایی برای ثبت اعتراض دارند که کار را برای مشترکان راحتتر کرده است. در صورت نداشتن رضایت از نتیجه بررسی شرکت خدماتی، میتوانید شکایت خود را از طریق سازمانهای نظارتی بالاتر مانند سازمان بازرسی کل کشور پیگیری کنید.
هزینهها و مدت زمان رسیدگی
فرآیند اعتراض به قبض و ابطال قبض معمولا هزینهای ندارد، اما در برخی موارد ممکن است برای کارشناسی، هزینه اندکی از شما دریافت شود. مدت زمان رسیدگی به اعتراض، بسته به شرکت خدماتی و پیچیدگی پرونده، متفاوت است و معمولا از چند روز تا چند هفته زمان میبرد.
حقوق قانونی مشترکان در این زمینه
بر اساس قوانین، هر مشترکی حق دارد در صورت مشاهده هرگونه خطا در قبض، نسبت به آن اعتراض کند. شرکتهای خدماتی موظف هستند به اعتراض مشترکان رسیدگی کرده و در صورت اثبات خطا، آن را اصلاح کنند. همچنین، در صورت عدم رضایت مشترک از نحوه رسیدگی، امکان پیگیری از طریق مراجع قانونی و نظارتی وجود دارد. این حقوق قانونی برای تضمین عدالت در فرآیند ارائه خدمات و پرداخت هزینهها برای مشترکان است.

تیم متخصص ترازو با وکلای پایه یک دادگستری آماده ارائه مشاوره تخصصی به سوالات و مسائل شماست.
سخن پایانی
دریافت یک قبض با مبلغ اشتباه، میتواند نگرانکننده باشد، اما با آگاهی از حقوق خود و نحوه صحیح پیگیری، میتوان به راحتی این مشکل را حل کرد. ابطال قبض فرآیندی است که با ثبت اعتراض در دفاتر امور مشترکان آغاز شده و با بررسی دقیق کارشناسان به نتیجه میرسد. .
با ارائه مدارک کافی و پیگیری صحیح، میتوانید از پرداخت هزینههای اضافی جلوگیری کرده و از حقوق قانونی خود دفاع کنید. برای پیمودن این مسیر و جلوگیری از اتلاف وقت و انرژی، میتوانید از راهنمایی کارشناسان و مشاوران حقوقی پلتفرم ترازو بهره ببرید. ما در هر گام در کنار شما هستیم تا با اطمینان خاطر، مشکلات مربوط به قبضهای خود را برطرف کنید.