در تازه‌ترین تغییرات قانونی در حوزه قوانین صنفی، شرط سنی ۱۸ سال برای دریافت پروانه کسب بر اساس رای دیوان عدالت اداری حذف شد. هیأت عمومی دیوان عدالت اداری تبصره جز ۶ بند «الف» ماده ۳ آیین‌نامه اجرایی نحوه صدور و تمدید پروانه کسب مبنی بر تعیین حداقل سن ۱۸ سال برای دریافت پروانه کسب را که در ۴ بهمن ۱۳۹۵ از سوی وزیر وقت صنعت، معدن و تجارت ابلاغ شده بود، ابطال کرد. این رای پس از یک فقره شکایت و با هدف افزایش فرصت‌های شغلی برای جوانان و حتی نوجوانان اتخاذ شد. این تغییر بزرگ می‌تواند مسیر را برای راه‌اندازی قانونی مشاغل توسط افراد مستعد و توانمند، در سنین پایین‌تر، آسان‌تر کند.
پروانه کسب چیست؟
پروانه یا همان جواز کسب، مجوزی رسمی و قانونی است که اتحادیه‌های صنفی برای آغاز به کار افراد حقیقی یا حقوقی، صادر می‌کنند. داشتن پروانه کسب یعنی فرد می‌تواند به شکل قانونی و رسمی در یک شغل مشخص، فعالیت کند. بدون دریافت این مجوز، فعالیت در بسیاری از مشاغل، تخلف شناخته می‌شود؛ واحد صنفی متخلفان هم پلمب و برای فرد متخلف مجازات‌هایی مانند جریمه نقدی و حتی در مواردی حبس، پیش‌بینی شده است.
حذف شرط سنی کسب پروانه
تا پیش از صدور رای مذکور دیوان عدالت اداری، داشتن حداقل سن مشخص (۱۸ و در مواردی خاص ۲۰ سال) برای دریافت جواز کسب ضروری بود، اما پس از تغییرات جدید، شورای عالی نظارت بر اصناف اعلام کرد که این شرط به دلایل زیر حذف شده است:
۱- ایجاد عدالت در فرصت‌های شغلی برای همه سنین
۲- حمایت از جوانان و نوجوانانی که به کارآفرینی تمایل دارند.
۳- تلاش برای تسهیل سیاست‌های فضای کسب و کار و رفع موانع تولید
۴- پاسخ به نیاز بازار کار برای جذب نیروهای جوان‌تر در قالب قانونی
می‌توان اینگونه بیان کرد که این تصمیم با هدف کاهش کاغذبازی‌های رایج و با هدف کمک به رسمی‌شدن کسب و کارهای کوچک گرفته شده است.
مهم‌ترین مدارک گرفتن جواز کسب
اینکه گرفتن جواز کسب چقدر طول می‌کشد و گرفتن جواز کسب بر عهده چه کسی است، بستگی به فعالیت و شغل مورد نظر شما دارد. فراموش نکنید که فقط شرط سنی برای گرفتن پروانه کسب حذف شده و همچنان شروط دیگر، مانند گذشته پابرجاست و متقاضیان باید آنها را رعایت کنند:
- داشتن تابعیت جمهوری اسلامی ایران (یا مجوز اشتغال برای اتباع خارجی)
- داشتن گواهی عدم سوءپیشینه کیفری مؤثر
- داشتن سند مالکیت یا اجاره‌نامه رسمی از محل کسب
- داشتن کارت پایان خدمت یا معافیت (برای آقایان)
- کسب صلاحیت‌های تخصصی در برخی مشاغل (مثلاً آرایشگری، تعمیرات فنی و…)
- ثبت‌نام در سامانه اصناف و ارائه مدارک مورد نیاز
جمع‌بندی
حذف شرط سنی برای دریافت جواز کسب، یک گام مثبت در راستای تشویق جوانان و به رسمیت شناختن آنها برای راه‌اندازی کسب‌وکارهای اینترنتی و جدید است. با وجود این تغییر، سایر الزامات قانونی برای دریافت پروانه کسب همچنان به قوت خود باقی است.