حتما مواردی را دیده‌اید که پس از جدایی دچار پشیمانی از طلاق شده‌اند. این موضوع کاملا روشن است که هیچ زن و مردی با قصد طلاق و جدایی با هم ازدواج نمی‌کنند و هدف آنها از تشکیل خانواده، ساختن یک زندگی پایدار همراه با آرامش و به دور از اختلافات زناشویی است. اما گاهی برخلاف تصور اولیه زوجین، زندگی مشترک آنها به موانعی می‌رسد که طلاق می‌تواند آخرین راه حل برای خارج شدن از این شرایط سخت باشد. طلاق شرایط جدیدی به وجود می‌آورد که زوجین تحت تأثیرش ممکن است پشیمان شوند و قصد برگشتن به زندگی را داشته باشند. در ادامه برخی از عوامل و دلایل پشیمانی و امکان رجوع از طلاق را بررسی می‌کنیم.
پشیمانی از طلاق و دلایل آن
طلاق زن و مرد را در موقعیتی قرار می‌دهد که ممکن است عرصه بر آنها تنگ شده و خواهان برگشت به زندگی قبل از آن شوند. گاهی هم جدایی فرصت فکر کردن را در مورد علت اختلاف به وجودآمده و اشتباهاتی که زن و مرد در زندگی مشترک نسبت به هم انجام داده‌اند به آنها می‌دهد تا در صورت پشیمانی، خواهان بازگشت و جبران اشتباه خود شوند.
دلایل زیادی می‌تواند موجب پشیمانی بعد از طلاق شود؛ مانند فرهنگ جامعه، محل زندگی یا خانواده و خویشاوندان هریک از زوجین، که ممکن است به افراد طلاق گرفته نگاه مثبت و خوشایندی نداشته باشند و از نظر روانی آنها را تحت فشار قرار دهند. مشکلات اقتصادی بعد از طلاق که معمولا تأثیرش بر زندگی زن بیشتر از مرد است نیز یکی از این عوامل است. ممکن است زن نتواند از عهده مخارج خودش بربیاید و امکان اشتغال به کار در محیط شغلی امنی که در آن نگاه مغرضانه به زن مطلقه وجود ندارد، برایش وجود نداشته باشد.
یکی دیگر از مواردی که موجب پشیمانی از طلاق می‌شود، وجود فرزندانی است که نیاز عاطفی به حضور پدر و مادر در کنار یکدیگر دارند. فرزندان پس از طلاق، آسیب‌های زیادی می‌بینند که می‌تواند والدین را مجبور به بازگشت به زندگی مشترک خانوادگی کند. در هر صورت، گاهی پشیمانی بعد از طلاق می‌تواند یک امر طبیعی باشد و فرد نتواند دلبستگی به همسر سابق و خاطرات مشترک خود با او را فراموش کند و احساس دلتنگی و پشیمانی داشته باشد. اما آن چه که در اینجا به آن خواهیم پرداخت، در واقع اثرات حقوقی این کار یعنی رجوع بعد از طلاق است.
پشیمانی از طلاق از سوی زن؛ آیا امکان رجوع وجود دارد؟
باید این امر را پذیرفت که ممکن است در جامعه به زنی که طلاق گرفته نگاه سالمی وجود نداشته باشد. در بسیاری از موارد، طلاق برای زن نگرانی و ترس‌هایی به وجود می‌آورد که ممکن است در نهایت موجب پشیمانی او از این کار شود. در قانون حق رجوع مستقیم برای زن شناخته نشده است؛ یعنی در صورتی که طلاق از نوعی باشد که امکان رجوع از آن وجود داشته باشد، این حق فقط به مرد داده شده است. این امر از نظر حقوقی و قانونی است، اما نمی‌توان مانع از اظهار پشیمانی زن و اعلام آن به مرد شد.
زن می‌تواند با گفت‌و‌گو و ابراز دلایلش، برای بازگشت مرد به زندگی تلاش کند. برای راضی کردن مرد، می‌تواند از کمک دیگران بهره‌مند شود و از بزرگان و به اصطلاح ریش‌سفیدان خانواده خود یا مرد، کمک بخواهد. البته باید گفت که در قانون، در صورتی که زن برای جلب موافقت مرد به طلاق، مالی را به او بخشیده باشد مثلا بخشیدن مهریه، در صورتی که از بخشیدن مال پشیمان شود و از آن رجوع کند (البته زن فقط در مدت زمان عدّه حق رجوع از بخشش مال را دارد)، برای مرد هم حق رجوع از طلاق به وجود می‌آید.
پشیمانی از طلاق از سوی مرد؛ آیا امکان رجوع وجود دارد؟
برای مرد هم ممکن است عواملی باعث پشیمانی از طلاق شود؛ مثل دلبستگی عاطفی به همسر و فرزندان و زندگی خانوادگی که با آنها می‌تواند داشته باشد. همانطور که گفته شد، حق رجوع از طلاق تنها به مرد اختصاص دارد. البته باید تأکید کرد که این حق، محدود به مدت زمان عدّه (مثلا دو ماه) است و طلاق باید از نوعی باشد که امکان رجوع وجود داشته باشد. رجوع در این مهلت قانونی از نظر حقوقی معتبر است و آثار، حقوق و تکالیف زوجیت را برای مرد و زن ایجاد می‌کند. اما در صورتی که پشیمانی از طلاق بعد از این مهلت باشد، مرد باید از زن تقاضای ازدواج کند و دوباره به عقد یکدیگر در آیند.
پشیمانی از طلاق و گرفتن وکیل
حق رجوع برای مرد، یک حق قانونی است و او می‌تواند برای اعلام به زن، به یک وکیل نمایندگی بدهد. زن چون این حق قانونی را ندارد، امکان گرفتن وکیل نیز ندارد. اما می‌تواند از وکیل به عنوان یک فرد واسطه و یا در نقش یک مشاور استفاده کند تا اظهار پشیمانی از طلاق و قصد بازگشت خود را به مرد اعلام کند.
سخن پایانی
خوب است زوجین به طلاق به عنوان آخرین راه حل برای زندگی مشترکی که برای طرفین به چالش و تضاد رسیده، نگاه کنند و به تمام مشکلات پس از طلاق آگاهی داشته باشند. زوجین باید برای نگه داشتن زندگی خود تلاش کنند و اگر طلاق تنها راه حل بود، بدانند که احساسات منفی، حسرت و پشیمانی از طلاق، امری کاملا طبیعی است و برای خارج شدن از آن عجولانه و هیجانی تصمیم به رجوع نگیرند تا دوباره با اختلافات و مشکلات گذشته رو‌به‌رو نشوند.