معمولا بسیار پیش می‌آید که کارفرمایان، کارگران یا کارمندان خود را بیمه نمی‌کنند یا حقوق و مزایای آنها را پرداخت نمی‌کنند امّا قانون برای این کارگران راهکار در نظر گرفته تا بتوانند از طریق قانونی شکایت کرده و حق خود را بگیرند؛ در این مقاله به نحوه و مراحل شکایت از کارفرما و مسائل مربوط به آن می‌پردازیم.
شکایت از کارفرما بابت حقوق
معمولا بیشترین شکایتی که از کارفرماها انجام می‌شود بابت پرداخت نکردن حقوق است؛ باید بدانید که مرجع صلاحیت‌دار برای رسیدگی به دعاوی مربوط به پرداخت حقوق، اداره‌ی کار است، بنابراین کارگر برای شکایت از کارفرما بابت حقوق، مزایا و… باید به اداره‌ی کار مراجعه کند امّا اگر در محل کار کارگر آسیب جسمی، حیثیتی و… دیده باشد، باید برای شکایت به دادسرا مراجعه کند.
بنابراین برای شکایت از کارفرما بابت حقوق و مزایا باید با در دست داشتن مدارک لازم مانند قرارداد، استشهاد و… به اداره‌ی کار مراجعه کرده و دادخواست تنظیم کنید تا پرونده در اسرع وقت پیگیری شود.
شکایت از کارفرما بدون قرارداد
عقد قرارداد بین کارگر و کارفرما به نفع هر دو طرف است، این موضوع برای کارگر در زمان شکایت از کارفرما بسیار مهم است چون میتواند به راحتی رابطه‌ی خود و کارفرما را اثبات کند، البته اگر قرارداد وجود نداشته باشد، به معنی پایمال شدن حق کارگر نیست چون در این صورت باید از راه‌های دیگری مانند پرینت واریز حقوق و استشهادنامه و شهادت شاهدان، رابطه‌ی خود را با کارفرما اثبات کند.
وجود قرارداد برای کارفرما هم مفید است، چرا که در قرارداد کاری علاوه بر مشخصات طرفین، نوع کار، ساعت کار، میزان اضافه‌کاری، میزان دقیق دستمزد و … مشخص می‌شود، اگر این قرارداد وجود نداشته باشد، کارگر هنگام شکایت از کارفرما ممکن است حقوق و مزایای خود را تا حد دلخواه بالا ببرد و کارفرما نیز نتواند ادعای خود را اثبات کند.
شکایت از کارفرما برای رد نکردن بیمه
اگر کارفرما برای کارگر بیمه رد نکرده باشد برای شکایت از کارفرما به همان روشی که پیش از این توضیح دادیم عمل می‌شود، کارگر باید تمام مدارک هویتی خود را به همراه داشته باشد، بعد از آن ابتدا باید قرارداد کاری مشخص باشد یا به نحو دیگری رابطه‌ی کارگر و کارفرما مشخص شود، سپس باید پرینت واریز حقوق ماهیانه و هر مدرکی که اثبات می‌کند کارگر در مدتی مشخص در محل مورد نظر کار می‌کرده فراهم شود و حتی شهادت همکاران و کارگران دیگر مورد قبول واقع می‌شود.
کارگر با در دست داشتن این مدارک به صورت کامل باید به اداره‌ی بیمه مراجعه کرده و برای شکایت از کارفرما اقدام کند، اداره‌ی بیمه بر اساس قانون به شکایت رسیدگی خواهد کرد و در صورتی که مدارک کارگر مستند و کامل باشد، کارفرما را مجبور می‌کند که نه تنها برای کارگر بیمه رد کند، بلکه برای روزهای گذشته‌ای که کارگر برای او بدون بیمه کار کرده، باید حق بیمه پرداخت شود و سابقه‌ی بیمه در نظر گرفته خواهد شد.
مراحل شکایت از کارفرما
اولین کاری که باید برای شکایت از کارفرما انجام دهید، پیدا کردن شعبه‌ی بیمه گذار خود و شعبه‌ی اداره کار و امور اجتماعی است، سپس باید از واحد ارجاع در اداره‌ی کار نامه‌ای برای شعبه‌ی بیمه گذار گرفته و به کارگزاری بیمه تحویل دهید و تمام سوابق بیمه‌ی خود را گرفته و به واحد ارجاع در اداره‌ی کار ببرید.
بعد از آن باید از اداره‌ی کار فرم دادخواست تهیه کرده و آن را کامل کنید که در آن باید خواسته‌ی خود را مبنی بر دریافت حقوق، مزایا، اضافه‌کاری و … مشخص کنید؛ البته همراه با دادخواست باید مدارکی که ثابت می‌کند بین شما و کارفرما رابطه‌ای بوده، موجود باشد، برای این کار مدارک بیمه‌ای که پیش از این گفتیم، کافی است امّا اگر بیمه موجود نبود، باید حتما قرارداد داشته باشید و یا به نحوی بتوانید کار کردن خود برای کارفرما را اثبات کنید.
بعد از این مرحله اداره‌ی کار، نامه‌ای برای انجام سازش به شما می‌دهد که باید آن را برای کارفرما ببرید، تا برای حضور در جلسات سازش اطلاع پیدا کند که معمولا دو هفته بعد برگزار می‌شود. در جلسات سازش که در اداره‌ی کار برگزار می‌شود، سعی می‌کنند تا میان شما و کارفرما صلح برقرار کنند و اگر این کار ممکن نباشد یا کارفرما در جلسه حاضر نشود، جلسات تشخیص و شکایت از کارفرما برگزار خواهد شد.
به طور معمول جلسه‌ی تشخیص دو هفته پس از جلسه‌ی سازش برگزار می‌شود، در این جلسه شواهد و مدارک توسط کارشناسان بررسی شده و بر اساس آن رأی صادر خواهند کرد که باید آن را برای دو طرف ابلاغ کنند، اگر یکی از دو طرف به رأی صادرشده اعتراض داشته باشد، برای آن جلسه‌ی حل اختلاف برگزار خواهد شد.
گفتنی است که آخرین جلسه‌ای که در اداره‌ی کار برای رسیدگی به شکایت از کارفرما انجام می‌شود، جلسه‌ی حل اختلاف است؛ در این جلسه دو طرف باید حضور پیدا کرده و دلایل و مدارک خود را مطرح کنند، سپس کارشناسان رأی نهایی را صادر می‌کنند.
در صورتی که کارفرما از پرداخت حقوق خودداری کند
با گذراندن مراحل شکایت از کارفرما، اگر باز هم کارفرما حقوق عقب افتاده را پرداخت نکند، اداره‌ی کار به کارگر نامه‌ی اجراییه می‌دهد که باید آن را از واحد بایگانی دریافت کند، سپس باید آن را به شعبه‌ی قضایی مربوطه ببرد و در آنجا طبق تشخیص دادگاه معمولا برای کارفرما اخطاریه و مهلت ده روزه تعیین می‌شود که اگر باز هم اعتنایی نکند دادگاه میتواند از محل حساب‌های بانکی یا اموال کارفرما، حق کارگر را پرداخت کند.
مهلت شکایت از کارفرما
امّا کارگر در شرایط مختلف برای شکایت از کارفرما چه میزان فرصت دارد؟ در این رابطه باید گفت که اگر کارگر اخراج شده باشد، تا ۳۰ روز مهلت دارد تا به اداره‌ی کار مراجعه کرده و شکایت کند، امّا اگر شکایت از کارفرما به دلیل پرداخت نکردن حقوق عقب افتاده یا رد نکردن بیمه باشد، محدودیت زمانی برای شکایت وجود ندارد و حتی اگر کارگر فوت کرده باشد، وارثان قانونی او می‌توانند برای شکایت از کارفرما اقدام کنند.
وکیل شکایت از کارفرما
کارگر اگر بخواهد زودتر به نتیجه برسد و حقوق و مزایای خود را کامل دریافت کند، میتواند برای شکایت از کارفرما، وکیل استخدام کند؛ البته وکیل باید در امور قراردادها و روابط تجاری متخصص و باتجربه باشد تا بتواند با ارائه‌ی بهترین مدارک، در کوتاه‌ترین زمان حق کارگر را از کارفرما بگیرد.
گذشته از این وکیل با تخصصی که در روابط بین کارگر و کارفرما دارد و آشنایی از مقررات آن میتواند علاوه بر حقوق عقب افتاده، حق سنوات، عیدی، اضافه‌کاری و… را به راحتی از کارفرما مطالبه کند.
گفتنی است که برای انتخاب وکیل در جهت شکایت از کارفرما باید به نکاتی از قبیل میزان دستمزد، رزومه و سابقه‌ی وکیل در انجام اموری از این قبیل و مشورت با دیگران، توجه داشته باشید.
کلام آخر
تا اینجا دانستید که در هر حالتی قانون نمی‌گذارد که حق کارگر پایمال شود و تقریبا همیشه می‌توانید برای شکایت از کارفرما اقدام کنید امّا بهتر است برای رسیدن به نتیجه‌ی بهتر پیش از هر اقدامی با کارشناسان باتجربه‌ی پلتفرم حقوقی ترازو تماس بگیرید.