ممکن است برای شما هم این سوال پیش آمده باشد که آیا مهریه به ارث میرسد؟ طبق ماده ۹۴۰ قانون مدنی، هر کدام از زن و شوهر پس از مرگ، از آن یکی ارث میبرد. توارث نیز بین زن و شوهر وقتی برقرار میشود که رابطه زوجیت آنها دائمی باشد. در ازدواج موقت، رابطه توارثی برقرار نمیگردد و زن و شوهر از یکدیگر ارث نمیبرند. در این مقاله در مورد موضوعاتی همچون تکلیف مهریه بعد از فوت زن، مهریه زن بدون بچه و ارث بردن شوهر از مهریه زن، مطالبی را با شما در میان خواهیم گذاشت و آن را از نگاه تقسیم ارث بررسی میکنیم.
مهریه بعد از فوت زن به چه کسانی تعلق میگیرد؟
وقتی زنی فوت میکند، تمام حقوق و مطالبات او به ورثهاش میرسد. از جمله حقوق زن، مهریه اوست که در زمان حیاتش از شوهر نگرفته باشد. یکی از دلایل اهمیت این موضوع این است که پدر و مادر زن از مهریه او ارث میبرند. شوهر و فرزندان نیز جزء ورثه هستند و علاوه بر والدین زن، از مهریه ارث میبرند.
مهریه زن بدون بچه
برای محاسبه مهریه زن فوت شده بدون فرزند، باید سهم شوهر از مبلغ مهر کسر شده و طبق سهمالارث پدر و مادر، به آنها پرداخت شود. اگر در ایام زناشویی دخول انجام نشده باشد، زن و ورثه او مالک نصف مهریه و اگر دخول انجام شده باشد، مالک تمام مهریه او هستند.
مطالبه مهریه توسط وراث زوجه
اگر مردی فوت کند و مهریه همسر خود را پرداخت نکرده باشد، با توجه به این که مهریه طلب ممتاز محسوب میشود، پس از فوت مرد مهریه به زن پرداخت میشود.
اگر زنی فوت کند و مهریهاش را نگرفته باشد و یا به شوهر نبخشیده باشد، شرایط به این صورت خواهد بود:
حق مطالبه مهریه همواره برای ذینفع آن وجود خواهد داشت، حتی اگر زوجه در قید حیات نباشد. یعنی با فوت زوجه، حق مطالبه مهریه مانند هر حق یا مال دیگری به وراث او منتقل میگردد.
وراث میتوانند بعد از فوت زوجه و به قائم مقامی از طرف او، مهریه متوفی را از زوج مطالبه کنند و به هیچ دلیلی زوج نمیتواند از پرداخت مهریه زوجه متوفی خود به ورثه او، امتناع کند؛ زیرا دین ناشی از مهریه از جمله دیون ممتاز است.
حتی در صورت وجود دیون متعدد زوج، باز هم تادیه مهریه زوجه بر سایر دیون او مقدم است.
وراث زوجه برای مطالبه مهریه او، دادخواستی تنظیم میکنند و به نسبت سهمالارث خود به طرفیت زوج، حقوق قانونی زوجه متوفی را مطالبه میکنند. ورثه زوجه باید مدارکی مثل گواهی انحصار وراثت و عقدنامه زوجه را نیز به دادگاه تقدیم کنند.
ارث بردن شوهر از مهریه زن
شوهر نیز جزو ورثه زن به حساب میآید و از مهریه او ارث میبرد. بنابراین اگر مهریه را پرداخته باشد، از همان ارث خواهد برد و اگر مهریه را نپرداخته باشد، به نسبتی که قانون مشخص کرده است مالک مهریه خواهد شد و دیگر آن مقدار را پرداخت نخواهد کرد. مثلا اگر تمام اموال زنی که فوت شده ۱۰۰ سکه بهار آزادی مهریه او باشد، درصورتیکه زن دارای فرزند باشد، مرد یک چهارم یعنی ۲۵ سکه را به ارث برده و تنها ۷۵ سکه را باید به سایر وراث بپردازد. اما اگر زن فرزندی نداشته باشد، مرد یک دوم یعنی ۵۰ سکه را به ارث برده و باید ۵۰ سکه باقی را به سایر وراث پرداخت کند.
در چه صورت مهریه بعد از فوت زن قسطی پرداخت میشود؟
مهریه بعد از فوت زن نیز جزو داراییهای زوجه محسوب میشود و به ورثه میرسد. ورثه زن میتوانند به نسبت سهم خود از این داراییها، آن را مطالبه کنند. شوهر نیز در صورت رابطه زوجیت ارث میبرد. با توجه به اینکه پرداخت مهریه بعد از فوت زن، بستگی به توان مالی زوج دارد، اگر زوج توان پرداخت مهریه زن فوت شده خود را نداشته یا توان مالی او ضعیف باشد و نتواند آن را یکجا پرداخت کند، میتواند درخواست اعسار بدهد و مهریه را تقسیط کند.
حتما بخوانید: وکیل وصول مهریه
شرایط گرفتن مهریه بعد از فوت زن
اگر زن ورثهای جز شوهر نداشته باشد، تمام اموال به او خواهد رسید. با توجه به این که مهریه بعد از فوت زن، مانند کلیه حقوق و مطالباتش به ورثه وی میرسد و از جمله حقوق زن، مهریه اوست، اگر در زمان حیات مهریه خود را از شوهر نگرفته باشد، این حق به گردن مرد است و باید آن را به ورثه زن پرداخت کند.
محاسبه مهریه زن متوفی
برای محاسبه مهریه، سهم شوهر از مبلغ مهریه کسر میشود و مطابق سهمالارث به پدر و مادر او داده خواهد شد.
مهریه زن از جمله دیونی است که بر گردن زوج است و تا پس از مرگ زوج نیز قابل مطالبه است. اگر زن در قید حیات نباشد، وراث ایشان میتوانند به نیابت از او، مهریه زوجه یا مادرشان را از اموال زوج مطالبه کنند. البته در این موارد باید قوانین مربوط به طبقات وراثت و سهم الارث به طور کامل مشخص شده و مورد توجه قرار گیرد.
اگر زن قبل از مطالبه مهریه فوت کند و مهریه وجه رایج باشد، ورثهاش میتوانند آن را دریافت کنند. با توجه به این که بعد از فوت مرد، اموالش به وراث وی میرسد، معمولاً وراث برای دریافت مهریه مادرشان از طریق اقامه و طرح دعوا برای دریافت آن اقدام میکنند و طبق قانون، مهریه به ورثه میرسد.
سخن پایانی
در این مقاله به بررسی تکلیف مهریه بعد از فوت زن یا مهریه زن فوت شده پرداختیم. امیدواریم مطالب این پست برای شما دوستان عزیز مفید بوده باشد. جهت دستیابی به اطلاعات بیشتر میتوانید به مشاوران حقوقی پلتفرم ترازو مراجعه فرمایید.
سوالات متداول
۱. مهریه زن متوفی به چه کسانی میرسد؟
به ورثهای که در زمان فوت زن زنده بودند؛ مثل همسرش، فرزندانش و پدر و مادرش.
۲. آیا بعد از فوت زن مهریه به او تعلق میگیرد؟
بله؛ مهریه بعد از فوت هم به او تعلق میگیرد و باید مانند بقیه اموالش، بین ورثه تقسیم شود.
۳. آیا مهریه زن فوت شده به پدر مادر او به ارث میرسد؟
از آنجایی که به محض وقوع عقد، زن مالک تمام مهریه میشود و بخشی از اموال او به حساب میآید، پس از فوت او حتی اگر شوهر آن را پرداخت نکرده باشد، باید مهریه را به ورثه پرداخت کند. بنابراین اگر پدر و مادر زن متوفی در زمره وارثان باشند، از مهریه و سایر اموال او ارث خواهند برد.
۴. آیا مهریه زن متوفی نیز قابل تقسیط است؟
با توجه به اینکه حکم مهریه زن فوتشده، بستگی به توان مالی زوج دارد، اگر زوج توان پرداخت مهریه زوجه فوتشده خود را نداشته یا توان مالی او ضعیف باشد و نتواند آن را یکجا پرداخت کند، میتواند درخواست اعسار بدهد و مهریه را تقسیط کند.
سلام زن اول پدر من ۵۵ سال پیش فوت شده و هنگام فوت پدر و مادر نداشته و هنگام فوت یک دختر و یک پسر داشته که بعد از چند سال پسر (برادر من ) فوت شده مهریه زن اول پدر من چگونه تقسیم میشه .الان خواهرم ادعای ارث دارند
مادر من ۱۷سال پیش فوت شدن پدرم ازدواج مجدد داشت و چند ماه پیش فوت شدن. مهریه مادرمن پرداخت نشده پدر من فقط یک منزل مسکونی دارد که یک دانگ انرا به مهریه زن دوم قرار داده ولی به مادر من هیچ نداده اگر اقدام کنیم کل خانه پدرم سهم مهریه مادرم میشود. سوال مهریه زن دوم پدرم چگونه محاسبه میشود؟
وقت بخیر. مهریه مادر شما به ورثه انتقال پیدا کرده و شما می تونید درخواست بدید تا یک هشتم به ایشان تعلق بگیرد. مهریه همسر دوم هم در صورت وجود فرزند یک هشتم و در غیر این صورت یک چهارم خواهد بود.
باسلام
وراثین میتوانند مهریه مادر خود را از ماترک مرحوم پدرشان مطالبه نمایند و چون در زمان فوت یک چهارم از اموال به پدر میرسد و مهریه زن اول نیز جزو آن است و چون تاکنون مهریه وصول نگردیده قطعا زن دوم نیز با واسطه شوهرش از مهریه مادر وراثین هم یک هشتم از یک چهارم سهم شوهر ارث میبرد باتشکر
با سلام همسر من ۲ سال و نیم پیش فوت کردم و من ملک داشتم که همان وقت فروختم میخواستم ببینم اگر الان مادر ایشان برای مهریه اقدام کند فرار از دین محسوب میشود و ملک فروخته شده به مشکل میخورد در صورتیکه چیزی به نام بنده نباشد؟
با تشکر
وقت بخیر. در قانون ایران هر زمانی که زوج بعد از دادخواست اقدام به انتقال اموال کند، انتقال باطل است. زیرا معامله صوری و برای فرار از دین مهریه گمان خواهد شد.
در حال حاضر اگر دادخواست اولیه به دادگاه هنوز داده نشده و تا دو سال قبل از دادخواست زوج اموال خود را انتقال داده باشد، هر معامله ای در رابطه با مهریه صوری و قابل فسخ است.
سلام
اگر مادر زوجه دادخواستی تقدیم دادگاه کند که هدف شما از فوش اموال عقد صوری به منزله فرار از دین بوده آن عقد باطل است ولی مشمول عنوان کیفری فرار از دین نخواهد بود چراکه حکمی قطعی قبل از فروش اخذ نشده است ارای دیوان عالی کشور دراین خصوص مصداق دارد
طبق برداشت شما پس هیچوقت مهریه شامل مرور زمان نخواهدشد
در اینصورت به تعداد نکاحی که از صدر اسلام یا تاریخ ابلاغ این احکام، بایستی دین پرداخت نشده موجود باشه؟
من یه زیست شناس ام و مبرا از این نظامات
لیکن هرکار میکنم نمیتونم جلو خنده خودمو بگیرم
حالا اینکه این شگفتانه و خنده ناشی از سفاهت من باشه یا شارع ، برام اهمیت داره
بطور مشخص آیا من میتونم داعی بر تمام دیون اشخاص اناث مرتبطم باشم؟
یعنی به تعداد خواهرانم که ازدواج کردن طلب دین میکنم و از طریق ارث که در توزیع نسبی اول به پدر و مادرم «هم» میرسه، لذا منم به نوعی منتفع میشم
بعد میرم سراغ خاله ها و عمه ها و بنابر توضیح تون چون در غالب موارد پدربزرگ و مادربزرگ هام از مهرالمثل دخترانشون ( حالا حتی با همون توضیح، یعنی رعایت شرط بقا در زمان مرگ دختر) ارث میبرن و بنابر قاعده میزانی ازین موروثه به والدینم میرسه و بواسطه اونها هم به من میشینه (عام ترین اصطلاح جهت تعلق ارث)
و بهمین منوال عمه و خاله های پدری از یه طرف و عمه و خاله های مادری هم از طرف دیگه و…. ( ضمن اینکه من جهت پرهیز از اطاله کلام، درباره تعلق ارث مستقیم و افقی یعنی خواهری و برادری هم چیزی نگفتم.
یا من قسمتی رو نفهمیدم یا بایستی تا الان اسلام پاره پاره شده بود ( اگر فقط درصدی از مفروضات من صحیح باشه ، که قاعدتا منجر به جنگ و جدالهایی میشد که متاثر از مهریه بوده!!!)
ممنون اگر جواب بدین
سلام وقت بخیر.
ارث طبقات و درجات دارد. بنابراین در مثال شما مهر خواهران به والدین و فرزندان خواهر شما خواهد رسید و فقط در صورت عدم وجود هیچ شخصی در طبقه اول به طبقه بعد که شامل شما (برادر) می شود می رسد. البته زوج هم در این بین ارث می برد. و اگر تنها وارث هم زوج باشد تمام اموال از جمله مهریه به زوج می رسد.
سلام وقت بخیر
چند سالی هست که پدرم فوت کرده و زن پدر دارم
که ایشون بچه دارن نشدن وما یک برادر مجرد داریم که با ایشون زندگی میکنه ونگران آینده اش هستیم که اگر زن بابام فوت کنن آیا وراث ایشون میتونن مهریه اش رو طلب کنن توضیح اینکه فقط یک خانه پدری داریم واینکه زن پدرم پدر ومادرشون فوت کردن وفقط برادر وخواهر دارن
آیا اونها میتونن پس از فوت ایشون طلب ارثش رو بکنن
سلام وقت بخیر
ارث و مهریه همسر پدر شما بعد از فوت قابل پیگیری خواهد بود.
سلام زیست شناس محترم مهریه درقران تحت عنوان صداق ذکر شده یعنی زندگی از اول بر مبنای صداقت وراستی بنیانش گذاشته بشه ومهریه به معنای امروز که چشم تو همچشمی تعیین میشه مقرر نشده ضمن اینکه ارث بردن از مهریه دارای نظام خاص خودش در باب ارث وطبقات آن است وشرط اولش ذینفع بودن در مطالبه است .وبا بودن طبقه اول طبقه دوم ارث نمیبره وبا بودن طبقه دوم طبقه سوم ارث نمیبره که هرکدام جای خودش قابل بحث است .
سلام
زنم فوت شده ، دارای یک فرزند هستم ، حالا مادرخانمم اجازه دیدن بچه ام را نمیده و اجازه نمیده بچه را ببرم خانه خودم ، تهدید میکنه که مهریه را اجرا میذارم
آیا راهی وجود دارد که بتوانم بچه ام را بگیرم ، و مهریه ندهم ؟
سلام و وقت بخیر
پاسخ به سوال اول، بله هست. در خصوص مهریه هر یک از وراث زن به نسبت سهم الارثشون میتونن مهریه رو از شما مطالبه کنن.
سلام شما حق ملاقات فرزند را خواهی داشت و حتی فراتر از آن ولی متاسفانه نوعی طلب ممتاز زوجه بوده که این نوع حق دینی بوده و این حق سندیت دارد و هریک وراث مطابق طبقات ارث از مهریه سهمی دارند فرزند ،شوهر مادر ،پدر و اگر مهریه را به ۲۰ واحد تقسیم کنیم شما چهار دوم سهم خواهید داشت تفاوت به بقیه وراث میرسد