می‌دانید که برای شروع یا ادامه هر کسب و کاری نیاز به مجوز رسمی از نهادهای مربوطه خواهید داشت؛ این مجوز به وسیله اتحادیه‌های مربوط به هر صنف و زیر نظر سازمان اصناف صادر می‌شود. برای آشنایی با ساختار اصناف و اتحادیه‌ها و چگونگی دریافت پروانه کسب در این مطلب با ما همراه باشید.
مفهوم صنف
این کلمه در لغت به معنای دسته، گونه و نوع است و در اصطلاح اجتماعی به گروه واحدی از پیشه‌های هم‌نوع گفته می‌شود که طبیعت فعالیت آنها یک نوع بوده و یک صنف را تشکیل می‌دهند، مانند: صنف زرگران، صرّافان، سرّاجان و…
انواع صنف
این گروه‌های پیشه‌ور از نظر نوع فعالیت اقتصادی به چهار دسته تقسیم می‌شوند:
- صنوف تولیدی: صنف‌هایی که با استفاده از خلاقیت، مواد اولیه را به محصولات مورد نیاز مردم تبدیل کرده و به صورت مستقیم یا غیرمستقیم در اختیار آنها قرار می‌دهند.
- خدمات فنّی: اشتغال به این صنوف نیاز به مهارت فنی دارد و فعالیت آنها در جهت رفع عیوب و مرمّت وسایل و کالاهای مختلف است.
- صنوف توزیعی: کالاهای مورد نیاز را از محل واردات یا تولید داخلی در اختیار مردم قرار می‌دهند بدون اینکه در تولید آنها نقشی داشته باشند.
- خدماتی: بخشی از نیازهای جامعه را بدون اینکه در زمینه تولید و توزیع یا خددمات فنی باشد، برآورده می‌کنند.
فرد صنفی و واحد صنفی
به شخصی حقیقی یا حقوقی که در محلی مشخص یا سیار در زمینه یکی از فعالیت‌های صنفی، به صورت تنها یا با مشارکت دیگران و با اخذ پروانه کسب شروع به فعالیت می‌کند، فرد صنفی می‌گویند؛ و واحدهای اقتصادی یا خدماتی که در محلی مشخص یا سیار توسط افراد صنفی دارای پروانه کسب اداره می‌شوند، واحد صنفی نام دارند.
مجمع امور صنفی
مجمعی متشکل از نمایندگان اصناف است که شوراهایی را با حضور نمایندگان رسمی اتحادیه‌ها برای تصویب مقررات مربوط به صنوف و رسیدگی به امور برگزار می‌کند؛ مهم‌ترین وظیفه این مجمع راهنمایی و هماهنگی بین صنوف است.
اتحادیه صنفی
در شهرهای مختلف بسته به گستردگی و وسعت آن شهر و صنوف آن، حسب مورد در صورت وجود ۵۰ تا ۳۰۰ واحد صنفی که فعالیتی مشابه دارند، افراد آن صنف برای نظام‌مندی و پیشرفت اقتصادی صنف خود با رعایت مقررات، اتحادیه‌ای واحد را تشکیل می‌دهند که وظیفه‌اش انجام امور مربوط به همان گروه صنفی است، مثلا در تهران با وجود ۳۰۰ واحد صنفی امکان تشکیل اتحادیه پوشاک و… وجود دارد.
وظایف اتحادیه‌ها:
مطابق ماده ۳۰ قانون نظام صنفی، اتحادیه‌ها وظایفی دارند که در ادامه بیان می‌کنیم:
- دادن پیشنهاد به اتاق اصناف در مورد تهیه، تنظیم یا تغییر ضوابط صدور پروانه کسب و دیگر پروانه‌های لازم برای مشاغل.
- اجرای مصوبات و بخشنامه‌های هیأت عالی نظارت و کمیسیون نظارت.
- پیشنهاد به اتاق اصناف شهرستان در مورد امور اصناف.
- صادر کردن پروانه کسب پس از گرفتن تقاضا و مدارک متقاضیان با در نظر داشتن قوانین و مقررات مربوطه.
- باطل کردن پروانه کسب و تعطیلی محل کسب طبق مقررات قانون نظام صنفی و ممانعت کردن از ادامه فعالیت واحدهای صنفی که بدون پروانه کسب دایر می‌شوند.
- تنظیم بودجه سال بعد و تحویل آن به اتاق اصناف شهرستان جهت بررسی و تصویب.
- تنظیم ترازنامه سالانه و تحویل آن به اتاق اصناف شهرستان برای بررسی و تصویب.
- ایجاد امکانات لازم برای آموزش‌های مورد نیاز افراد صنفی.
- تأسیس کمیتههای رسیدگی به شکایات، حل اختلاف، بازرسی واحدهای صنفی، فنی و آموزشی و دیگر کمیتههای مصوب هیأت عالی نظارت.
- اخذ مالیات، عوارض و هزینه خدمات به نیابت از طرف وزارتخانه‌ها، شهرداری‌ها و سازمان‌های وابسته به دولت.
- هماهنگی با شهرداری و شورای شهر برای ایجاد شهرک‌های صنفی و تمرکز مکانی عمده‌فروشان و کالاها.
- ارائه پیشنهاد به اتاق اصناف شهرستان در خصوص تعیین نرخ کالا و خدمات، حدود صنفی، تعداد واحدهای صنفی مورد نیاز در هر سال جهت صدور پروانه کسب.
- برگزاری دوره‌های آموزشی مربوط به قواعد و مقررات تجارت و کسب و کار قبل از صدور و تمدید پروانه کسب اعضای صنف.
پروانه کسب چیست؟
اجازه‌نامه‌ای که برای شروع یا ادامه کسب وکار، طبق قانون به افراد صنفی داده می‌شود پروانه کسب نام دارد که طبق آن اجازه دارند در محلی مشخص یا با وسیله‌ای معّین، فعالیت کنند. دریافت این مجوز از نظر قانونی افراد صنفی را از حقوق مربوط به شغل خود برخوردار می‌کند و آنها را ملزم به رعایت مقررات مربوطه خواهد کرد.
شرایط گرفتن پروانه کسب
طبق قانون فرد صنفی برای شروع یا ادامه فعالیت خود باید ابتدا گروه صنفی خود را مشخص کند و برای گرفتن پروانه کسب به اتحادیه مربوط به صنف خود مراجعه کند. اتحادیه‌ها با گرفتن مدارک مورد نیاز از افراد برای آنها پرونده تشکیل می‌دهند و ضمن طی کردن مراحل اداری افراد را برای گذراندن دوره‌های حرفه‌ای مربوط به شغل خود که اتحادیه آن را ترتیب می‌دهد راهنمایی می‌کنند. امّا مدارک مورد نیاز برای ارائه به اتحادیه‌ها عبارتند از:
- سند مالکیت یا اجارهنامه رسمی برای محل کسب (تعهد محضری در صورت داشتن اجارهنامه عادی)
- کارت معافیت دائم یا پایان خدمت سربازی (برای آقایان)
- گواهی عدم سوء پیشینه.
- گواهی عدم اعتیاد.
- پایان کار تجاری محل واحد صنفی یا گواهی شهرداری.
- کارت بهداشت (برای صنوف مرتبط با مواد خوراکی)
- تشکیل پرونده مالیاتی.
- مدرک فنی برای مشاغل فنی.
- کپی شناسنامه و کارت ملی و ۶ عدد عکس پرسنلی.
- موافقت اداره نظارت بر اماکن.
کلام آخر
ضمن آرزوی موفقیت برای شما در کسب و کاری که دارید اگر برای اخذ پروانه کسب و مقررات قانونی آن نیاز به راهنمایی حقوقی دارید، می‌توانید با مشاورین حقوقی ترازو تماس بگیرید.