مزایای بازنشستگی تامین اجتماعی

طبق قانون، بازنشستگان تامین اجتماعی که در اصطلاح به ایشان مستمری‌بگیر نیز گفته می‌شود، علاوه بر مستمری بازنشستگی، از مزایای دیگری نیز برخوردارند. طبیعی است که با توجه به تورم موجود در جامعه و علی‌رغم پرداخت مستمری به بازنشستگان تامین اجتماعی، هزینه‌های زندگی بسیار بالا بوده و این قشر از جامعه باید حمایت ویژه‌ای دریافت کنند. اگر شما نیز مایلید تا بدانید که در قانون علاوه بر مستمری، مزایای بازنشستگی تامین اجتماعی چه مواردی هستند، با ما در این مقاله همراه باشید.

مزایای جانبی مستمری بگیران تامین اجتماعی

پس از گذشت مدت زمان خاص از پرداخت حق بیمه و با داشتن سنوات کافی، هر فرد می‌تواند اقدام به بازنشستگی بر اساس قانون کند. مهمترین ویژگی بازنشستگی این است که پس از پایان مدت کار فرد، تا پایان عمر، بر اساس قوانین به او مستمری پرداخت خواهد شد. اما قانون در کنار این مستمری که اصلی‌ترین مزیت بیمه بازنشستگی تامین اجتماعی است، مزایای دیگری نیز برشمرده است که باید به آنها اشاره کرد. این مزایا عبارتند از:

1. کمک هزینه عائله مندی
2. کمک هزینه اولاد
3. حق سنوات
4. کمک هزینه مسکن
5. عیدی
6. کمک هزینه معشیت مستمری بگیران
7. کمک هزینه همسر متکفل فرزند

حال که به این موارد اشاره شد، بهتر است تا هر یک را جداگانه بررسی کنیم.

۱. کمک هزینه عائله مندی

به منظور جبران قسمتی از افزایش هزینه‌های موضوع ماده ۹۶ قانون تامین اجتماعی و با تصویب هیأت محترم وزیران، با عنایت به اصل ۱۳۸ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، به تمامی مستمری بگیران بازنشسته و ازکارافتاده کلی از تاریخ ۱۳۷۱/۰۱/۰۱ کمک هزینه عائله‌مندی پرداخت می‌شود. این کمک هزینه مشمول کسر دو درصد حق بیمه درمانی مذکور در ماده ۸۹ نبوده و به صورت ماهانه و همراه با مستمری پرداخت می‌شود. بنابراین بر اساس مصوبه شورای عالی تامین اجتماعی، مستمری‌ها از تاریخ ۱۳۷۷/۱۰/۰۱ مبلغی با عنوان افزایش کمک هزینه عائله مندی به بازنشستگان و از کار افتادگان کلی که متناسب با سنوات پرداخت حق بیمه آنان است، پرداخت می‌شود.

مشمولان دریافت کمک هزینه عائله مندی عبارتند از:

1. بازنشستگان و از کار افتادگان کلی مرد به شرط داشتن عیال دائم و در قید حیات. پرداخت کمک هزینه عائله مندی به مستمری بگیران مرد بازنشسته و از کار افتاده کلی که همسر آنان شاغل باشد، بلامانع است.
2. بازنشستگان و از کار افتادگان کلی زن که دارای شرایط زیر باشند:
   • شوهر نداشته باشند؛
   • دارای فرزند یا فرزندان پسری باشند که سن آنان از۱۸سال تجاوز نکرده و یا منحصراً به تحصیل اشتغال داشته و یا به علت بیماری و نقص عضو طبق گواهی کمیسیون‌های پزشکی موضوع ماده ۹۱ قانون تامین اجتماعی، قادر به کار نباشند. در مورد فرزندان دختر درصورتی‌که دارای شوهر نبوده و اشتغال به کار نداشته باشند، پرداخت این مستمری بلامانع خواهد بود.
   • به تنهایی متکفل مخارج فرزندان مذکور باشند و تاکید می‌شود که صرف نداشتن شوهر موجب پرداخت کمک هزینه عائله مندی به زنان بازنشسته و از کار افتاده کلی نخواهد بود، بلکه باید مستند به مدارک اثبات گردد که مستمری بگیر زن، خود به تنهایی عهده‌دار تأمین مخارج فرزندان است.

علاوه بر شرایط مذکور چنانچه مستمری بگیر زن بازنشسته و از کار افتاده کلی، دارای شوهری باشد که اولا تحت تکفل زن بوده و ثانیا به تشخیص کمیسیون های پزشکی موضوع ماده ۹۱ قانون تامین اجتماعی، از کار افتاده کلی باشد، پرداخت کمک هزینه عائله‌ مندی به زن مذکور از تاریخ ۱۳۷۵/۰۱/۰۱ به بعد، بلامانع خواهد بود.

۲. کمک هزینه اولاد

کمک هزینه اولاد نیز همانند کمک هزینه عائله مندی به منظور جبران قسمتی از هزینه‌های موضوع ماده ۹۶ قانون تامین اجتماعی تصویب شد و از تاریخ ۱۳۷۱/۰۱/۰۱ به تمامی مستمری بگیران بازنشسته و از کار افتاده کلی که دارای فرزند واجد شرایط هستند، پرداخت می‌شود. این کمک هزینه حداکثر تا سه فرزند قابل پرداخت بوده و مشمول کسر دو درصد حق بیمه سلامت موضوع ماده ۸۹ قانون تامین اجتماعی نیست. مبلغ مذکور در مورد فرزندان چهارم و بعد که از تاریخ ۱۳۸۳/۰۲/۲۶ متولد شده یا می‌شوند، پرداخت نمی‌شود.

۳. حق سنوات

به منظور تأمین بخشی از هزینه زندگی مستمری بگیران، به تمامی مستمری بگیران بازنشسته ، از کار افتاده کلی و بازماندگان که دارای سابقه پرداخت حق بیمه مازاد بر بیست سال هستند، از ابتدای سال ۱۳۷۶ مبلغی به عنوان حق سنوات پرداخت شده است (موضوع بخشنامه ۲۸ مستمری‌ها). پرداخت این مبلغ از ابتدای سال و بعد از برقراری مستمری شروع شده و به میزان ۵۰۰۰ ریال برای هر سال سابقه مازاد بر ۲۰ سال است. مبلغ پرداختی بابت حق سنوات مشمول افزایش ماده ۹۶ قانون نبوده و دو درصد حق درمان موضوع ماده ۸۹ از آن کسر می‌شود.

۴. کمک هزینه مسکن

با توجه به پیشنهاد هیأت مدیره سازمان تامین اجتماعی، شورای عالی تأمین اجتماعی پرداخت کمک هزینه مسکن را مورد تایید قرار داده است. این کمک هزینه به تمامی مستمری بگیران بازنشسته، از کار افتاده کلی و بازماندگان پرداخت می‌شود. این کمک هزینه مشمول کسر دو درصد حق درمان نیست و تاریخ شروع پرداخت و اجرای آن از ۱۳۸۱/۰۱/۰۱ تعیین شده که به طور ماهیانه و همراه با مستمری قابل پرداخت است.

۵. عیدی

به مناسبت آغاز سال جدید، مبلغی به عنوان عیدی به مستمری بگیران بازنشسته، از کار افتاده کلی و بازماندگان پرداخت می‌شود. این مبلغ مشمول کسر دو درصد ماده ۸۹ نبوده و در پایان هر سال به مستمری بگیران پرداخت می‌شود.

۶. کمک هزینه معشیت مستمری بگیران

تمامی مستمری بگیران بازنشسته، از کار افتاده کلی و بازماندگان از تاریخ ۱۳۶۶/۰۷/۰۱ به بعد، همه ساله این کمک هزینه را از سازمان تامین اجتماعی دریافت کرده‌اند. اعتبار این کمک‌ها همه ساله در تبصره‌های بودجه پیش‌بینی و میزان ریالی آن توسط شورای عالی تصویب می‌شود و مشمول کسر دو درصد موضوع ماده ۸۹ قانون نیز نیست.

۷. کمک هزینه همسر متکفل فرزند

با توجه به پیشنهاد هیأت مدیره سازمان تامین اجتماعی، شورای عالی تأمین اجتماعی در جلسه مورخ ۱۳۸۱/۰۵/۱۹ پرداخت «کمک هزینه همسر متکفل فرزند» را مورد تایید قرار داده است. بنابراین تمامی مستمری بگیران بازمانده زن دارای حداقل یک فرزند که همزمان در ردیف مستمری بگیران نیز قرار دارد، مشمول دریافت این کمک خواهند بود.

میزان کمک مذکور معادل ۵۰ درصد کمک هزینه عائله مندی پرداختی به مستمری بگیران بازنشسته و از کار افتاده کلی در هر سال است. این کمک هزینه مشمول کسر دو درصد حق درمان نبوده و عیناً و منحصراً به همسر پرداخت می‌شود. تاریخ شروع پرداخت این کمک هزینه از ۱۳۸۱/۰۷/۰۱ و مطابق رویه پرداخت کمک هزینه عائله مندی و اولاد به صورت ماهانه و همراه با مستمری انجام می‌شود. همچنین در صورت وجود بیش از یک همسر با شرایط مذکور، مبلغ فوق به تساوی بین همسران تقسیم خواهد شد.

مزایای جانبی بازنشستگان تامین اجتماعی ۱۴۰۲

بر اساس بخشنامه سازمان تامین اجتماعی، به‌منظور جبران بخشی از افزایش هزینه‌های زندگی و ارتقای وضعیت معیشت مستمری‌بگیران و به‌موجب ضوابط قانونی و مفاد بودجه سنواتی سازمان، میزان کمک‌های جانبی در سال ۱۴۰۲ به‌شرح ذیل تعیین می‌گردد:

1. حق سنوات: حق سنوات مازاد بر ۲۰ سال سابقه پرداخت حق‌بیمه (اصلی و ارفاقی) آن‌ دسته از مستمری‌بگیران که وفق ضوابط در حال پرداخت است، در سال ۱۴۰۲ به‌میزان ۵,۰۰۰ (پنج هزار) ریال به‌ازای هر سال سابقه مازاد بر ۲۰ سال افزایش می‌یابد.
2. ‌‌‌‌کمک‌هزینه عائله‌مندی، کمک‌هزینه اولاد و کمک‌هزینه همسر متکفل فرزند: میزان این کمک‌ها در سال ۱۴۰۲ به‌شرح ذیل تعیین و وفق ضوابط جاری به مشمولین پرداخت می‌گردد:
   • کمک‌هزینه ماهانه عائله‌مندی: ۹,۱۷۴,۷۲۰ ریال
   • کمک‌هزینه ماهانه اولاد: ۴,۲۲۵,۲۰۰ ریال
   • کمک‌هزینه ماهانه همسر متکفل فرزند: ۹,۱۷۴,۷۲۰ ریال
3. کمک‌هزینه مسکن: میزان کمک‌هزینه مسکن به‌ازای هر پرونده مستمری بازنشستگی، از کار افتادگی‌ کلی و بازماندگان، مبلغ ۲,۰۰۰,۰۰۰ ریال در ماه تعیین شده است.
4. کمک به تأمین معیشت مستمری‌بگیران: میزان کمک‌ به تأمین معیشت مستمری‌بگیران به‌ ازای هر پرونده مستمری بازنشستگی، از کارافتادگی‌ کلی و بازماندگان، مبلغ ۲,۶۶۰,۰۰۰ ریال در ماه تعیین شده است.

سخن پایانی

در حال حاضر با توجه به افزایش هزینه‌های زندگی، سازمان تامین اجتماعی با استفاده از ظرفیت ماده ۹۶ قانون تامین اجتماعی، سعی در جبران بخشی از هزینه‌های جاری زندگی بازنشستگان محترم را دارد. البته بهتر است تا افراد نسبت به حقوق خود مطلع باشند تا در صورت لزوم نسبت به مبلغ پرداختی توسط سازمان اعتراض کنند. اگر شما نیز در مورد مزایای بازنشستگی سوالی دارید، بهتر است آن را با وکلا و مشاورین ما در پلتفرم حقوقی ترازو در میان بگذارید.

سوالات متداول