اجرا گذاشتن سفته یا نحوه وصول سفته
اجرا گذاشتن سفته یا وصول سفته یکی از موارد متداول مراجعین به کارشناسان حقوقی است. همانطور که می‌دانید به سندی تجاری که به وسیله آن فرد تعهد می‌کند مبلغی مشخص را عندالمطالبه یا در زمانی معیّن به شخصی دیگر بپردازد، سفته می‌گویند. در مبادلات تجاری بازار به دلیل پرکاربرد بودن اسنادی مانند چک و سفته، عدم پرداخت مبلغ سفته در زمان معین یکی از اتفاقات پرتکرار است. بنابراین کسانی که از سفته استفاده میکنند، باید حتما از نحوه اجرا گذاشتن سفته و وصول آن اطلاع داشته باشند.
نحوه وصول سفته؛ سریعترین راه وصول سفته چیست؟
به مطالبه قانونی وجه سفته، واخواست یا اجرا گذاشتن سفته می‌گویند که به گواهی عدم پرداخت چک نیز شباهت دارد. با این کار دارنده نشان میدهد که با وصول سفته میخواهد از طریق قانونی وجه خود را از صادرکننده و ضامن‌های او طلب کند، زیرا به محض صدور واخواست در مراجع قانونی، ابلاغیه‌ای هم برای متعهدان ارسال می‌شود.
مسئولیت ظهرنویس یا پشت‌نویس
باید بدانید که اگر متعهدان سفته بیش از یک نفر باشند، یعنی یک یا چند نفر پشت سفته را امضا کرده باشند، در مقابل پرداخت وجه آن مسئولیت تضامنی خواهند داشت. طبق ماده ۲۸۶ قانون تجارت، دارنده برات تنها تا یک سال از تاریخ اعتراض به عدم تادیه می‌تواند به ظهرنویسان برات مراجعه کند. اگر چه به موجب رای وحدت رویه شماره ۵۹۷ مورخ ۱۲/۰۲/۱۳۷۴، «ظهرنویس» در این ماده به معنای مصطلح کلمه بوده و ناظر به شخصی که به عنوان ضامن برات را امضا کرده نیست. بنابراین با توجه به هدف اصلی از ضمانت، هیچ محدودیتی برای مراجعه به ضامن‌های برات جهت تادیه مبلغ وجود ندارد.
اگر دارنده بخواهد بر علیه صادرکننده و ضامن با هم واخواست تهیه کند، باید در برگه واخواست و در قسمت خوانده، هم نام صادرکننده و هم نام ضامن را درج کند. در قسمت شرح خواسته نیز می‌تواند تقاضای محکومیت هر دو را به ثبت برساند.
نحوه تنظیم سفته
بر اساس ماده ۳۰۸ قانون تجارت، علاوه بر مهر و امضا در سفته، باید تاریخ نیز درج شده باشد و هم‌چنین مبلغ موردتعهد باید در آن ذکر شود. علاوه بر این در سفته قسمتی برای نام و نام خانوادگی و نشانی محل سکونت صادرکننده دارد که نوشتن آنها ضروری است.
اگر می‌خواهید این سند برای شخص خاصی قابل وصول باشد، باید حتما نام و مشخصات او را در قسمت گیرنده درج کنید. البته سفته را می‌توان در وجه حامل نیز نوشت که در این صورت کسی که آن را در دست دارد، می‌تواند وجه آن را مطالبه کند.
اجرا گذاشتن سفته تاریخ گذشته
اگر در مهلت قانونی یعنی ده روز پس از تاریخ تعهد، برای اجرا گذاشتن سفته اقدام نشود، این سند تجاری مزایای حقوقی خود را برای مطالبه در مراجع قانونی از دست خواهد داد، یعنی دیگر به عنوان یک سند عادی تلقی می‌شود.
در این شرایط برای این که شخص بتواند طلب خود را وصول کند، می‌تواند آن را همراه ارائه دادخواست به دادگاه و به عنوان مدرک طلب، به پرونده ضمیمه کند. به عبارتی بدون واخواست هم می‌توانید سفته را وصول کنید ولی فقط به عنوان یک رسید معمولی به محکمه ارائه می‌شود.
مدت اعتبار سفته تاریخ دار
همانطور که گفته شد، ظرف مدت ده روز از تاریخ سررسید سفته، باید نسبت به واخواست آن اقدام کرد تا سفته سند تجاری محسوب شود. بعد از واخواست، مدت یک سال از تاریخ واخواست فرصت دارید تا علیه صادرکننده و ظهرنویسان اقدام کنید. بعد از گذشت این یک سال، دیگر امکان اقدام علیه ظهرنویسان وجود نداشته و تنها علیه صادرکننده می‌توان اقدام به شکایت نمود.
هزینه اجرا گذاشتن سفته
وقتی می‌خواهید به عنوان یک سند تجاری و از طریق حقوقی برای اجرا گذاشتن سفته اقدام کنید، طبیعتا باید مبلغی را برای انجام عملیات حقوقی به مراجع قانونی بپردازید. مقدار این مبلغ کاملا بستگی به مبلغ سفته خواهد داشت. قسمتی از این هزینه برای صدور واخواست و بخشی نیز مربوط به ارائه دادخواست است.
به عنوان مثال برای مبلغ ۵۰ میلیون تومان، باید دو درصد از آن را به عنوان هزینه اجرا گذاشتن سفته و سه درصد برای تنظیم دادخواست بپردازید. البته اگر استطاعت پرداخت نداشته باشید، می‌توانید تقاضای اعسار از پرداخت را در دادگاه ثبت کنید. گفتنی است اگر مبلغ سند تا ۲۰ میلیون تومان باشد، رسیدگی به آن به عهده شورای حل اختلاف است و اگر بیشتر باشد، این امر در صلاحیت دادگاه است.
اجرا گذاشتن سفته بدون تاریخ
اگر در قسمت تاریخ سند زمان دقیق معیّن نشود، معمولا برای اجرا گذاشتن سفته به یکی از روش‌های زیر عمل می‌شود که هر کدام شرایط وصول خودش را خواهد داشت:
- ممکن است در قسمت تاریخ بنویسند: به محض رؤیت یا عندالمطالبه، که در این صورت هر زمان که دارنده آن را برای وصول نزد صادرکننده ببرد، باید وجه مندرج در آن به فرد دارنده پرداخت شود.
- اگر زمان پس از رؤیت تعیین شود، مثلا در قسمت تاریخ بنویسند که پانزده روز پس از رؤیت، صادرکننده مکلف است ظرف این مدت مبلغ را بپردازد.
- گاهی هم در قسمت تاریخ، زمانی به نسبت تاریخ صدور آن درج می‌شود که در همان موعد صادرکننده مکلّف به پرداخت وجه خواهد بود.
امّا اگر سفته بدون تاریخ و هیچ نوشته‌ای صادر شود، دارنده می‌تواند آن را هر زمان که بخواهد پس از درج تاریخ، برای صدور واخواست و مطالبه نزد مراجع قانون ببرد.
حکم جلب سفته چقدر طول میکشد؟
از ابتدای طرح شکایت تا مراحل پرداخت مبلغ سفته حدود ۷۰ روز زمان طول می کشد که در صورت عدم پرداخت پس از این مدت، شاکی می تواند حکم جلب صادرکننده سفته را بگیرد.
مراحل شکایت سفته
پیش از این اشاره شد که حداکثر ده روز پس از تاریخ سررسید، باید برای اجرا گذاشتن سفته اقدام کنید. در غیر این صورت سفته به عنوان سند عادی محسوب شده و قابلیت پیگرد حقوقی نخواهد داشت.
برای اجرا گذاشتن سفته ابتدا باید به اداره واخواست دادگستری مراجعه کنید و پس از صدور آن علیه صادرکننده، دادخواست حقوقی تنظیم کنید. پس از این کار، برای صادرکننده ابلاغیه و سپس احضاریه فرستاده می‌شود تا او را از طریق قانونی ملزم به پرداخت وجه کنند. البته طی مراحل دادرسی می‌توانید تقاضای توقیف اموال نیز برای گرفتن طلب خود داشته باشید.
قابلیت انتقال سفته
طبق مقرراتی که برای این سند تجاری در نظر گرفته شده است، دارنده می‌تواند آن را به فرد دیگری نیز انتقال دهد. عبارتی با عنوان «حواله کرد» روی سفته موجود است که به فرد اجازه میدهد آن را به شخص دیگری حواله کند.
نحوه به اجرا گذاشتن سفته ضمانت
سفته ضمانت، سفته‌ای است که فرد برای تضمین حسن انجام کار به کارفرما میدهد. در این نوع از سفته، به جای تاریخ سررسید، عبارت «ضمانت بابت حسن انجام کار» درج خواهد شد. برخلاف سفته‌های دیگر، این نوع از سفته باید در دادگاه مورد بررسی قرار بگیرد. بنابراین امکان اجرا از طریق ثبت برای آن وجود ندارد. کارفرما باید عدم انجام کار و یا ورود ضرر را در دادگاه اثبات کرده و پس از آن اقدام به وصول سفته کند.
آیا مبلغ سفته قسط بندی می‌شود؟
پس از تشکیل جلسه دادرسی در شورای حل اختلاف یا دادگاه که بستگی به مبلغ سفته دارد، صادرکننده می‌تواند تقاضای اعسار داشته باشد. یعنی ادعا کند که قدرت پرداخت مبلغ را به صورت یک جا ندارد و برای این کار شهادت شاهدان معتبر الزامی است.
وقتی دادگاه تقاضای صادرکننده را پذیرفت، می‌توانند بسته به درآمد فرد و به صورت توافقی، مبلغی را برای پرداخت ماهیانه تعیین کنند و دارنده نیز حق دارد برای قسط بندی کردن ضامن طلب کند که این امور با توافق حاصل می‌شود.
آیا سفته زندان دارد؟
همانطور که می‌دانید، امکان پیگیری سفته به صورت کیفری وجود ندارد. پس در قانون، مجازات حبس برای صادرکننده تعریف نشده است. امّا پس از ارائه دادخواست و تشکیل جلسه دادرسی، اگر شخص نتواند مبلغ بدهی خود را پرداخت کند، ممکن است قرار بازداشت برای او صادر شود.
البته شخص می‌تواند با تقاضای اعسار از بازداشت رها شده و به صورت اقساطی بدهی خود را تسویه کند که اگر در این مورد هم به تعهد خود عمل نکند، دادگاه می‌تواند قرار بازداشت را صادر کند تا صادرکننده مبلغ را بپردازد.
سخن پایانی
اسناد تجاری از گذشته تا امروز نقش مهمی در مبادلات تجاری داشته‌اند، به همین دلیل اطلاع از مقررات و قوانین مربوط به آنها ضروری است. اکنون که از مقررات مربوط به اجرا گذاشتن سفته، مدت زمان و هزینه آن و نحوه وصول و مراحل وصول سفته مطلع شدید، باید بدانید که طی کردن مراحل حقوقی برای وصول آن نیاز به تجربه و آگاهی کامل از مواد قانونی خواهد داشت. البته در صورت مراجعه به پلتفرم حقوقی ترازو دیگر نگران این موضوع نخواهید بود.
سوالات متداول
۱. آیا سفته حکم جلب و زندان دارد؟
سفته مانند چک حکم جلب ندارد و حقوقی است، ولی در صورت محکومیت به پرداخت مبلغ سفته و نپرداخت آن، می‌توان حکم جلب گرفت.
۲. شکایت و حکم جلب سفته چقدر زمان میبرد؟
از ابتدای طرح شکایت تا مراحل پرداخت مبلغ سفته، حدود ۷۰ روز زمان طول میبرد که جزئیات آن را به طور کامل در این بخش بیان کردهایم.
۳. چگونه سفته را به اجرا بگذاریم؟
از طریق اداره واخواست دادگستری، ظرف مدت ۱۰ روز از تاریخ سررسید باید اقدام کرده و سپس دادخواست داد.
۴. آیا سفته شاهد میخواهد؟
خیر. امضای متعهد به تنهایی سبب ایجاد مسئولیت برای او می‌گردد.
سلام من طلب خودم رو کامل پرداخت کردم اما کسی که سفته دستشه رفته اجرا گذاشته چجوری باید این شکایت رو به نفع خودم برگردونم چون کامل طلب رو پرداخت کردم
سلام مدرکی بابت اثبات پرداخت دارید؟ می توانید اظهارنامه برای ایشان ارسال نمایید
سلام من با کارت ملی دلار خریدم برای دلال های دلار ۴۲۰۰۰۰۰هزارتومان ازم میخواست ۲۵میلیون سفته داره ازم رفته حکم جلب ام بگیره حالا من میتونم به جرم خیانت در امانت شکایت کنم تشکر راهنمایی ام کنید
سلام بنده به شخصی دوتا سفته دادم الان شکایت کرده مبلغی که کنار سفته ها حک شده یکی پنجاه میلیونه یکیش صد میلیون ولی با خودکار که نوشته شده مبالغ حابجا نوشته شده یعنی پنجاه میلیونی ذو صد میلیون نوشتن صد میلیونی رو پنجاه میلیون من اعتراض بزنم داداگاه تجدید نظر امکان داره سفته رو فاقد اعتبار حساب کنه ممنون میشم راهنماییم کنین؟
سلام وقت بخیر من از شخصی سفته داشتم که بعد از واخواهی سفته و مراحل قانونی محکوم به پرداخت شد و حکم جلبش رو دادن ولی نمیتونم پیداش کنم از اجرای احکام خواستم حساب بانکی یا پاسپورتشو مسدود کنه میگن چون ایرانی نیست نمیشه پاسپورتشو مسدود کنیم درحالیکه تنها راهپیدا کردنش همین ممنوع الخروجیشه
ممنون میم راهنمایی کنید اکه راهی هست واسه اینکه بتونم پیدا کنم
ایشون ایران زندگی میکنه وکار میکنه ولی خونشو جابجا کرده محل کارش هم همینطور
سلام بهتر است با وکیل مشورت کنید.
سلام من۲۳۸۰۰دلار به قیمت روز که میشد مبلغ ۶۵۰میلیون به دونفر پرداخت کردم ودر قبال ان سفته گرفتم وقرار براین بود که درقبال ۲۳۸۰۰دلار ماهانه ۴درصد سود به من بدن والبته چون با این دلارها ترید میکردن بعداز ۲ماه که از انها مطالبه دلارهایم را کردم از پرداخت ان خودداری کردن والان ۲ساله امروز وفردا میکنند فعلا ۲ماه هست که شکایت انها را به دادگاه کردم ولی هنوز دادگاه هیچ اقدامی نکرده به نظر شما من میتونم به پولم برسم ممنون میشم جواب بدین
سلام بهتر است با وکیل در این زمینه مشورت کنید.
الان بیشتراز۲ماه هستش که من از ۲نفرکه به علت بدهی سفته دادن به دادگاه شکایت کردم ولی هنوز از دادگاه برایم جهت دادرسی هیچ اقدامی نشده چقدر باید منتظر بمانم ممنون میشم جوابم را بدین
سلام وقت بخیر
من از حدود دو سال پیش مبلغی از یکی از اشنایان گرفتم که و توی کار خودم گذاشتم، بدون قرارداد و شفاهی قرار شد ماهیانه ۶ درصد به ایشون سود بدم، در قبالش طی مقاطعی بهش سفته دادم، بعضی ماه ها هم به درخواست خودش سود اون ماه رو روی اصل پول میاوردم و به مبلغ سفته ها اضافه میکردم، حالا توی کسب و کارم به مشکل خوردم و نمیتونم بهش پولی بدم در حال حاضر، سفته هایی که بهش دادم تاریخ نداره و فقط مبلغ و اسم و مشخصاتم هست، خواستم بدونم اگر شکایت کنه باید چکار کنم؟ اعسار میتونم بزنم؟ مبالغی که هر ماه براش واریز کردم محاسبه میشه؟
سلام. ایشون می تونن درخواست مطالبه وجه بدن. شماهم می تونید دادخواست تقسیط به اعسار بدهید.
سلام .خانم بنده حدود دوسال پیش مبلغی رو برای سرمایه گذاری در بورس از شخصی گرفتن و قراربود ک بیست در صد سود بهشون بدن مدتی سود دادن و بعد اصل پول هم از دست رفت…دوبرابر مبلغ رو سفته دادن ک در نصف اونها قید شده بابت ضمانت کار در بورس الان ازش شکایت کردن و سفته ها رو اجرا گذاشتن و تقاضای بیست در صد سود تا الان دارن ….ایا میتونن این پول رو بگیرن یا مبلغی ک واریز کردن رو میتونن بگیرن ..ایا جلسه اول دادگاه امکان داره زندانی بشن؟لطفا راهنماییم کنید
سلام به علت حساسیت پرونده با وکیل مشورت کنید.
سلام و وقت بخیر
ببخشید من از شخصی سفته دارم واخواست طی ده روز ندادم الان ۵ ماه گذشته و میخوام اقدام کنم؟ همون که فرمودین سند عادی حساب میشه چقدر طول میکشه تا یتونم از طرف بگیرم و اینکه حکم جلب میتونم با اینکه ۵ ماه گذشته بگیرم یا دادخواست میفرستن برای شورای حل اختلاف و اینها
ممنون میشم راهنمایب کنید
سلام.خیر جلب ندارد.
سلام
من مبلقی رابه دونفر دادم ودقبال ان می بایست ماهانه ۴درصد پرداخت کنند واز انها به میزان وجهی که دادم سفته گرفتم الان ۲سال گذشته وافراد یاد شده نه اصل پول را دادن نه ۴درصد یادشه به نظر شما روی سفته ها اقدام کنم میتونم حق خودم را بگیرم ممنونم جواب بدین
سلام من سفته از شخصی دارم و واخواست هم دادم اما شورای حل اختلاف گفت بدلیل معین نبودن مکان و خاموش بودن گوشی طرف باید ضامن رسمی بیارم که بره اجرای احکام و بدلیل نداشتن ضامن رسمی پیگیر نشدم تا الان یکسال میشه که از واخواستی که انجام دادم میگذره چکار باید انجام بدم
سلام. به شورای حل اختلاف مراجعه کنید.
سلام من رفتم جای کار پاره وقت سفته دادم با قرار داد بستم ولی به من نسخه ای از قرارداد با رسیدی از سفته ندادن کارشون درسته؟
وقت بخیر. شما می تونید درخواست نسخه ای از قرارداد برای خودتون بدید.
سلام یکی از من ۵۰ملیون سفته داره میگم قسطی میدم میگه ن یکجا الان رفته شکایت کرده میتونه حکم جلب بگیره یا دادگاه قسطی میکنن
واینکه ی برگه هم همون مبلغ و نوشتم و امضا کردم دستش هست ۵۰ملیون میخاد ولی میگه ۱۵۰میلون ازت میخام ولی صداش تو گوشیم ضبط هس ک گفته کل حساب ۵۰تمن هست
سلام وقت بخیر
بهای خواسته اگر تا مبلغ بیست میلیون باشد شورای حل اختلاف رسیدگی می کند و بیش از بیست میلیون تومان در صلاحیت دادگاه است. مدت زمان بستگی به روند رسیدگی و دادگاه رسیدگی کننده دارد که متفاوت است. اگر بعد از واخواست و قبل از رسیدگی دادگاه و صدور حکم، مالی از طریق دادگاه از طرف شما توقیف شد رسیدن به مبلغ سفته أسان است برای طرف دارنده سفته ولی اگر مالی پیدا نشد و شما هم بعد از صدور حکم حاضر به پرداخت مبلغ مورد حکم نبودید می توانند تقاضای بازداشت شما را بدهند.