می‌دانید که در دادگاه‌های خانواده بسیاری از دعاوی مربوط به اختلافات میان زن و مرد است که یکی از آنها حق نفقه‌ی زن است که عموما از طریق وکیل نفقه پیگیری می شود؛ از آنجا که این موضوع از اهمیت بالایی برخوردار است و یکی از پرکاربردترین دعاوی خانواده است، در این مقاله به انواع مقررات مربوط به نفقه زن و وکیل نفقه خواهیم پرداخت.
شرایط استحقاق نفقه زن
ابتدا باید بدانید که نفقه به معنی نیازهای متعارف زن است که متناسب با شأن و موقعیت خانوادگی او تعیین می‌شود، نیازهایی از قبیل: مسکن، خوراک، پوشاک، هزینه‌های بهداشت و درمان و… تأمین این نیازها در حالت عادی و طبق قانون بر عهده‌ی شوهر است.
همین که زن و مرد وارد زندگی مشترک می‌شوند، مرد طبق قانون وظیفه دارد که نفقه را به زن بپردازد که البته این حق زمانی برای زن ایجاد می‌شود که از شوهر خود تمکین کرده باشد، یعنی در انجام وظایف متعارف زناشویی مانند رفع نیازهای جنسی و سکونت در منزل مشترک، از شوهر خود اطاعت کرده باشد.
طبق ماده‌ی ۱۱۰۸ قانون مدنی، اگر زن بدون وجود دلایل مشروع از انجام وظایف زناشویی خودداری کند، نفقه به او تعلق نمی‌گیرد، پس اولین شرط برای تعلق نفقه به زن، تمکین کردن و انجام وظایف زناشویی است.
البته برای این شرط در قانون استثنائاتی هم در نظر گرفته شده است، مثلا: طبق ماده‌ی ۱۱۱۴ قانون مدنی اگر اختیار تعیین منزل در عقد ازدواج به زن داده شده باشد، زن می‌تواند در منزل مورد نظر شوهر ساکن نشود و مرد باید به منزل مورد نظر زن برود.
هم‌چنین طبق ماده‌ی بعدی اگر زن ماندن زن در منزل شوهر برای او ترس از ضرر جسمی و مالی به همراه داشته باشد، زن می‌تواند برای خود منزلی دیگری انتخاب کند و اگر دلایل این مسئله حل نشوند نه تنها دادگاه حکم به بازگشت زن نمی‌دهد، بلکه شوهر باید نفقه هم بپردازد.
نکات نفقه
طبق قانون اگر زن از شوهرش تمکین کند، در هر حالتی می‌تواند نفقه را مطالبه کند و این مسئله اصلا ربطی به نیازمند بودن یا نبودن او ندارد و حتی اگر زن توانایی مالی داشته باشد، می‌تواند آن را از شوهر خود مطالبه کند.
نکته‌ی دیگر اینکه حتی اگر مرد توانایی مالی پرداخت نفقه را نداشته باشد، این دِین در گردن او خواهد ماند و در صورت توانایی پیدا کردن باید آن را بپردازد؛ یعنی حتی نفقه‌ی روزهای گذشته‌ای که پرداخت نشده بر عهده‌ی مرد خواهد بود و باید آن را پرداخت کند.
چگونگی مطالبه‌ی نفقه زن
بر اساس ماده‌ی ۶۴۲ بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی، اگر مرد با وجود داشتن توانایی مالی، نفقه‌ی همسر خود را پرداخت نکند، دادگاه می‌تواند او را از سه ماه و یک روز تا پنج ماه به حبس محکوم کند.
زن همیشه می‌تواند برای دریافت نفقه‌ی زمان حال خود به صورت کیفری از شوهرش شکایت کند، این کار را می‌تواند از طریق دادخواست کیفری در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی انجام دهد و حتی می‌تواند آن را در برگه‌ای معمولی تنظیم کرده و به دادگاه ارائه دهد.
دادگاه در اسرع وقت به شکایت رسیدگی خواهد کرد مرد را مجبور می‌کند تا نفقه را بپردازد و اگر او از انجام این کار خودداری کند، می‌تواند او را مطابق قانون یاد شده به حبس محکوم کند.
زن یا همان زوجه می‌تواند نفقه‌ی روزهای گذشته‌ی خود را نیز از دادگاه مطالبه کند امّا برای این کار باید به صورت حقوقی دادخواست بدهد و مطالبه‌ی نفقه‌ی گشته با دادخواست کیفری ممکن نخواهد بود. برای این کار زن باید دو نسخه دادخواست حقوقی تهیه کند و مبلغ مورد درخواست خود را در آن قید کند که از آنجا که این نوعی دادخواست حقوقی مالی خواهد بود، متناسب با همین مبلغ باید تمبر باطل کند که البته هزینه‌های دادرسی را هم می‌تواند در حین دادخواست از مرد مطالبه کند.
گفتنی است که در این حالت نیز دادگاه مرد را مجبور به پرداخت نفقه خواهد کرد و اگر به هیچ عنوان نشود که مرد را به این کار اجبار کرد، زن می‌تواند دادخواست طلاق بدهد، البته بهتر است تمام این مراحل با کمک گرفتن از وکیل نفقه انجام بپذیرد تا روند دادرسی کوتاه شود و شاکی به نتیجه‌ی دلخواه خود برسد.
مدارک لازم برای گرفتن نفقه
اشاره کردیم که اولین مدرک برای مطالبه‌ی نفقه تنظیم دو برگه دادخواست و باطل کردن تمبر است، دومین مدرک مورد نیاز، مستندات و شواهدی است که اثبات می‌کند نفقه پرداخت نشده است (مانند استشهادنامه از افراد مطلع یا پرینت حساب و…)، پس از آن باید از مدارک کپی برابر اصل گرفته شده و البته اصل آنها نیز مورد نیاز است.
در مرحله‌ی آخر هزینه‌های دادرسی پرداخت شده و تمام مدارک و مستندات به اضافه‌ی دادخواست باید به دفتر ثبت دادخواست مراجع قضایی تحویل داده شده و نوبت دادرسی گرفته شود.
شکایت دریافت نفقه چقدر طول می‌کشد؟
با طی کردن مراحلی که گفته شد و تکمیل مدارک، معمولا روند دادرسی تا رسیدن به نتیجه بین دو تا سه ماه به طول می‌انجامد که البته برای کوتاه‌تر شدن این روند و به نتیجه رسیدن بهترین راه کمک گرفتن از وکیل نفقه است.
عدم حضور زوج در دادگاه نفقه
اگر مرد به صورت عمدی و بدون دلیل موجه در دادگاه نفقه حاضر نشود، دادگاه می‌تواند به صورت غیابی حکم به پرداخت نفقه بدهد که البته بعد از آن مرد حق دارد که تقاضای واخواهی کند.
فواید وکیل نفقه
بهتر است بدانید در تمام مراحلی که برای دریافت نفقه توسط زن طی می‌شود، او می‌تواند شکایت خود را به وکیل نفقه واگذار کند و از عملیات زمان‌بر و خسته‌کننده رها شود؛ وکیل نفقه معمولا وکیلی با تجربه و متخصص در حوزه‌ی حقوق خانواده است که کار را در دعاوی مربوط به خانواده برای افراد آسان و سریع انجام می‌دهد.
امّا فواید استفاده از وکیل نفقه چیست؟
- کوتاه شدن روند دادرسی و رسیدن به نتیجه‌ی مطلوب: از آنجا که وکیل نفقه با قوانین حقوق خانواده به خوبی آشنا است، می‌تواند به سرعت پرونده را پیش برده و حق زن را بگیرد.
- حاضر نشدن زن در دادگاه: وکیل تمام کارهای مربوط به دادرسی از جمله حضور در دادگاه را انجام خواهد داد و نیازی نیست که زن در دادگاه حاضر شود و از ناراحتی‌های روحی احتمالی در امان خواهد بود.
- توقیف اموال زوج: وکیل نفقه‌ی باتجربه می‌تواند اموال مرد را شناسایی کرده و در صورت لزوم برای توقیف آنها به دادگاه دادخواست بدهد.
- گرفتن حکم بازداشت: اگر مرد بخواهد از پرداخت نفقه خودداری کند، وکیل با تجربه و تسلطی که به قانون دارد، پیش‌دستی کرده و حکم بازداشت او را می‌گیرد.
- اقدام برای طلاق: اگر زن نخواهد که با مرد زندگی کند، وکیل نفقه با تجربه‌ی خود روند دادرسی را به سمت دادخواست طلاق پیش خواهد برد.
حرف پایانی
اکنون با آشنایی با قوانین مربوط به دادخواست نفقه متوجه شدید که بهترین و سریع‌ترین راه استفاده از وکیل نفقه و مشاوره با کارشناسان حقوقی باتجربه در زمینه‌ی حقوق خانواده است که پلتفرم حقوقی ترازو این امر را برای شما آسان خواهد کرد.
