شرایط و نحوه اجرای حکم تخلیه مستاجر چیست؟
در قراردادهای اجاره مخصوصا در حوزه املاک و اراضی ممکن است پیش یا پس از اتمام قرارداد، بین طرفین اختلاف پیش بیاید که در این صورت مالک برای گرفتن حکم تخلیه مستاجر اقدام خواهد کرد. در این مقاله با ما همراه باشید تا با جوانب و شرایط مختلف تخلیه، نحوه گرفتن حکم تخلیه و نحوه اجرای آن آشنا شوید.
حکم تخلیه مستاجر چیست؟
قانون روابط بین موجر و مستاجر که در سال ۷۶ تنظیم شده، شرایطی را برای عقد قرارداد اجاره تعریف کرده است که طبق آن باید قرارداد دارای مدت باشد، در دو نسخه تنظیم شده باشد، دارای امضای طرفین باشد و دو شاهد آن را امضا کرده باشند. اگر برای تخلیه ملک بین موجر و مستأجر دعوایی پیش بیاید و شرایط فوق در تنظیم قرارداد رعایت نشده باشند، صاحب ملک باید از طریق دادرسی و گرفتن حکم تخلیه مستاجر برای تخلیه ملکش اقدام کند.
شرایط گرفتن حکم تخلیه مستاجر
- با توجه به این که قرارداد اجاره دارای مدت زمانی مشخص است، اگر در پایان این مدت و تمدید نشدن آن ملک توسط مستأجر تخلیه نشود، موجر می‌تواند تقاضای حکم تخلیه مستاجر را داشته باشد.
- از نظر حقوقی اگر مستأجر سه ماه اجاره پرداخت نکند یا در قرارداد حتی مدتی کمتر قید شده باشد، گرفتن حکم تخلیه ممکن است.
- اگر در قرارداد اجاره، قید شده باشد که مستأجر نمی‌تواند آن را به دیگری واگذار کند و این کار انجام شود، مالک می‌تواند حکم تخیله مستأجر را بگیرد.
- اگر شرایطی در قرارداد اجاره ذکر شده باشد و مستأجر از آن تخلف کند، موجر می‌تواند حکم تخلیه بگیرد.
- و در نهایت اگر مستأجر از ملک استفاده نامشروع کرده باشد، طبق قانون امکان گرفتن حکم تخلیه ممکن است.
مهلت قانونی تخلیه مستاجر
در صورت وجود شرایطی که در بالا ذکر شد، موجر می‌تواند برای گرفتن حکم تخلیه به شورای حل اختلاف مراجعه کرده و تقاضای دستور تخلیه را داشته باشد. پس از صدور حکم، بیست روز زمان برای اعتراض مستاجر به حکم تخلیه وجود دارد و پس از گذشت این مدت و قطعی شدن حکم، موجر تقاضای صادر شدن اجراییه می‌کند. پس از صدور اجراییه، ده روز مهلت اعتراض به مستأجر داده میشود. در صورت نبود اعتراض، تخلیه ملک توسط مأموران اجرایی یا کلانتری محل اجرایی خواهد شد.
مهلت اجرای دستور تخلیه
اگر حکم قطعی شود، باید طی ۲۴ ساعت به مستأجر ابلاغ شود و پس از آن ۷۲ ساعت برای تخلیه فرصت خواهد بود. گفتنی است که برای این کار باید مبلغ ودیعه به مستأجر داده شده باشد و طبق حکم تخلیه، مستاجر حق اعتراض ندارد.
توقف حکم تخلیه مستاجر
در قانون شرایطی تعریف شده است که با وجود آنها مستأجر می‌تواند مانع از اجرای حکم تخلیه شود:
- مستأجر ادعا کند که اجاره‌نامه را تمدید کرده است.
- مستأجر مدعی شود که اسناد ارائه شده برای گرفتن حکم تخلیه توسط صاحب ملک جعلی است. برای اطلاعات بیشتر در این خصوص و نحوه تشخیص سند مجعول، به مقاله جعل اسناد مراجعه کنید.
- مستأجر عنوان کند که فرصت سه روزه برای تخلیه مانع میشود که بتواند اقدامی برای توقف حکم داشته باشد.
- و در نهایت اگر مستأجر درخواست دادرسی فوری داشته باشد، بدون نیاز به دادخواست به ادعایش توسط دادگاه رسیدگی میشود.
حکم تخلیه مستاجر با قرارداد عادی
طبق قانون اگر قرارداد اجاره به صورت عادی تنظیم شده باشد، یعنی به صورت دستی و خارج از دفاتر اسناد رسمی منعقد شده باشد، موجر می‌تواند برای تخلیه، دستور فوری از مراجع قضایی بگیرد. فرقی نمی‌کند که قرارداد عادی در دفاتر املاک تنظیم شده باشد یا در برگه معمولی. دستور تخلیه در این موارد معمولا قابل اعتراض نیست.
نکته مهم در این رابطه این است که قرارداد مورد نظر باید شرایط قانونی برای قابل استناد بودن را داشته باشد تا توسط مقام قضایی بررسی شود. یعنی دارای امضا و مشخصات کامل طرفین بوده و در دو برگه تنظیم شده باشد و دو شاهد هم آن را امضا کرده باشند.
حکم تخلیه مستاجر با قرارداد رسمی
در صورتی که قرارداد در دفاتر اسناد رسمی منعقد شده باشد، باید از طریق گرفتن حکم تخلیه مستاجر اقدام کرد که نسبت به نوع قبل بیشتر طول میکشد. در این نوع مستأجر پس از صدور حکم، حق دارد که تقاضای تجدید نظر داشته باشد.
اگر حکم تخلیه مستأجر صادر شود، موجر باید از دفترخانه‌ی مربوطه حکم اجراییه بگیرد که مستأجر مهلتی ده روزه برای اعتراض به اجراییه پیدا خواهد کرد. اگر مستأجر بدهی داشته باشد یا خسارتی را وارد کرده باشد، موجر نمی‌تواند آن را از مبلغ ودیعه کم کند و باید آن را از دایره اجرایی طلب کند. البته ودیعه باید پیش از اجرای حکم به مستأجر بازگردانده شود.
مراجع رسیدگی به حکم تخلیه مستاجر
اگر مورد اجاره مسکونی باشد، برای حکم تخلیه باید به شورای حل اختلاف مراجعه کرد و اگر حکم تخلیه باعث ضرر و زیان مستأجر شود، مستاجر می‌تواند تقاضای تأخیر در حکم را داشته باشد. امّا اگر ملک تجاری محسوب شود، باید برای حکم تخلیه به دادگاه مراجعه کرد.
تفاوت دستور تخلیه و حکم تخلیه مستاجر
پیش از این اشاره شد که اگر رابطه بین موجر و مستأجر طبق شرایط قانون مصوب سال ۷۶ باشد، می‌توان از طریق گرفتن دستور تخلیه اقدام کرد. این شرایط عبارتند از این که: قرارداد مدت داشته باشد، در دو نسخه تنظیم شده و هر دو به امضای طرفین رسیده باشد، دو شاهد آنها را امضا کرده باشند و مدت قرارداد تمام شده باشد.
امّا اگر به هر دلیلی نتوان رابطه بین موجر و مستأجر را طبق قانونی که ذکر شد تعریف کرد، موجر باید از طریق حکم تخلیه اقدام کند. دیگر تفاوت حکم تخلیه و دستور تخلیه این است که اجرای دستور تخلیه فوری است و نیاز به صدور اجراییه ندارد. امّا حکم تخلیه پس از صادر شدن نیاز به صدور اجراییه دارد و زمان زیادی برای اعتراض به مستأجر می‌دهد.
اعتراض به حکم تخلیه مستاجر
با توجه به این که شرایط قانونی برای صدور دستور تخلیه توسط مرجع قضایی کاملا بررسی میشود، پس از صدور این دستور نیازی به اجراییه نیست و مستقیما به مرجع اجرایی ابلاغ و اجرا خواهد شد. مستأجر سه روز پس از ابلاغ باید ملک را تخلیه کند و حق اعتراض و تجدیدنظر نخواهد داشت. البته طبق شرایط خاص، شورای حل اختلاف ممکن است مهلت بیشتری به مستأجر بدهد.
دادخواست تخلیه شورای حل اختلاف
برای تنظیم دادخواست و ارائه آن به شورای حل اختلاف، وجود اصل سند مالکیت، قرارداد اجاره، اظهارنامه و کپی آنها لازم است. سپس در شرح دادخواست با خطاب به ریاست محترم شورای حل اختلاف، مشخصات خواهان و ملک موردنظر نوشته شده و شرایط قانونی که موجر طبق آن درخواست حکم تخلیه را دارد، نوشته میشود. به عنوان مثال به علت اتمام مدت قرارداد، بعد از آن باید صدور حکم یا دستور تخلیه با توجه به شرایط و با احتساب خسارت قانونی از شورا تقاضا شود.
صدور حکم تخلیه مستاجر توسط ثبت اسناد و املاک
در صورتی که قرارداد اجاره به صورت رسمی تنظیم شده باشد، یکی از راه‌های گرفتن حکم تخلیه، مراجعه به سازمان ثبت اسناد و املاک است. اگر این حکم صادر شود، پس از ۴۸ ساعت باید به مستأجر ابلاغ شده و او تنها ۷۲ ساعت برای تخلیه مهلت خواهد داشت. گفتنی است که موجر باید مبلغ ودیعه را پیش از تخلیه به مستأجر بدهد و رسید پرداخت آن را به دایره اجرایی ثبت اسناد و املاک تحویل دهد.
اگر خسارتی توسط مستأجر به ملک وارد شده باشد، موجر باید از طریق دادگاه یا شورای حل اختلاف برای اثبات ادعای خود اقدام کند.
دادخواست دستور تخلیه فوری
همان‌طور که در بخش‌های قبل اشاره شد، اگر شرایط لازم برای ارائه دادخواست دستور تخلیه وجود داشت، طبق شرایط ذکر شده می‌توان به مراجع قانونی یعنی شورای حل اختلاف، دادگاه یا اداره ثبت مراجعه کرده و با وجود اصل و کپی اسناد مالکیت و اجاره نامه، شرح دادخواست برای صدور دستور تخلیه فوری را از مرجع تقاضا کرد. در شرح دادخواست باید جبران خسارت قانونی و درخواست دستور تخلیه و علت آن به صورت روشن بیان شود.
حکم تخلیه مستاجر در شرایط کرونا
با توجه به شرایط خاص از آغاز شیوع کرونا، دولت تصمیم گرفت که تمام قراردادهای اجاره که در این تاریخ به پایان می‌رسند، به صورت خودکار تمدید شوند. افزایش اجاره‌بهای این قراردادها تنها تا سقف مصوّب مقدور است. اعتبار این قانون تا سه ماه پس از عادی اعلام شدن شرایط کشور توسط وزارت بهداشت است.
البته طبق این مصوبه سه شرط برای تمدید اجاره وجود دارد که در صورت برقرار نبودن این شرایط، می‌توان حکم تخلیه مستأجر را گرفت. این شرایط عبارتند از:
- اگر مستأجر به تعهدات خود عمل کرده باشد، قرارداد می‌تواند تمدید شود.
- اگر موجر قصد فروش نداشه باشد، قراداد تمدید میشود که در این صورت باید قرارداد فروش رسمی ارائه شود و مستأجر باید دو ماهه ملک را تخلیه کند.
- اگر مستاجر سقف مبلغ افزایشی تعیین شده را قبول نکند، می‌توان حکم تخلیه را گرفت.
سوالات متداول
۱. حکم تخلیه مستاجر چقدر طول میکشد؟
در صورت وجود شرایط، ظرف مدت یک هفته می‌توان حکم تخلیه گرفت.
۲. بعد از گرفتن حکم تخلیه چه باید کرد؟
پس از صدور حکم، ۲۰ روز زمان برای اعتراض مستاجر وجود دارد. پس از گذشت این مدت و قطعی شدن حکم، موجر تقاضای صادر شدن اجراییه می‌کند و پس از صدور آن، ده روز مهلت اعتراض به مستأجر داده میشود.
۳. در دوران کرونا تا چه مدت نمی توان تخلیه مستاجر را گرفت؟
با توجه به همه گیری کرونا تا ۳ ماه پس از عادی شدن شرایط نمی‌توان مستاجر را بیرون کرد.
۴. اگر مستاجر در پایان قرارداد تخلیه نکند باید چه کرد؟
برای گرفتن دستور تخلیه همراه با قرارداد اجاره به شورای حل اختلاف محل وقوع ملک مراجعه باید کرد.
سلام من برج ۱۰ مدت اجاره تمام شده مستاجر مسجد هستم کرایه ۷۵۰ میدادم الان میکنم ۲تومان بده گفتم قانون گفته ۲۵ درصد گفتن خالی کن کرایه راهم سرموقع میدادم حکم تخلیه گرفتن به بهانه که خانه عالم هست یا وقف عالم الان می‌خوایم بدیم عالم به همین بهانه حکم گرفتن نزدیک چند ساله دارن اجاره میدن هیت امنا.حکم تخلیه هم تاریخش ۱۴۰۲/۱/۱۳ هست چیکار کنم در ضمن سیزدهم تعطیل هست میتونن روز بعدش حکم را اجرا کنن
سلام و وقت بخیر
با توجه به اینکه دستور تخلیه قابل اعتراض نیست، پیشنهاد میکنم از طریق توافق با مالک کار رو پیش ببرید.
با سلام
مستاجر اینجانب به مدت ۴ ماه از پرداخت اجاره سر باز می‌زند و هفته به هفته و ماه به ماه به بهانه های مختلف بهانه ای برای عدم پرداخت بیان می‌کند و در صحبت تلفنی از عدم توانایی پرداخت اجاره های قبلی و حتی ماه های آتی صحبت می‌کند روال شورای حل اختلاف را اینجانب طی کرده ام از زمان تحویل دستور تخلیه چه مدت زمان می‌برد تا مل تخلیه شود و تکلیف اجاره های پرداخت نشده چه میشود.
با تشکر
سلام و وقت بخیر
بستگی به پرونده های اجرای احکام داره. معمولا یک ماه
سلام. من مستاجرم. برای تمدید سال جدید با مالک به توافق نرسیدیم و ایشون برای تخلیه شکایت کردن حکم تخلیه صادر شده و مدام با برخورد نادرست از من میخوان تخلیه کنم و فرصت نمیدن من گفتم حکم رو ببرن اجرای احکام تا من مهلت قانونی بگیرم برای تخلیه ولی این کارو انجام نمیدن و مدام تهدید میکنن با مامور میان. میخوام بدونم اجرای احکام چقدر زمان بمن میده برای تخلیه و من در برابر این برخورد مالک چه کاری میتونم انجام بدم؟
سلام و وقت بخیر
بستگی به منطقه داره. تقریبا۱ماه از ابلاغ اجراییه فرصت دارید.
سلام من مستاجرم و قراداد با صاحب ملک رو به صورت توافقی لفظی تمدید میکردیم و طبق قانون ۳۰درصد به اجاره اضافه و به صورت ماهانه براش واریز میکنیم ولی الان بعد از سه ماه از گذشت قرار داد جدید ایشون رفته و شکایت کرده ایا مبلغ که بنده با خود ایشان توافق کردم و براش ماهانه واریز میکنم دلیل بر اثبات تمدید قرارداد میباشد ضمنا ملک تجاری میباشد
سلام و وقت بخیر
باید قرارداد اولیه شما مطالعه بشه.
از طریق لینک زیر با وکلای ما ارتباط برقرار کنید تا شما رو راهنمایی کنند.
مشاوره حقوقی آنلاین پلتفرم حقوقی ترازو
من مستاجرم پایان دی۱۴۰۱ قرارداد پایان میابد ۲۰ روز پیش موجر درخواست تخلیه داده از طرفی شرایط برای جابجایی من فراهم نیست علت آن انجام عمل قلب باز حدود ۵ ماه پیش که عواقب آن و مصرف داروها منجر به نارسایی گوارش بخصوص کیسه صفرا شده که درصورت درمان نشدن باید با جراحی آن را خارج کنم خلاصه مدتهاست درگیر اینگونه بیماریها هستم بطوریکه استرس و فشار روحی برای قلب بسیار آسیب راست بطوریکه در مواردی علاوه بر دارهای روتین قرص زیرزبانی هم استفاده میکنم از مجر مهلت تا تابستان خواستم تا با آرامش و فرصت بیشتر واحد را تخلیه کننم بخصوص در این شرایط کرونایی و آلودگیهای هوا کاررا برایم سخت کرده است لطفاً راهنمایی بفرمایید
سلام و وقت بخیر
پیشنهاد میکنم از طریق لینک زیر با وکلای ما ارتباط برقرار کنید تا با استفاده از راهکارهای قانونی و مصوبات خاص، مشکل شما رو حل کنند.
معرفی وکیل
با سلام
من مستاجر هستم و دقیقا دو ماه و بیست و نه روز شد که اجاره به حساب موجر واریز نکردم و به کل فراموش کرده بودم که اجاره را به حساب بریزم – قبلا هم این اتفاق می افتاد و موجر چند روز بعد تماس میگرفت و میگفت اجاره را واریز کنید من هم همون موقع یا فردا واریز میکردم در حال حاظر من مبلغ ۳ ماه را در روز دو ماه و ۲۹ روز واریز کردم ۴ روز بعد ابلاغیه امد که موجر شکایت کرده بابت اینکه سه ماه اجاره ندادم و حکم تخلیه میخواهد
آیا شورا حل اختلاف به موجر حکم تخلیه می‌دهد یا نه ؟؟؟؟
ممنون میشم راهنمایی کنید
سلام و وقت بخیر
عدم پرداخت اجاره بها در موعد میتونه موجب صدور دستور تخلیه توسط شورای حل اختلاف بشه.
با سلام و خداقوت
مستأجر به استناد به مصوبه دولت، حاظر به تخلیه ملک نشد ولی بدلیل عدم اجرای تعهدات در قولنامه، دستور تخلیه برای وی صادر شد و ابلاغیه برای من آمد که دستور تخلیه و دریافت هزینه های دادرسی صادر شده است. میخواستم ببینم چند روز دیگه طول میکشه تا تخلیه ملک و چه مراحلی باید انجام بشه. ممنون از راهنمایی شما
سلام و وقت بخیر
بستگی به واحد اجرای مربوطه داره. گاهی تا یک ماه هم طول میکشه.
سلام . موجر حکم تخلیه بابت منزلش که دررهن کامل مستاجر است ، گرفته و حکم قطعی شده ؛ ولی در مشروح حکم تخلیه به بازپرداخت مبلغ وجه الرهانه مستاجر اشاره ای نشده ! پس از درخواست اجرای حکم قطعی با توجه به شرایط کرونا چقدر به مستاجر مهلت تخلیه میدن؟ تکلیف مبلغ وجه الرهانه مستاجر چی میشه ؟ بازپرداخت وجه الرهانه کی و چگونه است ؟ آیا بایستی ، مستاجر دادخواست جداگانه مطالبه وجه الرهانه بده ؟ یا دادرس اجرای احکام همزمان وصول میکنه ؟ یا درخواست مستاجر درمهلت اعتراض به اجرا لازمه ؟ممنون
سلام و وقت بخیر
برای اجرای حکم یا دستور تخلیه باید مبلغ رهن توسط موجر به صندوق دادگستری واریز بشه. معمولا تا زمان تعیین نوبت دادورزی سه هفته زمان هست که ممکنه این مدت بیشتر یا کمتر بشه. با تنظیم صورتجلسه تخلیه مستاجر میتونه با مراجعه به اجرای احکام، وجه رهن رو دریافت کنه و نیازی به تنظیم دادخواست نیست
با عرض سلام مدت قراردادم هنوز تموم نشده و سه روزه دیگه به اتمام قراداد مونده ومن هنوز خونه پیدا نکردم ومیخوام خونه را تخیله کنم آیا به من فرصتی داده میشود
سلام و وقت بخیر
باید با موجر توافق کنید اما اگه توافق حاصل نشد موجر باید از شورای حل اختلاف، تخلیه ملک رو درخواست کنه که حدودا یک ماه طول میکشه تا دستور تخلیه صادر بشه و به مرحله اجرا برسه
با سلام ما ملکی را اجاره کردیم مهلت قراردادمان تمام شده صاحبخانه شکایت کرده شوراهم به ما گفت بلند بشید ماهم قبول کردیم شورا دوماه وقت داده و مبلغ کرایه مارو سه ماه حساب کرده در صورتی که ما یک ماه پرداخت کردیم دوماه مونده و معوقه نداریم و حالا صاحبخانه قبول نمیکنه میگه چون شورا نوشته شما باید این مبلغ بدین ما باید چکار کنیم.
سلام و وقت بخیر
به اجرای شورای مربوطه لایحه بدید و این مسئله رو اعلام کنید.
سلام . حدود دو ماه است که یک واحد راه مشترک را اجاره کردم .
خانم صاحب خانه به بهانه های مختلف فحاشی و توهین و ناسزا گفته . حتی کلید واحد را داره و در نبود ما به خانه سر زده . یعنی ورود غیر مجاز داشته .
من هم شکایت کردم و دو ماهه که اجاره ندادم
حالاهم صاحب خانه به دنبال حکم تخلیه است .
تکلیف چیست ؟ ممنونم از راهنمایی تون .
سلام و وقت بخیر
باید قرارداد بررسی بشه تا بشه نظر دقیق و قطعی داد.